Organisatie van de gezondheidszorg

• Verpleging en verzorging
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1

Organisatie van de gezondheidszorg

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat gezondheidzorg is
• Je kunt uitleggen hoe de gezondheidzorg in Nederland is ingedeeld op basis van de zorgbehoefte
• Je kunt uitleggen hoe de gezondheidszorg in Nederland is ingedeeld op basis van de locatie van de zorg en behandeling 
•  Je kunt uitleggen hoe de gezondheidszorg in Nederland is ingedeeld op basis van het niveau van zorg en behandeling 
• Je kunt uitleggen hoe de gezondheidszorg in Nederland is ingedeeld op basis van verschillende doelgroepen

Gezondheidszorg

Gezondheidszorg

Het geheel van zorgverleners (en ondersteunend personeel), instellingen, middelen en activiteiten dat direct gericht is op de instandhouding en verbetering van de gezondheidstoestand en/of de mogelijkheid om zelf regie te voeren & op het reduceren, opheffen, compenseren en voorkomen van tekorten daarin.

De Nederlandse gezondheidszorg is best ingewikkeld...

Het is een complex geheel van mensen, middelen, regelgeving, mogelijkheden en onmogelijkheden, visies, standpunten, enzovoort. De gezondheidszorg vereist dus een goede organisatie en indeling, anders wordt het een chaos. 

In Nederland wordt de gezondheidszorg ingedeeld naar: 

• zorgbehoefte
• locatie van de behandeling
• behandelingsniveau
• doelgroepen

Indeling op basis van zorgbehoefte

De eerste indeling wordt gemaakt op basis van zorgbehoefte van de zorgvrager.
De verschillende zorgbehoeften hebben allemaal een specifiek karakter: 

• Curatieve zorg: nodig om beter te worden i.c.m. een ingreep of behandeling
• Preventieve zorg: soms nodig om ziekte te voorkomen en gezond te blijven 
• Langdurige zorg: vaak gericht op zorgvragers met een beperking of chronische ziekte
• Palliatieve zorg: gericht op een menswaardig afscheid van het leven.

De indelingen naar zorgbehoefte worden vaak gekoppeld aan verschillende sectoren in de gezondheidzorg: de preventieve sector, de curesector en de caresector. 

Preventieve sector: werkveld waarin preventie van de gezondheidsproblemen centraal staat

Curesector: Werkveld waarin behandeling en/of genezing centraal staat

Caresector: Werkveld waarin langdurige, meestal intramurale zorg centraal staat

In de praktijk van de gezondheidszorg vertegenwoordigen de verschillende sectoren vaak meerdere zorgbehoeften

Zorg ingedeeld naar locatie van behandeling

• Intramurale zorg
• Extramurale zorg
• Woonvormen
• Semimurale zorg
• Transmurale zorg 

Intramurale zorg

Intramurale zorg

'zorg die verleend wordt aan een zorgvrager die langer dan 24 uur is opgenomen of verblijft binnen een zorgorganisatie.'

Het begrip 'muraal' is afgeleid uit het Latijn en betekent 'muur'. In de intramurale zorgsetting wordt de zorg dus letterlijk binnen (=intra) de muren gegeven. 

Dus, waar wordt deze zorg zoal gegeven: 

- Ziekenhuizen 

- Verpleeghuizen 

- Zorgcentra 

- Geestelijke gezondheidsorganisaties 

- Zorgorganisaties voor mensen met een beperking 

- Revalidatiecentra 

Extramurale zorg 

Zorg die buiten (=extra) de muren van een instelling geleverd wordt. 

Bijvoorbeeld: zorg van een huisarts, een medisch specialist die niet in een ziekenhuis werkt, verloskundigen, fysiotherapeuten en de thuiszorg. 

Verschillende woonvormen

Woonvormen

• Seniorenwoning: Woning die aangepast is aan de woonwensen van de wat oudere cliënt.
• Aanleunwoning: Woning die tegen (of in de nabijheid van) een zorginstelling is gebouwd.
• Zorgcentrum: Een woonomgeving voor zelfstandig wonende ouderen of kwetsbare mensen waar ondersteunende diensten worden aangeboden.
• Woonzorgcentrum: Een intramurale zorgorganisatie, waar ouderen wonen die 24-uurszorg en ondersteuning nodig hebben. Ook wel een verpleeghuis genoemd. Hier wonen mensen met een zorgindicatie.
• Serviceflat: Meestal een particulier appartementencomplex voor ouderen die gebruik kunnen maken van servicediensten zoals de was, boodschappen en huishoudelijke hulp. 
• Woongemeenschap: Groep individuen die samen woont met behoud van privacy. Ieder met een eigen privéruimte en gedeelde gezamenlijke ruimte(s).

Semimurale zorg 

Semi betekent gedeeltelijk. 

Dus semimurale zorg vindt voor een gedeelte van de dag binnen de muren van een zorgorganisatie plaats. 

Je kunt hierbij denken aan dagopvang voor dementerende zorgvragers en gezinsvervangende tehuizen voor mensen met een verstandelijke beperking

Transmurale zorg

Trans betekent over

Transmurale zorg is zorg die zowel binnen een zorgorganisatie verleend wordt als daarbuiten in de thuissituatie. 

Transmurale zorg is nog volop in ontwikkeling. Het vraagt om een goede samenwerking tussen intramurale en extramurale zorgverleners. Zij zetten de zorg gezamenlijk op en voeren het gezamenlijk uit. 

Voorbeeld in het volgende filmpje 

Zorg is ingedeeld naar het behandelingsniveau

• Nullijnszorg: Op ziektepreventie en behoud van gezondheid gerichte hulpverlening. Zorg zonder directe hulpvraag
• Eerstelijnszorg: Zorg die direct toegankelijk is voor de zorgvrager; bijvoorbeeld de huisarts, tandarts of fysiotherapeut
• Tweedelijnszorg: Zorg waar een verwijzing voor nodig is, bijvoorbeeld zorg in het ziekenhuis bij een specialist
• Derdelijnszorg: Zeer specialistische hulpverlening door een topklinisch centrum of academisch ziekenhuis

Zorg ingedeeld naar de doelgroepen

Een laatste indeling richt zich op de verschillende doelgroepen in de gezondheidzorg, deze indeling onderscheidt een aantal werkvelden (ook wel branches genoemd).

Kennen jullie ze?

Wat zijn de belangrijkste branches binnen de sector zorg & welzijn?

- Ziekenhuizen 

- Verpleeghuizen

- Gehandicaptenzorg

- Geestelijke gezondheidzorg 

- Thuiszorg 

- Welzijn

Verwerkingsopdrachten maken

Boek: zorgverlening, beroep en organisatie - module 3 - HS 1

Wat hebben we vandaag geleerd

• Je kunt omschrijven wat gezondheidzorg is
• Je kunt uitleggen hoe de gezondheidzorg in Nederland is ingedeeld op basis van de zorgbehoefte
• Je kunt uitleggen hoe de gezondheidszorg in Nederland is ingedeeld op basis van de locatie van de zorg en behandeling
• Je kunt uitleggen hoe de gezondheidszorg in Nederland is ingedeeld op basis van het niveau van zorg en behandeling
• Je kunt uitleggen hoe de gezondheidszorg in Nederland is ingedeeld op basis van verschillende doelgroepen