Spelling H2, H3 en H4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Programma

- Terugblik les

- Uitleg nieuwe theorie

- Aan het werk

- Les bespreken

- Huiswerk opgeven

Doelen H2

Aan het einde van de les :

- weet je wanneer je een trema en een koppelteken gebruikt.

- heb je geoefend met de werkwoorden in de voltooide tijd.

Doelen H3

Aan het einde van de les:  

- heb je geleerd dat sommige woorden tussenletters kennen.

- heb je geleerd hoe je de tussenletters gebruikt.

- heb je geoefend met de persoonsvormen (werkwoorden) in een samengestelde zin.

Doelen H4

Aan het einde van de les:

- weet je hoe je woorden moet afbreken.

- heb je geoefend met het onvoltooid deelwoord.

Hoofdstuk 2

Trema

• In sommige woorden gebruik je een trema

(twee puntjes op a, e, i, o of u)

• Je gebruikt een trema wanneer twee klinkers naast elkaar staan
• Je gebruikt een trema voor de uitspraak van een woord

Klinkers: a, e, i, o of u

Voorbeeld: Geërgerd, drieëntwintig

• Sommige woorden krijgen geen trema, ook al staan er twee klinkers.

Voorbeeld: luxueus, elektricien (geen uitspraakproblemen)

Koppelteken

• In sommige woorden schrijf je een koppelteken

 (een liggend streepje)

• Je schrijft een koppelteken tussen twee delen van een samenstelling:

- als de samenstelling verkeerd uitgesproken wordt (radio-omroep)

- in aardrijkskundige aanduidingen (Zuid-Afrika)

- voor of na een hoofdletter (Henk-Jan, X-benen)

- na een cijfer, afkorting of symbool (3-jarig, ABC-eilanden, %-teken)

Hoofdstuk 3

Tussenletters

• Je kunt een nieuw woord maken door twee bestaande woorden aan elkaar te plakken: samenstelling.
• De woorden in een samenstelling kun je vaak gewoon aan elkaar vast schrijven

Voorbeeld: fiets+kar = fietskar

• Dit kan niet altijd--> dan tussenletters gebruiken voor een goed samengesteld woord.

Tussenletters

- en -

- e - 

- s -

Zo gebruik je tussenletter - en - 

• Tussenletter -en- : 

Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -en. 

Voorbeeld: krant+jongen = krantenjongen

Zo gebruik je tussenletter - e - 

• Het eerste deel van het woord dat een meervoud op -s kent, krijgt een tussenletter -e-

Voorbeeld: seconde+wijzer=secondewijzer (mv is secondes)

• Het eerste deel van het woord dat geen meervoud op -en kent, krijgt een tussenletter - e - 

Voorbeeld: rijst+pap=rijstepap (rijst geen meervoud)

Zo gebruik je tussenletter - e - 

• Het eerste deel van het woord heeft een versterkende betekenis

Voorbeeld: beer+sterk= beresterk 

• Het eerste deel van het woord is geen zelfstandig naamwoord

Voorbeeld: lach+bek=lachebek

• Het eerste deel gaat over iets waar er echt maar één van is

Voorbeeld: zon+schijn=zonneschijn

Zo gebruik je een tussenletter -s-

• De tussenletter -s- kun je meestal horen

Voorbeeld: bokser+neus= boksersneus

• Hoor je de extra -s- niet? 
• Vervang dan het tweede deel 

Voorbeeld: damesschoen, want het is ook damestoilet

Persoonsvorm (ww) in samengestelde zin

• Samengestelde zinnen kennen twee werkwoorden. 
• Een werkwoord in het eerste deel van de zin (voor de komma)
• Een werkwoord in het tweede deel van de zin (na de komma)
• Lees de groene theorie (blz. 108) hoe je persoonsvormen in een samengestelde zin schrijft. 

Hoofdstuk 4

Woorden afbreken

• Soms past een woord niet helemaal op een regel 
• Je kunt dan het hele woord op de volgende regel beginnen of het woord afbreken.
• Je zet dan een liggend streepje achter het eerste woorddeel en de rest van het woord op de volgende regel

Zo breek je een woord af

• Een woord breek je af tussen twee lettergrepen 

Voorbeeld: 

Potvis= pot - vis 

Regen= re-gen

Remmen = rem-men 

Voeding= voe-ding 

Verlegenheid= ver-le-gen-heid

Het onvoltooide deelwoord

• Naast de persoonsvorm kunnen ook andere werkwoorden in een zin staan. 
• Dat kan het hele werkwoord (infinitief) of voltooid deelwoord zijn, maar ook een onvoltooid deelwoord (od) 

Hoe maak je een onvoltooid deelwoord?

• Een onvoltooid deelwoord maak je door een -d achter het hele werkwoord te zetten 

Lachend, stotterend, staand

Voorbeeldzin: 

Rillend van de kou kwam Mart van de ijsbaan.

Zelf maken

- Hoofdstuk 5 spelling nakijken

- Oefenboek H2, H3 en H4 Spelling maken

Lesdoelen behaald?

Wat doen we de volgende les?

Leren voor de toetsen van de PTA-week of leesportfolio!

Huiswerk

Maken: -

PTA/Toets: Spelling H1 t/m 5 toetsweek

Let op! Huiswerkcontrole

[e-mail]