M3: Spelling tussenletters

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

DOELEN

- je weet wat samenstellingen zijn

- je kunt tussenletters in samenstellingen goed spellen

spelling tussenletters

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

Wat is een samenstelling?

Is het woord een samenstelling?

fietskar

1. ja
2. nee

Is het woord een samenstelling?

verwonderen

1. ja
2. nee

Is het woord een samenstelling?

secondewijzer

1. ja
2. nee

Is het woord een samenstelling?

krantenjongen

1. ja
2. nee

Is het woord een samenstelling?

kinderachtig

1. ja
2. nee

Bekijk de volgende video.

(gebruik oortjes)

Samenstellingen

Twee of meer zelfstandige woorden die aan elkaar geschreven zijn en zo een nieuw woord vormen, noem je een samenstelling.

Soms moet je tussenletters gebruiken om een

goede samenstelling te schrijven.

fiets + tas = fietstas

paard + stal = paardenstal

Tussenletters gebruiken

Tussenletters -en:

Het eerste deel heeft alleen meervoud op -en.

krant + jongen = krantenjongen

Eerste deel krant: krant - kranten

Tussenletters gebruiken

Tussenletters -e:

Het eerste deel heeft meervoud op -en én op -s.

seconde + wijzer = secondewijzer

Eerste deel seconde: seconde (ev) - seconden of secondes (mv)

Tussenletters gebruiken

Tussenletters -e:

Het eerste deel heeft geen meervoud op -en.

rijst + pap = rijstepap

Eerste deel rijst: rijst (ev en mv)

horloge + maker = horlogemaker

Eerste deel horloge: horloge (ev) - horloges (mv)

Tussenletters gebruiken

Tussenletters -e:

Het eerste deel heeft een versterkende betekenis.

beer + sterk = beresterk

Tussenletters gebruiken

Tussenletters -e:

Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord.

lach + bek = lachebek

lach is een vorm van het werkwoord lachen

Tussenletters gebruiken

Tussenletters -s:

De tussenletter -s kun je meestal horen.

spruitje + lucht = spruitjeslucht

Twijfel je over de tussenletter -s, omdat je deze niet goed hoort?

Vervang dan het tweede deel.

damesschoen, want het is ook damestoilet

Welke regel hoort bij deze samenstelling?

blindedarm

1. Het eerste deel gaat over iets waarvan er echt maar één is
2. Het eerste deel heeft behalve een meervoud op -en ook een meervoud op -s
3. Het eerste deel heeft een versterkende betekenis
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

Welke regel hoort bij deze samenstelling?

huilebalk

1. Het eerste deel gaat over iets waarvan er echt maar één is
2. Het eerste deel heeft behalve een meervoud op -en ook een meervoud op -s
3. Het eerste deel heeft een versterkende betekenis
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

Welke regel hoort bij deze samenstelling?

keuzevrijheid

1. Het eerste deel gaat over iets waarvan er echt maar één is
2. Het eerste deel heeft behalve een meervoud op -en ook een meervoud op -s
3. Het eerste deel heeft een versterkende betekenis
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

Welke regel hoort bij deze samenstelling?

pikkedonker

1. Het eerste deel gaat over iets waarvan er echt maar één is
2. Het eerste deel heeft behalve een meervoud op -en ook een meervoud op -s
3. Het eerste deel heeft een versterkende betekenis
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

Welke regel hoort bij deze samenstelling?

zonnestelsel

1. Het eerste deel gaat over iets waarvan er echt maar één is
2. Het eerste deel heeft behalve een meervoud op -en ook een meervoud op -s
3. Het eerste deel heeft een versterkende betekenis
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

Welke regel hoort bij deze samenstelling?

lindebloesem

1. Het eerste deel gaat over iets waarvan er echt maar één is
2. Het eerste deel heeft behalve een meervoud op -en ook een meervoud op -s
3. Het eerste deel heeft een versterkende betekenis
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

Tussenletter -s?

elektriciteit...centrale

1. Ja
2. Nee

Tussenletter -s?

najaar...storm

1. Ja
2. Nee

Tussenletter -s?

spruitje...stamppot

1. Ja
2. Nee

Tussenletter -s?

kaas...schaaf

1. Ja
2. Nee

Tussenletter -s?

staat...schuld

1. Ja
2. Nee

Tussenletter -s?

gras...spriet

1. Ja
2. Nee

Welk woord is goed gespeld?

1. pannekoek
2. pannenkoek

Welk woord is goed gespeld?

1. Dorpstraat
2. Dorpsstraat

Welk woord is goed gespeld?

1. roggebrood
2. roggenbrood

Welk woord is goed gespeld?

1. groentenboer
2. groenteboer

Welk woord is goed gespeld?

1. Koningdag
2. Koningsdag

Welk woord is goed gespeld?

1. koninginnensoep
2. koninginnesoep

Welk woord is goed gespeld?

1. kattebak
2. kattenbak

Welk woord is goed gespeld?

1. berenmuts
2. beremuts

Welk woord is goed gespeld?

1. docentenhandleiding
2. docentehandleiding

Welk woord is goed gespeld?

1. apentrots
2. apetrots

Welk woord is goed gespeld?

1. liefdesscène
2. liefdescène

Welk woord is goed gespeld?

1. stekenblind
2. stekeblind

Welk woord is goed gespeld?

1. goedemorgen
2. goedenmorgen

Welk woord is goed gespeld?

1. keuzepakket
2. keuzenpakket

Welk woord is goed gespeld?

1. keuketrap
2. keukentrap

Welk woord is goed gespeld?

1. bruidegom
2. bruidengom

Welk woord is goed gespeld?

1. dieventaal
2. dievetaal

Welk woord is goed gespeld?

1. reuzenmop
2. reuzemop

Welk woord is goed gespeld?

1. gedaanteverwisseling
2. gedaantenverwisseling

Welk woord is goed gespeld?

1. moederskind
2. moederkind

Welk woord is goed gespeld?

1. zondagrijder
2. zondagsrijder

Welk woord is goed gespeld?

1. bessesap
2. bessensap

GELEERD?

- je weet wat samenstelligen zijn

- je kunt tussenletters in samenstellingen goed spellen

spelling tussenletters

Schrijf drie dingen
op die je deze les
hebt geleerd.

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed
hebt begrepen.

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS