Thema 5: Regeling BS 6

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

               Spieren en bewegen

Vandaag

- Uitleg spieren

- Zelfstandig bewegen lezen & opdrachten maken

Glad spierweefsels

Kenmerken:

1. Langwerpige spiercellen
2. 1 celkern per cel
3. Trage samentrekking, maar niet snel vermoeid
4. Geïnnerveerd door autonome zenuwstelsel
   

Komt voor in:

1. huid                       4. bloedvaten
2. darmkanaal       5. iris
3. ademspieren

Dwarsgestreept

spierweefsel 

Kenmerken:

1. Bestaat uit spiervezels
2. Ontstaat door versmelting van veel spiercellen
3. Snelle samentrekking maar snel vermoeid
4. Geïnnerveerd door animale zenuwstelsel
   

Komt voor in:

1.  Skelet (zitten vast aan botten)

Hoe zitten spieren vast aan de botten?

Skeletspieren

Skeletspieren zitten vast aan het skelet met een pees.

Van groot naar klein:

Spier -> spierbundel -> spiervezel -> spierfibril -> spiercel 

Motorische eenheid:

alle spiervezels die via motorische eindplaatsjes in verbinding staan met één bewegingszenuwcel

Spierfibrillen

Tussen de fibrillen liggen veel mitochondriën en glycogeenkorrels.

Een spierfibril bestaat uit 2 soorten eiwitdraden, die filamenten heten.

• Myosine (donkere band)
• Actine (lichte band)

Door impulsen schuiven actine en myosine in elkaar, daardoor wordt de spiervezel korter.

Waarom liggen er veel mitochondriën en glycogeenkorrels tussen de fibrillen?

Samentrekken van spieren

Hoe trekt een spier samen:

1. Een bewegingszenuwcel geeft impuls door via een motorische eindplaatje
2. Als reactie schuiven de myosine- en actinefilamenten in elkaar (hierdoor wordt de spier korter)

Energie (ATP) nodig voor de samentrekking: verbranding van glucose

Skeletspieren

Wat zal het effect zijn wanneer er weinig spiervezels in verbinding staan met één bewegingszenuwcel.

1. de beweging is preciezer
2. de beweging is grover

Aansturing 

Des te minder spiervezels aan één motorische eenheid, des te preciezer de beweging die je kunt maken

• een aantal motorische eenheden zijn altijd gespannen, hierdoor blijf je in evenwicht/gaat je gezicht niet hangen

Spieren kunnen alleen samentrekken, hoe rekt een spier weer uit?

antagonisten

= Spieren die een tegengestelde beweging veroorzaken.

een spier heeft een andere spier nodig om te kunnen ontspannen

Welke type spierweefsel vinden we in de skeletspieren?

1. glad spierweefsel
2. dwarsgestreept spierweefsel

Gladspierweefsel raken minder snel vermoeid dan skeletspieren. Leg uit waarom dat gunstig is.

Betrouwbaar en valide onderzoek 

Betrouwbaar onderzoek 

-  volgende keer zelfde resultaat? 

--> Dan is het onderzoek meer betrouwbaar. 

Valide onderzoek 

- meet je wat je wilt meten? gebruik je het juiste meetinstrument?  

--> Dan bevat je onderzoek minder systemische fouten. 

Skeletspierweefsel

Glad spierweefsel

Hartspierweefsel

Wordt niet moe

Wordt niet moe

Wordt wel moe

Willekeurig

Onwillekeurig

Onwillekeurig

In de organen

In het hart

Met pezen vast aan het skelet