§6.4 productiecapaciteit

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Raadsel

Een tomatenkweker geeft €20.000 uit om 80.000 tomaten te telen.

Waarom is het niet goed voor de teler als de oogst maar 60.000 tomaten is?

Lesdoelen

Aan het eind van de les:

• Je kunt uitleggen wat de productiecapaciteit in een bedrijf bepaalt.
  
• Je kunt uitleggen hoe de arbeidsproductiviteit kan toenemen.
• Je kunt de arbeidsproductiviteit berekenen.

Productie verhogen?

Productiecapaciteit

• hoeveel kan een bedrijf maken = capaciteit
• niet hetzelfde als werkelijk productie

• Voorbeeld kapperszaak:
• Capaciteit = 40 klanten per dag
• Werkelijke productie = 28 klanten per dag

Productiecapaciteit

Hangt af van:

• Aantal medewerkers
• aantal uren per werknemer
• kapitaalgoederen (machines, computers, hulpmiddelen)

Productiecapaciteit

• Hoeveel kan een bedrijf maken = capaciteit
•  = niet hetzelfde als werkelijk productie
  

• Voorbeeld kapperszaak:
  
• Capaciteit = 40 klanten per dag
  

• Werkelijke productie = 28 klanten per dag

Productie omhoog!

• Capaciteit niet gebruikt = zonde van de kosten
• Maximaliseren van afzet door... reclame, lagere prijzen, betere service/kwaliteit

Productie omhoog!

Als een bedrijf niet zijn volledige capaciteit gebruikt heet dat: onderbezetting

Voorbeeld:

capaciteit = 40

werkelijke productie = 28

onderbezetting = 12

Vaste kosten

• kosten die hetzelfde zijn. (Onafhankelijk van hoeveel je produceert)

• huur bedrijfspand    
• personeel
• marketingkosten
• abonnementen

Voorbeeld:

De vaste kosten van een lunchroom zijn bij elkaar €10.000,-

Variabele kosten

• Kosten die hoger worden als je meer produceert:
• Inkoopkosten, grondstoffen, verpakkingsmateriaal

Voorbeeld:

De variabele kosten van een kopje koffie zijn bij elkaar €0,40 

De totale kosten

• Formule
• Vaste kosten + variabel kosten = totale kosten

• Voorbeeld:
• 10.000 + 0,40 a = totale kosten

• 0 kopjes koffie verkocht => totale kosten = 10.000 + 0,40 x 0 = 10.000
• 1000 kopjes koffie verkocht => totale kosten = 10.000 + 0,40 x 1000 = 10.400

Kostprijs per product 

• Wat kost het om 1 product te laten maken?
• Totale kosten : aantal gemaakte producten

• Voorbeeld: 
• vaste kosten = €10.000 
• variabele kosten = €0,40
• Aantal producten = 1.000 stuks
• Totale kosten = 10.000 + 0,40 x 1.000 = 10.400
• 10.400 : 1.000 = 10,40

Kostprijs per product

• Vaste kosten = €4.000
• variabele kosten = 1,50
• aantal geproduceerd = 200 stuks
• Bereken de kostprijs per product

• 4000 + 1,50 x 200 = 4.300
• 4.300 : 200 = €21,50

Opdracht

Wat: Leerstof 1 en 2 van paragraaf 6.4

Hoe: In de digitale methode, Schrijf altijd je berekening op.

Tijd: 15 minuten (stiltemoment) 

Resultaat: Beoordeel jezelf zoals de docent dat zou doen. 

Klaar: iets voor jezelf. Niet op je telefoon.

Raadsel

Werknemer A heeft 2500 tomaten geplukt in 2 dagen

Werknemer B heeft 3700 tomaten geplukt in 3 dagen

Welke werknemer werkt sneller?

Lesdoelen

Aan het eind van de les:

• Je kunt uitleggen hoe de arbeidsproductiviteit kan toenemen.
  
• Je kunt de arbeidsproductiviteit berekenen.
• Je kunt voorbeelden geven van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Arbeidsproductiviteit

Is het aantal goederen of diensten dat een persoon in een periode produceert.

Voorbeelden:

• Bij de Albert Heijn zet een vakkenvuller gemiddeld 500 producten in de schappen.
• Bij Thuisbezorgd bezorgd een fietskoerier gemiddeld 20 bestellingen per avond.

Arbeidsproductiviteit

• Hoger is altijd beter
• => minder loonkosten, omdat je met

minder mensen meer kunt doen

• => Bedrijven willen dit daarom 

verbeteren

Hoe verhogen bedrijven de arbeidsproductiviteit?

• (betere) Machines
• Apps (google maps)
• Computers (robots)
• Trainingen/opleidingen voor medewerkers

• Teambuilding, betere arbeidsvoorwaarden (hoger loon, flexibele werktijden, vakantiedagen)

Opdracht

Wat: Normale opdrachten van leerstof 2 en 3 van paragraaf 6.4

Hoe: In de digitale methode, Schrijf altijd je berekening op.

Tijd: 15 minuten (stiltemoment) 

Resultaat: Beoordeel jezelf zoals de docent dat zou doen. We gaan de opdrachten bespreken.

Klaar: Begin alvast met het huiswerk (HH en PLUS opdrachten van leerstof 2, 3 en 4)

Arbeidsproductiviteit uitrekenen

• Bij de Albert Heijn worden er iedere dag 15.000.000  artikelen bijgevuld door vakkenvullers.
• In totaal werken er 22.000 vakkenvullers bij de Albert Heijn.

• Bereken de arbeidsproductiviteit van een vakkenvuller per dag.

• 15.000.000 : 22.000 = 681 artikelen per dag per persoon

Hogere productie?

Positieve gevolgen voor de maatschappij:

• Meer werkgelegenheid
• betere/goedkopere producten (welvaart gaat omhoog)
• Meer inkomsten voor de overheid (btw, loonbelasting)
• overheid gebruikt dat geld weer

• Maatschappelijke opbrengsten: Opbrengsten die niet per se voor het bedrijf zelf zijn, maar ook de hele maatschappij.

Hogere productie?

Negatieve gevolgen voor de maatschappij:

• Geluidsoverlast
• Luchtvervuiling
• Milieuverontreiniging
• Ontbossing

• Maatschappelijke kosten: kosten die het bedrijf niet betaalt, maar wij als maatschappij.
• Voorbeeld: belasting gaat omhoog zodat overheid .... kan betalen
• voorbeeld: Gaswinning in Groningen => overheid moet schadevergoeding betalen

Hoeveel goederen of diensten een bedrijf kan maken heet de...

1. Productie hoeveelheid
2. Productiefactor
3. Werkelijke productie
4. Productiecapaciteit

Hoeveel goederen of diensten een bedrijf in realiteit maakt heet de...

1. werkelijke productie
2. wekelijkse productie
3. arbeidsproductie
4. kapitaalproductie

Waar hangt de productiecapaciteit niet van af?

1. aantal medewerkers
2. aantal klanten
3. kapitaalgoederen
4. aantal uren per werknemer

werkelijke productie = 5.000
Productiecapaciteit = 5.500
Onderbezetting = ...

1. 1,5
2. 500
3. 10.500

Arbeidsproductiviteit =

1. aantal goederen
2. aantal goederen/ diensten
3. aantal goederen/ diensten per periode
4. aantal goederen/diensten per periode van 1 persoon

wat zijn geen maatschappelijke opbrengsten

1. meer omzet voor het bedrijf
2. Goedkopere producten
3. meer werkgelegenheid
4. meer belastinginkomsten

ontbossing, milieuvervuiling, geluidsoverlast zijn voorbeelden van

1. maatschappelijke problemen
2. maatschappelijke opbrengsten
3. maatschappelijke situaties
4. maatschappelijke kosten

Bekijk onderstaande tabel. Geef aan met een berekening waar de arbeidsproductiviteit het hoogst is.

	uren	aantal producten
A	24	12
B	48	30

Bedrijf A maakt in een week 6.000 producten. Er zijn 200 werknemers. Wat is de arbeidsproductiviteit per week?

1. 30
2. 5.800
3. 6.000
4. 6.200

Mededeling

Laatste lesdag

Volgende week: proefwerk §6.2 t/m §6.4!!

programma

Opties:

• Rekentrainer/rekenparagraaf H6
• Samenvatting invullen in je boek
• Samenvatting maken
• In tweetallen begrippen overhoren
• Laatste 20 minuten blooket