Workshop leerstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Workshop leerstrategieën

Bieden van leerondersteuning bij dyslectische leerlingen.

Houd uw telefoon bij de hand.

Wat is dyslexie?

U beantwoordt in uw eigen woorden wat dyslexie is.

Kijken door verschillende brillen

Zwart: Medisch perspectief, de problemen waar leerlingen tegenaan lopen.

Blauw: Sociaal perspectief, hoe kan de omgeving ondersteunen?

Oranje: psycho-sociaal perspectief, welke gevolgen heeft dyslexie voor de leerling?

Groen: Perspectief positieve psychologie, wat is helpend/een sterk punt van de leerling?

De leerlingen hebben kennis gemaakt met verschillende perspectieven om naar dyslexie te kijken.

medisch perspectief

'zwarte bril'

• Fonologische problemen.
• Problemen met het oproepen van talige informatie uit het langetermijngeheugen.
  
• Moeite met automatiseren.
  
• Woordvindingsproblemen.
  
• Aandacht en concentratie.

Psycho-educatie is hier het leren omgaan met, en inzicht krijgen in deze moeilijkheden.

In de praktijk hebben leerlingen veel moeite voldoende afstand tot de lesstof te verkrijgen om verbanden te zien.

Het verklanken van tekst kost hen zoveel moeite dat er weinig inprenting plaatsvindt. Ook bij het oproepen van informatie en het op papier krijgen van een antwoord levert vaak problemen op.

Wanneer met de zwarte bril gekeken wordt, zijn dit zaken waar leerlingen vaak tegenaan lopen.

Waar loopt uw kind tegenaan?

Oplossingen voor het leren

sociaal perspectief: blauwe bril

Hoe kunnen we deze leerlingen ondersteunen?

In deze workshop behandelen we:

• Trechterlezen
  
• Geheugentechnieken
  
• Leren met Studygo / blaadjesmethode.
  
• Werkwijze bij het leren van talen.
• Toetsvragen lezen en beantwoorden.

Eerst inzicht in sterke punten, daarmee aansluiten bij verschillende leerstrategieën.

Trechterlezen wordt voornamelijk gebruikt bij zaakvakken. Dit ondervangt problemen met lezen en afstand tot de stof.

Geheugentechnieken worden gebruikt bij het onthouden van:

- De stappen in de gemaakte mindmap.

- Vreemde talen.

Deze technieken maken automatiseren makkelijker.

Studygo ondersteunt in het leren van vreemde talen.

Het beantwoorden van toetsvragen is iets waar veel dyslectische leerlingen moeite mee hebben. Het vraagt veel afstand tot de lesstof en het begrijpen van kernwoorden in een vraagstelling. Richten op kernwoorden helpt bij formuleren. 

Kijkend met de blauwe bril; welke oplossingen voor het leren passen bij welk kind. We bespreken de volgende zaken. 

Trechterlezen

1. .

1. Leerdoelen opzoeken in de methode.
   
2. Omzetten naar leervragen.
   
3. Leervragen in een overzicht zetten.
   
4. Actief zoeken naar de antwoorden. NB: in veel methodes moeten leerlingen 'tussen de regels door' lezen of informatie combineren om de antwoorden te vinden.
   
5. Antwoorden markeren.
   
6. De antwoorden opnemen in de mindmap

Het stappenplan trechterlezen kort uitgelegd. De trechter bovenin geeft aan welke werkwijze veel leerlingen hanteren, maar niet helpend is. De trechter onderin biedt een effectievere strategie.

De antwoorden van het trechterlezen worden opgenomen in een mindmap, dit in verband met de visuele instelling van veel dyslectische leerlingen.

Geschiedenis

- Steeds 3 leerteksten.

- 1 Leerdoel per tekst.

- Methode eindigt met samenvatten (invuloefening).

Het is van belang overzicht te creëren voor de kinderen.

Dyslectische leerlingen hebben veel moeite met het nemen van voldoende afstand tot de lesstof. Ze zijn immers al veel tijd kwijt aan verklanken.

Natuur-scheikunde

- Geeft alle leerdoelen per paragraaf.

- Geeft inzicht in corresponderende opdrachten.

- Leerstofoverzicht aan het einde van het hoofdstuk van 4 paragrafen.

Dit gebrek aan overzicht maakt het leren door 'het doorlezen' onvoldoende effectief. 

Aardrijkskunde

- Meerdere leerdoelen per paragraaf.

- Vijf paragrafen per hoofdstuk.

- Samenvatting en begrippen aan het eind van het hoofdstuk.

Doordat elke methode een eigen opbouw en structuur heeft, is het voor ons als begeleiders belangrijk orde te scheppen voor dyslectische kinderen.

upload de mindmap hier!

Maak een mindmap volgens de stappen van het trechterlezen en upload een foto.

pauze!

Geheugentechnieken

Verhaal – voorbeeld

Visualiseren; plaatjes – kleur

Associëren; eigen verbanden – ezelsbruggetjes

Geheugenkasteel; informatie op een ‘route’ onthouden

Om de mindmap goed te onthouden, maar ook om woordjes te leren voor talen zijn er bepaalde geheugentechnieken. Dit zijn geen wereldschokkende vernieuwingen, maar sluiten wel aan bij de leerling als beelddenker.

plant

riet

handdoek

ster

been

kalf

mos

voet

hek

maag

zeil 

broodje

bal 

computer

huis 

paraplu

grasveld 

folder

paard

trein

Leer de woorden 1 minuut lang, door te 'stampen'. 

Noteer de woorden die u nog weet.

struik

washand

arm

gras

stoep

hond

aardbei

bal

kast

uitlaatplek

sloot

maan

koe

teen

rug

fiets

cracker

PlayStation

regenjas

boek

Leer de woorden 1 minuut lang, met een verhaal. 

Noteer de woorden die u nog weet.

Verhaal en tekening

• Geschikt voor het onthouden van vreemde talen.
• Geeft structuur die er eigenlijk niet is.
• Ondersteunt visueel.

Ezelsbruggetje met een tussenwoord.

• Geschikt voor het onthouden van vreemde talen.
• Gebruik kleur om vertaling aan te geven.

Tekening om het woord

• Geschikt voor het onthouden van vreemde talen.
• Gebruik kleur om vertaling aan te geven.

Studygo

Alle leerlingen hebben een account aangemaakt.

Programma om woordjes voor vreemde talen te oefenen.

Studygo

Naast geheugentechnieken, zullen leerlingen ook gewoon tijd moeten besteden aan het leren van woordjes. Het is immers onmogelijk om voor alle woordjes een ezelsbruggetje te maken. Studygo is een overhoorprogramma wat hierbij kan helpen.

Maken van een account 

1. https://studygo.com/nl/learn/sign-up
2.  Maak een account als leerling. Let op: VMBO-gl is hier: VMBO-t
3. Klik op het vak (Duits of Engels)
4. Klik op 'voeg boek toe'
5. Duits: Neue kontakte editie 7
6. Engels: New Interface LRN line

De leerlingen hebben kennis gemaakt met verschillende perspectieven om naar dyslexie te kijken.

Werkwijze talen

1. Plannen; minimaal 5x 10 minuten
2. Verdelen van de lesstof; 10 woorden per dag.
3. Blaadjesmethode / flashcards / studygo
4. Markeren welke je niet onthoudt.
5. Lastige woorden krijgen een geheugentechniek.  

Ik hanteer graag een vaste werkwijze voor het leren van talen. De geheugentechnieken en het programma studygo zijn hierin een onderdeel. 

Lezen en beantwoorden van toetsvragen

Gebruik maken van kernwoorden om een antwoord te formuleren

Leerlingen met dyslexie hebben veel vaak woordvindingsproblemen. Dit in combinatie met moeilijkheden op automatiseren en het verklanken van vragen, zorgt voor moeilijkheden bij het maken van toetsen.

Start vanuit rust

• Gedachten en gevoel zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
  
• Leer en oefen het beïnvloeden van de eigen gedachten.
  
• Laat starten vanuit fysieke rust.
  
• Stresshormoon cortisol beïnvloedt declaratieve kennis. Langetermijngeheugen en werkgeheugen communiceren even niet: black-out.
  
• Start met de 'makkelijke' vragen, daarna de lastigere.

Cortisol is ontzettend handig wanneer we direct moeten handelen op de automatische piloot. Dit stresshormoon heeft tijdens het maken van toetsen een zeer negatieve invloed. Doordat veel leerlingen met dyslexie allerlei zorgen hebben als tijd, lezen, automatiseren,  maakt dit het ophalen van kennis uit het langetermijngeheugen nóg lastiger.

Drie stappen

1. Markeer doe-woorden, vraagwoorden en begrippen.
2. Leg begrippen uit.
3. Geef kort antwoord op de vraag. Gebruik hierbij signaalwoorden (waarom - daarom) en herhaal de vraag in het antwoord.

Doe woorden zijn bijvoorbeeld:

Leg uit, vul aan, vul in, neem over, kies uit, maak de tekst kloppend, maak combinaties.

Vraagwoorden zijn bijvoorbeeld:

wie, wat, welke, waarom, wanneer, hoe, op welke wijze. 

 Signaalwoorden zijn woorden die een signaal voor een verband geven. Als in een vraag het woord 'waarom' staat, moet het antwoord een verklaring geven (daarom).

In de praktijk

Hoe kan toetsstress ervoor zorgen dat je niet meer weet wat je geleerd hebt? Leg uit.

Dank voor uw aandacht.