Beheersingsgericht werken (Les 3) | Landenindicatoren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• schrift en pen op tafel

Wat gaan we doen?

Programma:

• Overzicht periode 2
  
  
• Herhaling deel 3, aantekeningen maken met controle vragen
  
  
• PO

Om succesvol te zijn vandaag:

• Schrift en pen
  
  
• Schrijf netjes mee
  
  
• Rust tijdens uitleg

     Terugblik deel 1 en 2

Deel 1: Ontstaan wereldsysteem

Segment 1: Het koloniale verleden

Segment 2: De Industriële Revolutie

Segment 3: Centrum-periferie model

Deel 2: Mondiale relatiepatronen

Segment 1: Outsourcing

Segment 2: Braindrain

Segment 3: Remittances

     Beheersingsgericht werken

Deel 1: Ontstaan wereldsysteem

Segment 1: Het koloniale verleden

Segment 2: De Industriële Revolutie

Segment 3: Centrum-periferie model

Deel 2: Mondiale relatiepatronen

Segment 1: Outsourcing

Segment 2: Braindrain

Segment 3: Remittances

Deel 3: Landenindicatoren

Segment 1: Demografische indicatoren

Segment 2: Economische indicatoren

Segment 3: (VWO) HDI

Wat is het verband tussen Deel 1/2 en 3?

      Lesdoel 

• Je kent de volgende economische en demografische landenindicatoren: bevolkingsopbouw, vergrijzing, vergroening, BNP, verdeling van de beroepsbevolking en HDI.

•  Je kan deze indicatoren aflezen en interpreteren uit kaarten en bevolkingsdiagrammen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Bevolkingsopbouw

Bevolkingsopbouw beschrijft de verdeling van een bevolking naar leeftijd en geslacht.

Vergrijzing: Een toename van het percentage ouderen in de bevolking.

Vergroening: Een toename van het percentage jongeren in de bevolking.

Bevolkingspiramide

Een bevolkingsdiagram  geeft de samenstelling van een bevolking weer in leeftijdsgroepen.

Drie hoofdvormen:

Piramidevorm (snelle groei, veel jongeren)

Granaatvorm (stabiele groei, gelijkmatige verdeling van leeftijden)

Urnvorm (afname van de bevolking, meer ouderen)

Aflezen van een bevolkingsdiagram:

 Let op de breedte van de basis (geboortecijfer), de hoogte (levensverwachting), en eventuele opvallende verschillen tussen mannen en vrouwen.

Koppeling aan wereldsysteem (centrum-periferiemodel)

Aan welke groepen uit het werendsysteem kan je deze bevolkingsdiagramen koppelen?

Bruto nationaal product

BNP is de totale waarde van alle goederen en diensten die in een land in een jaar worden geproduceerd.

BNP per hoofd: Het BNP gedeeld door het aantal inwoners van een land.

Waarom zegt het BNP niet alles?

• Het geeft geen informatie over inkomensverdeling.

• Het houdt geen rekening met koopkrachtverschillen.

• Informele economie en onbetaald werk worden niet meegerekend.

Koppeling aan wereldsysteem (centrum-periferiemodel)

Hoe kan je aan de hand van het BNP per hoofd een land indelen in het wereldsysteem?

Nederland	$57.768
Engeland	$46.510
Brazilië	$9.670
India	$2.600
Congo	$1.615
Burundi	$920

Verdeling van de Beroepsbevolking

De beroepsbevolking = alle mensen die werken of werk zoeken.

Drie sectoren van de economie

Primaire sector: Landbouw, visserij, mijnbouw. (Periferie).

Secundaire sector: Industrie, bouw, productie.(Semi-periferie) 

Tertiaire sector: Handel, diensten, zorg, onderwijs.

Koppeling aan wereldsysteem (centrum-periferiemodel)

Hoe kan je aan de hand van de verdeling van de beroepssectoren een land indelen in het wereldsysteem?

Verdeling van de Beroepsbevolking

Centrumlanden: Meestal veel werkgelegenheid in de tertiaire sector.

Semi-perifere landen: Toenemende industrialisatie, combinatie van secundaire en tertiaire sectoren.

Perifere landen: Veel mensen werken in de primaire sector (landbouw, mijnbouw).

HDI

De HDI is een maatstaf voor menselijke ontwikkeling op basis van drie factoren:

• Levensverwachting (gezondheid en welzijn)

• Onderwijsniveau 

• Inkomen per hoofd van de bevolking 

HDI (Human Development Index):

Cijfer dat aangeeft hoe hoog een land scoort op het bnp per inwoner, de levensverwachting en het analfabetisme.

 Human Development Index 

HDI v.s. BNP

Waarom is HDI een betere maatstaf dan alleen BNP?

• BNP meet alleen economische prestaties, terwijl HDI ook sociale en gezondheidsaspecten meet.

Levensverwachting en ontwikkeling

• Een hoge levensverwachting duidt op goede gezondheidszorg en leefomstandigheden.
  
• In ontwikkelingslanden is de levensverwachting vaak lager door armoede, slechte gezondheidszorg en ondervoeding.

HDI v.s. BNP

Waarom hebben rijke landen vaak een hoge HDI-score?

• Goede gezondheidszorg, kwalitatief onderwijs en een hoog inkomen zorgen voor een hogere levensstandaard.

Hoe kan een land zijn HDI-score verbeteren?

• Investeren in gezondheidszorg en onderwijs.
• Economische groei stimuleren door werkgelegenheid te creëren.
• Ongelijkheid verminderen en sociale voorzieningen verbeteren.

Oefenvraag

• Er komen zo een aantal slides met bronnen over landen
• Per slide schrijf je op tot welke groep van het wereldsysteem deze landen behoren. 

Oefenvraag

Land A

Land B

Oefenvraag

periferie

centrum

vergroening

vergrijzing

Oefenvraag

Mexico

Australië

Uganda

Oefenvraag

Semi-periferie

centrum

Periferie

Oefenvraag

Land A

Land B

Land C

Oefenvraag

centrum

periferie

semi-periferie

Oefenvraag

Mexico

Australië

Kenia

Oefenvraag

Semi-periferie

centrum

periferie

     Kleine afsluiting

HDI

Levensverwachting

Vergrijzing

Koopkracht

Analfabetisme 

Beroepsbevolking

Bevolkingsopbouw

BNP

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

      Grote afsluiting

• De leerlingen kennen de volgende economische en demografische landenindicatoren: bevolkingsopbouw, vergrijzing, vergroening, BNP, verdeling van de beroepsbevolking en HDI.
  

• Ze kunnen deze indicatoren aflezen en interpreteren uit kaarten en bevolkingsdiagrammen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

PO

Hoe?

1. Teken een plattegrond over van de stad en kleur hier delen in / teken symbolen erbij. 
2. Screen shot google maps / kaart van de stad. Geef digitaal kleur aan bepaalde wijken en plak symbolen erbij. 

Tip:
- Vergeet de titel en legenda niet!

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com