Blok 3 Over Taal (1) lj1 BBL/KBL/TL

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Blok 3 Over taal

Leerjaar 1

BBL/KBL/TL

Aan het einde van deze les:

• begrijp je de betekenis van tien schooltaalwoorden (bbl);    
• kun je de betekenis van woorden vinden door te letten op tegenstellingen (bbl en kbl) of synoniemen (kbl en tl);  
• kun je grondwoorden in een woordenboek gebruiken (bbl en kbl);  
• kun je trappen van vergelijking maken (bbl en tl);
• kun je samenstellingen van woorden maken (kbl en tl).

Aan de slag

• BBL: maak opdr. 24 en 25 (blz. 112/113);
• Deze opdrachten staan hierna in LessonUp;
• KBL: lees de theorie (blz. ...) en maak opdr. ..
• TL: lees de theorie (blz. ...) en maak opdr. ..

Opdracht 24

Kies de betekenis van de woorden die in de zinnen in hoofdletters staat. 

1. Bij een toets moet je de vragen AANDACHTIG lezen.

1. OP HET LAATST
2. MET VEEL AANDACHT
3. OMDAT
4. ALS HET NODIG IS

2. Een moeilijke vraag kun je EVENTUEEL een paar keer lezen

1. ONDERTUSSEN
2. ZONDER EROMHEEN TE DRAAIEN
3. KORT GEZEGD
4. ALS HET NODIG IS

3. Goed lezen is belangrijk, AANGEZIEN je dan minder fouten maakt.

1. KORT GEZEGD
2. BRUIKBAAR
3. ALS HET NODIG IS
4. OMDAT

4. Het is GEBRUIKELIJK dat je bij een toets je naam op het blad schrijft.

1. BRUIKBAAR
2. OMDAT
3. GEWOON
4. MET VEEL AANDACHT

5. Je hebt al vaak toetsen gemaakt, dus INMIDDELS weet je dat.

1. ONDERTUSSEN
2. OMDAT
3. MET VEEL AANDACHT
4. ZONDER EROMHEEN TE DRAAIEN

6. Een viltstift is niet GESCHIKT om mee te schrijven.

1. KORT GEZEGD
2. BRUIKBAAR
3. ONDERTUSSEN
4. OMDAT

7. Zeg maar gewoon RONDUIT wat je van dit plan vindt.

1. KORT GEZEGD
2. GEWOON
3. ZONDER EROMHEEN TE DRAAIEN
4. OMDAT

8. Een overhoorprogramma is heel NUTTIG om woordjes te leren.

1. ALS HET NODIG IS
2. GEWOON
3. MET VEEL AANDACHT
4. BRUIKBAAR

9. Als je veel oefent, zal het je UITEINDELIJK lukken de woorden goed uit te spreken.

1. OMDAT
2. ONDERTUSSEN
3. OP HET LAATST
4. ALS HET NODIG IS

10. Je hebt geoefend, je hebt nagedacht en goed geleerd, KORTOM : je hebt goed je best gedaan.

1. OMDAT
2. KORT GEZEGD
3. ONDERTUSSEN
4. BRUIKBAAR

Opdracht 25

• Kies voor elke zin het goede woord wat op de puntjes moet staan. 

1. Ik wil … meedoen aan een danswedstrijd op tv.

1. producten
2. niets liever dan
3. leidde tot
4. ondanks

2. ... mijn zere enkel heb ik deze week toch vijf getraind

1. de jaren zestig
2. leidde tot
3. ondanks
4. regelmatig

3. Ik weet niet waardoor deze pijn is ...

1. afgerond
2. actief
3. regelmatig
4. ontstaan

4. Mijn vriendin heeft ook ... en danst meestal met mij mee.

1. niets liever dan
2. de smaak te pakken
3. ontstaan
4. de jaren zestig

5. We leren ... nieuwe danspassen en coole moves.

1. niets liever dan
2. ondanks
3. producten
4. regelmatig

6. Onze leraar kijkt veel naar dansers uit...

1. de jaren zestig
2. producten
3. afgerond
4. actief

7. In die tijd wilden mensen vrij zijn en dat ... nieuwe soorten dans.

1. leidde tot
2. de jaren zestig
3. de smaak te pakken
4. regelmatig

8. Als je veel beweegt, voel je je heerlijk ...

1. afgerond
2. niets liever dan
3. ontstaan
4. actief

9. Ik graag gezond eten, daarom kies ik gezonde ...

1. de jaren zestig
2. producten
3. actief
4. ontstaan

10. Als ik het VMBO heb, .... wil ik graag naar een dansopleiding.

1. de smaak te pakken
2. ondanks
3. niets liever dan
4. actief

BBL: Aan de slag!

In je schrift:

• Maken opdracht 26 en 27 (blz. 115)

het grondwoord van computertje is:

het grondwoord van gewinkeld is

het grondwoord van veranderden is

het grondwoord van viooltje is

Trappen van vergelijking

https://youtu.be/j3Qih2A5aqc 

Aan de slag!

In je schrift:

• Maak: opdracht 28 en opdracht 29 (blz. 116) 

Trappen van vergelijking

hoog - hoger -?

? - liever - liefst

breed - breder - ?

weinig - minder - ?

? - beter - best

Samenstellingen (KBL en TL)

bekijk het volgende filmpje:

school

fiets

bel

plein

broek

boek

tas

gebouw

tocht

route

Uitleg grondwoorden

In het woordenboek vind je grondwoorden van werkwoorden, zelfstandige naamwoorden en overige woorden.

• Bij een werkwoord is het grondwoord altijd het hele werkwoord.
• Bij zelfstandige naamwoorden is het grondwoord altijd het enkelvoud en geen verkleinwoord.
• Bij sommige woorden zoek je de kortste vorm.

Het woord prijzige zoek je bij prijzig.

Het verkleinwoord apparaatje zoek je bij apparaat.

De persoonsvorm bevond zoek je bij bevinden.

Het voltooid deelwoord gepresenteerd zoek je bij presenteren.

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.

Uitleg trappen van vergelijking

Je schrijft woorden in de vergrotende trap met -er.

Je schrijft woorden in de overtreffende trap met -st.

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.

Samenstellingen

Je hoort twee of meer woorden in een samenstelling.

Je schrijft de woorden aan elkaar.

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.