5.2 Koolstofverbindingen deel 3

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

5.2 Koolstofverbindingen 

Vorige les 

Propaan

C5H12

Vorige les 

c-atomen	stamnaam
1	meth-
2	eth-
3	prop-
4	but-
5	pent-
6	hex-

verbinding	uitgang
alkaan	-aan
alkeen	-een
alkyn	-yn
alkanol	-anol
alkenol	-enol

Alkaan

Alkeen

Alkyn

Alkanol

Alkenol

Vorige les

Deze les 

• Uitleg naamgeving van complexere moleculen 
• Opdracht maken over naamgeving  

Isomeren

• moleculen met dezelfde molecuulformule maar een andere structuurformule
  
• door de andere ruimtelijke structuur zijn ook de stofeigenschappen zoals b.v. kookpunt

Naamgeving

• Tellen op welk C-atoom de functionele groep zit
• Telling zo laag mogelijk 

Bovenste: Propaan-1-ol

Onderste: Propaan-2-ol

Stamnaam: buteen (C4)

1

2

3

4

1

2

3

4

But-1-een

But-2-een

1

2

1

2

3

Pent-2-een

Net allemaal C-tjes naast elkaar gehad (stam)

Je kan ook een zijketen hebben 

Butaan isomeer

Stamnaam

1

2

3

4

1

2

3

Butaan (C4)

Propaan (C3)

Stamnaam

• Een molecuul heeft altijd een hoofdketen. Dit is de langst mogelijke rij koolstofatomen.
• Het aantal koolstofatomen en de soort bindingen bepaalt de stamnaam van het molecuul.

Stamnaam

c-atomen	stamnaam
1	meth-
2	eth-
3	prop-
4	but-
5	pent-
6	hex-

verbinding	uitgang
alkaan	-aan
alkeen	-een
alkyn	-yn
alkanol	-anol
alkenol	-enol

Naamgeving

Bepaal stam/ hoofdketen 

Bepaal vertakkingen/ zijketens 

Net iets ingewikkeldere moleculen

Stam/ hoofdketen 

Vertakkingen/ zijketens 

Net iets ingewikkeldere moleculen

Stamnaam: buteen 

Stamnaam: butaan 

Naamgeving zijketen

2-methylbutaan

uitgang -yl

Stappen/ regels naamgeving

Stap 1: bepaal de stamnaam 

Tel het aantal koolstofatomen van de langste koolstofketen, waar alle functionele groepen in zitten (alkaan, alkeen, alkyn, alkanol, alkenol)

Butan-2-ol 

1

2

3

4

Stappen/ regels naamgeving

Stap 2: bepaal welke zijketens er zijn 

Zoek de zijketens op; methyl, ethyl, propyl. 

Methyl- 

1

2

3

4

Stappen/ regels naamgeving

Stap 3: voorzie de zijketens van plaatsnummer

3-methyl

Eindantwoord:

3-methylbutaan-2-ol

1

2

3

4

2-methylbutaan

Tekenen 

Naamgeving 

Stap 1: bepaal de stamnaam    Butaan

Stap 2: bepaal de zijketen(s)    Methyl

Stap 3: voorzie de zijketen(s) van plaatsnummer  (zo laag mogelijk) 2

2- methylbutaan

Stamnaam: buteen (C4)

1

2

3

4

1

2

3

4

But-1-een

But-2-een

Stap 1: bepaal de stamnaam    but-2-een 

Stap 2: bepaal de zijketen(s)     methyl 

Stap 3: voorzie de zijketen(s) van plaatsnummer (zo laag mogelijk) nummer 2 

1

2

3

4

Stap 1: bepaal de stamnaam    but-2-een 

Stap 2: bepaal de zijketen(s)     methyl 

Stap 3: voorzie de zijketen(s) van plaatsnummer (zo laag mogelijk) nummer 2 

1

2

3

4

2- methylbut-2-een

Wat moet je kunnen?

2- methylbut-2-een

Wat nu doen?

• Maak in duo's de opgaven van het blad, schrijf op het blad
• Wat mag je gebruiken? Tabel 5 en 6 blz. 85
• Klaar? Laten controleren door mij, maak de verdere opgaven bij 5.2 (5, 6 en 7)

Stap 1: bepaal stamnaam 

Stap 2: bepaal zijketen(s)

Stap 3: voorzie zijketen(s) van plaatsnummer

Stof	Naam
1	pentaan
2	2-methylbutaan
3	3-methylhexaan
4	3-methylpent-1-een
5	3-methylbutaan-2-ol
6	3-methylbutaan-1-ol

Wat moet je kunnen aan einde van deze les?

2- methylbut-2-een