BLok 4-5 Les 1 spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

• Lezen (10 minuten)
• Doelen
• Theorie
• Opdrachten/huiswerk
• Afsluiting

Welkom bij Nederlands!

Tekst

Mevrouw Doddema

Welkom 

• Telefoon op stil in de telefoontas of in je eigen tas.
  
• Ga rustig zitten.
• Pak je boek open op pagina 207.
• Zodra de les start luister je naar de docent en ben je stil.

Deze les

5 minuten dag opstart

10 minuten herhaling en uitleg samenstelling + koppelteken

15 minuten maken opdracht

10 minuten nakijken (zelfstandig)

5 minuten afsluiting volgende les

Doelen

- persoonsvorm tt, vt en het voltooid deelwoord herhalen

- je weet weer wat een samengesteld woord is.

- je weet weer wat een koppelteken is.

Persoonsvorm

Drie manieren om de persoonsvorm te vinden.

1. 

2.

3.

Stam+t

Tegenwoordige tijd

Ik loop, vind, maak, word

Hij/zij/jij/u loopt, vindt, maakt, wordt 

Loop, vind, maak, word jij/je

Verleden tijd

Zwakke/klankvaste werkwoorden: Veranderen niet van klank als de tijd verandert. 

Maak -  maakte

Fiets - fietste

Woon - woonde

Verleden tijd

Klankveranderend/sterk werkwoord

De klank van het werkwoord verandert als de tijd verandert.

Worden - werden

Lopen- liepen

Vinden - vonden

't Kofschip + X

Werkwoorden (ook VTD) in het verleden tijden eindigen op t(e) of d(e), dit heeft te maken op welke letter de stam ervan eindigt.

Maken - mak - K - staat in kofschip+x dus t

Wonen - en - won - N - staat er niet in, dus d

Afprijzen - 

Maken opdracht 1, 2, 3 en 4 

Samenstelling

Een woord dat bestaat uit twee (of meer) woorden.

Voorbeelden?

Koppelteken

Om letterverwarring te voorkomen bij samengestelde woorden wordt het woord soms gescheiden door een koppelteken.

Zo zie je direct welke letter bij welk woord hoort.

Auto-ongeluk

Samenstelling + tussenletter N

Soms schrijf je een N tussen een samenstelling:
Als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is, waarbij het meervoud alleen eindigt op -en.

Spinnenweb

Fietsenhok

Geen tussen N

Als het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord is

Bij versterking -  beresterk, huilebalk

Als er maar een van is: maneschijn - zonnestraal

Als er geen meervoud van is: rijstepap, roggebrood

Als de meervoud zowel een s of n aan het eind

Groentes/groenten bijv groentewinkel

Nakijken

Tussen-s

Er zijn niet echt regels voor de tussen-s. Je hoort het en je moet het gewoon weten.

Als je niet zekerweet of er een S tussen moet, omdat er al een s staat, vervang dan het tweede woord voor een ander woord dat niet met een s begint.

Dorpsstraat - dorpsfeest

Volgende les

Volgende les: 

Woorden met een trema

Om letterverwarring te voorkomen wordt soms een trema gebruikt.  Zo weet je dat er een nieuwe klank begint:
Kopiëren -  de klank is geen ie

Reünie  - de klank is geen eu

Uitgeschreven getallen met twee en drie erin: tweeëntwintig en  drieëndertig. 

Wanneer geen trema?

Bij Franse woorden die eindigen op cien - opticien

Als het woord niet verkeerd kan worden gelezen: Financieel, gekopieerd of begroeiing.