Leeg

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Democratie & rechtstaat

Nederland onder Willem I en Willem II (1813-1848)

Leerdoel

Je kan in hoofdlijnen uitleggen hoe Nederland een constitutionele monarchie werd en hoe de macht van de koning afnam en Nederland een parlementair stelsel kreeg. 

Het probleem is dat wat de staat is veranderd per periode en daardoor ook de verhouding tot haar burgers...

de Van Dale

con·sti·tu·ti·o·neel (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord)

volgens de grondwet: constitutionele monarchie staat waarin de macht van de vorst in een grondwet is vastgelegd.

Nog een keer hetzelfde punt!

Wat is dat: een geordend centraal gezag en hoe heeft dit geordend centraal gezag zich ontwikkeld?

Congres van Wenen

Koning Willem I

Zoon van de gevluchte stadhouder Willem V (1795)

'Vaderlijk' bewind: hij bepaalde vrijwel alles

'Besluitenkoning'

Koning koopman.

Bestuur Nederland onder koning Willem I en II

Eenheidsstaat

Constitutionele monarchie

Koninkrijk der Nederlanden

1815

Belgische Opstand 

1830

Uit ontvredenheid over bestuur koning Willem I komen de Belgen in Opstand en stichten een eigen staat

Johan Rudolf Thorbecke

(Liberaal)

krititek: 

• koning regelt alles daardoor worden burgers passief en gemakzuchtig
  
• afkomst en de juiste contacten zijn belangrijker dan capaciteiten
  

       Wil inspraak burgers op landsbestuur

Grote kritiek conservatieven: gevaarlijke revolutionaire ideeën

Maar wat waren nu precies de ideeën van Johan Rudolf Thorbecke?

krititek: 

• koning regelt alles daardoor worden burgers passief en gemakzuchtig
  
• afkomst en de juiste contacten zijn belangrijker dan capaciteiten
  

       Wil inspraak burgers op landsbestuur

chatgpt.com

1848 

liberale revoluties overal in Europa

Koning Willem II

1840-1849

• ongerust door revoluties in Europa
• bereid deel macht af te staan
• geeft Thorbecke opdracht voor een grondwetswijziging

Koning Willem II

1840-1849

Hoofdlijnen conclusie!

Machthebbers proberen de macht naar zich toe te trekken.

Burgers proberen via instituten (organen)/verdragen invloed te behouden. 

In de Nederlanden ontstaat er een traditie van polderen en overleggen. 

Vrijheid is betrekkelijk en bestaat alleen binnen wetten/regels. 

Centralisatie >Absolutisme constitutionele monarchie republiek<