Havo 1: lastige verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Formuleren H6

Nieuw Nederlands 6e editie

1 havo/vwo

Lastige verwijswoorden

Leerdoelen

Ik ken de regels voor de verwijswoorden

             - hun/hen

             - dat/wat

             - waarmee/met wie

Ik kan deze regels goed toepassen

Hen of hun?

Hen, hun (en ze)

Je gebruikt het woord ‘hun’ als meewerkend voorwerp (aan wie/voor wie) zónder voorzetsel:

                                 Ik geef hun morgen een cadeau.

Hen, hun (en ze)

Je gebruikt het woord ‘hen’ als 

                       - lijdend voorwerp of 

                       - na een voorzetsel (ook als het mwv is)

We nodigen hen uit om te komen eten.              = lvw

Ik geef aan hen morgen een cadeau.                   = mvw mét vz

Dit is iets tussen hen.                                                   = na vz

Hen, hun (en ze)

In de eerste twee zinnen wordt steeds vaker het woord ‘ze’ gebruikt. Dat mag ook:

                        Ik geef ze (ipv hen) morgen een cadeau.

                        We nodigen ze (ipv hen) uit om te komen eten.

Hen, hun (en ze)

Niet geaccepteerd is het gebruik van 

                    - ‘hun’ als onderwerp of 

                     - hun als lijdend voorwerp:

Hun (ow) zijn moe en gaan dus snel naar bed.

We nodigen hun (lvw) uit om te komen eten.

hen of hun: samenvatting

Hun boeken leggen ze in de kast

Hij geeft het boek aan hen.

Hij kent hen goed.

Hij geeft hun het boek.

Ik ben gisteren met ... meegefietst en heb ... daarna getrakteerd op pizza.

1. hen/hun
2. hen/hen
3. hun/hen
4. hun/hun

Vul het goede woord in:
Wij gaan eerder dan........

1. hen
2. hun
3. zij
4. hunnie

Eerst gingen we een stuk fietsen en daarna heb ik met ... gebarbecued.

1. hen
2. hun
3. ons
4. zij

dat of wat?

dat of wat

Je gebruikt wat als je verwijst naar:

1. dat, datgene                                                                 (dat wat jij zegt..., datgene wat)

2. alles, iets, niets, het enige  = onbep. woord  (alles wat, het enige wat)

3. overtreffende trap                                                     (het mooiste wat)

4. een hele zin                                                                   (Jari sport vrijwel nooit, 

                                                                                             wat slecht is voor zijn conditie)

dat of wat

Je gebruikt dat als je verwijst naar een onzijdig woord (een 'het-woord')

Het raam, dat open staat...

Het voorwerp, dat daar ligt...

0

Het schilderij .... je hebt opgehangen, hangt scheef.

1. wat
2. dat

Ik zie, ik zie ... jij niet ziet.

1. wat
2. dat

Is dat alles ... we nodig hebben?

1. wat
2. dat

Het werk ... hij op vrijdagmiddag bij de AH doet, levert niet veel op.

1. wat
2. dat

Het boek ... hij aanprees, heb ik gekocht.

1. dat
2. wat

waar + voorzetsel  of voorzetsel + wie

waar+voorzetsel of voorzetsel+wie?

- Naar dieren en dingen verwijs je met daar/waar + voorzetsel (waarmee, waarvan, etc.).

Voorbeeld: Het hondje waarmee ik op de foto sta, is van de buren.

- Naar mensen verwijs je met voorzetsel + wie (over wie, van wie, met wie).

Voorbeeld: De vrouw met wie ik op de foto sta, is mijn buurvrouw.

Mijn neef, ... ik gisteren geskypet heb, is vandaag jarig.

1. waarmee
2. met wie

De kat, ... ik woensdag naar de dierenarts ging, is gecastreerd

1. waarmee
2. met wie

De film, ... ik je laatst vertelde, staat nu ook op Netflix.

1. over wie
2. waarover

En dan nu alles door elkaar! 

Even kijken of je het begrepen hebt. In deze oefening gebruiken we alle verwijswoorden door elkaar. Ook die uit eerdere hoofdstukken! 

Ik heb ... dat boek al gegeven.

1. hen
2. hun

Je kunt ... ook vragen of ze op je feestje willen komen.

1. hen
2. hun

De leraar heeft ... gewaarschuwd de les niet langer te verstoren.

1. hen
2. hun

De vlag, ... uithing, wapperde in de wind.

1. dat
2. die

Hij spoelde de vork af, ... op de grond gevallen was

1. dat
2. die

Dit artikel over voetbal vind ik wel interessant, maar ... over economie niet.

1. dit
2. dat
3. deze
4. die

Werkgevers mogen ... personeel niet zonder goede reden ontslaan

1. hen
2. deze
3. haar
4. hun

De politie zoekt een boef ... uit de gevangenis ontsnapt is.

1. deze
2. welke
3. die
4. dat

Leerdoelen

Ik ken de regels voor de verwijswoorden

             - hun/hen

             - dat/wat

             - waarmee/met wie

Ik kan deze regels goed toepassen

Huiswerk

Alle opdrachten H6. Formuleren. Over lastige verwijswoorden