2V H4 en 5 Woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H4 & 5 Uitdrukkingen

De maaltijd is kant-en-klaar.

1. Alliteratie
2. Beginrijm
3. Eindrijm
4. Middenrijm

Heg noch steg weten

1. Alliteratie
2. Beginrijm
3. Eindrijm
4. Middenrijm

Oefenen met rijmende uitdrukkingen

Wat: 5 zinnen bedenken in goede context met 5 verschillende rijmende uitdrukkingen waaruit betekenis van de uitdrukking blijkt. 

Waar: Schrift

Hoe: Tweetallen

Tijd: 5 min

Uitkomst: klassikaal moeilijke voorbeelden bespreken (met toevalsgenerator)

Klaar: Schrijf 3 uitdrukkingen op uit de woordenlijst waarvan je denkt dat ze uit de Bijbel of de mythologie komen. 

Alliteratie

• door schade en schande 
• over koetjes en kalfjes (praten) (praten)
• de lusten en de lasten 
• door weer en wind 
• met raad en daad (bijstaan) 
• zonder blikken of blozen 
• (na lang) wikken en wegen 
• steen en been klagen 
• te pas en te onpas 
• klip-en-klaar 
• wis en waarachtig 
• (na lang) wikken en wegen 

Eindrijm

• steen en been klagen 
• te pas en te onpas
• zich met hand en tand verzetten
•  een heitje voor een karweitje 
• in geuren en kleuren
• hoog en droog zitten
• (iets) tegen heug en meug 
• (de) handel en wandel (van iemand)
• heg noch steg weten

Verhaal over herkomst en betekenis van uitdrukkingen schrijven en vertellen

Wat: Verhaal schrijven over 1 uitdrukking waarin herkomst, betekenis en een voorbeeldsituatie waarin je dit zou kunnen gebruiken geven. 

Waar: Schrift

Hoe: Drietallen, bekijk waar en op welke rij je zit ten opzichte van het instructiebord voor je uitdrukking. 

Rollen: zoeker (links van de schrijver), schrijver (middelste leerling in de rij), bedenker(rechts van de schrijver)

Hulp: internet (herkomst), woordenlijst (betekenis), eigen fantasie (voorbeeld)

Tijd: 5 min. 

Uitkomst: presenteren in de klas op basis van de toevalsgenerator.  

Links van het instructiebord

1. een barmhartige samaritaan 
   
2. de benjamin
   
3. een roepende in de woestijn 
   
4. de tale Kanaäns
5. achilleshiel 
   
6. een homerisch gelach 
7. een odyssee

Rechts van het instructiebord

1. het zwaard van Damocles
2. een pyrrusoverwinning 
3. zijn handen in onschuld wassen 
4. de nestor
5. een wet van Meden en Perzen
6. een tantaluskwelling
7. sisyfusarbeid 

Alliteratie voor beginners & gevorderden

De kat krabt de krullen van de trap.

Ruud rups raspt rap rode ronde radijsjes.

Als vliegen achter vliegen vliegen, vliegen vliegen vliegensvlug.

Er schreed een snip over het dek van het schip, die sneed met zijn bek het spek van het spit. Wie heeft ooit een snip over het dek van het schip zien schrijden en met zijn bek het spek van het spit zien snijden, zoals deze snip deed die met zijn bek het spek van het spit sneed?

De knappe kapper knipt en kapt knap, maar de knecht van de knappe kapper knipt en kapt knapper dan de knappe kapper knipt en kapt.