Beheersingsgericht werken (Les 3) | Landenindicatoren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Wat gaan we doen?

Programma:

• Overzicht periode 2
• Uitleg
  
• Werkblad/controle vraag
  
• Afsluiting

Om succesvol te zijn vandaag:

• Laptop 
• Materialen op orde voor AK
• Rust tijdens uitleg
• Focus tijdens werkblad

     Beheersingsgericht werken

Deel 1: Ontstaan wereldsysteem

Segment 1: Het koloniale verleden

Segment 2: De Industriële Revolutie

Segment 3: Centrum-periferie model

Deel 2: Mondiale relatiepatronen

Segment 1: Outsourcing

Segment 2: Braindrain

Segment 3: Remittances

Deel 3: Landenindicatoren

Segment 1: Demografische indicatoren

Segment 2: Economische indicatoren

Segment 3: (VWO) HDI

Waarom kiezen bedrijven voor outsourcing?

1. Om kosten te verlagen
2. Om meer lokale banen te creëren
3. Om de kwaliteit van producten te verminderen

Wat betekent outsourcing?

1. Het inhuren van lokale werknemers
2. Het uitbesteden van werk naar een ander land
3. Het terughalen van productie naar het thuisland.

Wat is een voorbeeld van remittances?

1. Een bedrijf investeert in een ander land
2. Een land verkoopt producten aan een ander land.
3. Een migrant stuurt geld naar zijn familie in het thuisland.

Wat is een negatief effect van braindrain?

1. Hogere lonen in ontwikkelingslanden
2. Verlies van hoogopgeleide professionals in het thuisland
3. Meer investeringen in het thuisland

Hoe kunnen landen braindrain tegengaan?

1. Door salarissen en werkomstandigheden te verbeteren
2. Door migratie te verbieden
3. Door buitenlandse investeringen te stoppen

Hoe beïnvloeden deze geld- en migratiestromen de mondiale economie?

1. Ze versterken economische ongelijkheden
2. Ze hebben geen impact op de wereldeconomie
3. Ze zorgen voor een evenwichtige welvaartsverdeling

Voorkennis

1. De leerlingen weten wat een ontwikkeling is. 

2. De leerlingen kennen kenmerken van Centrum-Perifere landen. 

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

      Lesdoel 

• De leerlingen kennen de volgende economische en demografische landenindicatoren: bevolkingsopbouw, vergrijzing, vergroening, BNP, verdeling van de beroepsbevolking en HDI.

•  Ze kunnen deze indicatoren aflezen en interpreteren uit kaarten en bevolkingsdiagrammen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Bevolkingsopbouw

Bevolkingsopbouw beschrijft de verdeling van een bevolking naar leeftijd en geslacht.

Vergrijzing: Een toename van het percentage ouderen in de bevolking.

Vergroening: Een toename van het percentage jongeren in de bevolking.

Bevolkingspiramide

Een bevolkingsdiagram  geeft de samenstelling van een bevolking weer in leeftijdsgroepen.

Drie hoofdvormen:

Piramidevorm (snelle groei, veel jongeren)

Granaatvorm (stabiele groei, gelijkmatige verdeling van leeftijden)

Urnvorm (afname van de bevolking, meer ouderen)

Aflezen van een bevolkingsdiagram:

 Let op de breedte van de basis (geboortecijfer), de hoogte (levensverwachting), en eventuele opvallende verschillen tussen mannen en vrouwen.

Bruto nationaal product

BNP is de totale waarde van alle goederen en diensten die in een land in een jaar worden geproduceerd.

BNP per hoofd: Het BNP gedeeld door het aantal inwoners van een land.

Waarom zegt het BNP niet alles?

• Het geeft geen informatie over inkomensverdeling.

• Het houdt geen rekening met koopkrachtverschillen.

• Informele economie en onbetaald werk worden niet meegerekend.

Verdeling van de Beroepsbevolking

De beroepsbevolking = alle mensen die werken of werk zoeken.

Drie sectoren van de economie

Primaire sector: Landbouw, visserij, mijnbouw.

Secundaire sector: Industrie, bouw, productie.

Tertiaire sector: Handel, diensten, zorg, onderwijs.

Verschillen in de beroepsbevolking

Centrumlanden: Meestal veel werkgelegenheid in de tertiaire sector.

Semi-perifere landen: Toenemende industrialisatie, combinatie van secundaire en tertiaire sectoren.

Perifere landen: Veel mensen werken in de primaire sector (landbouw, mijnbouw).

HDI

De HDI is een maatstaf voor menselijke ontwikkeling op basis van drie factoren:

• Levensverwachting (gezondheid en welzijn)

• Onderwijsniveau 

• Inkomen per hoofd van de bevolking (koopkracht)

HDI (Human Development Index):

Cijfer dat aangeeft hoe hoog een land scoort op het bnp per inwoner, de levensverwachting en het analfabetisme.

 Human Development Index 

HDI v.s. BNP

Waarom is HDI een betere maatstaf dan alleen BNP?

BNP meet alleen economische prestaties, terwijl HDI ook sociale en gezondheidsaspecten meet.

Levensverwachting en ontwikkeling

Een hoge levensverwachting duidt op goede gezondheidszorg en leefomstandigheden.

In ontwikkelingslanden is de levensverwachting vaak lager door armoede, slechte gezondheidszorg en ondervoeding.

HDI v.s. BNP

Waarom hebben rijke landen vaak een hoge HDI-score?

Goede gezondheidszorg, kwalitatief onderwijs en een hoog inkomen zorgen voor een hogere levensstandaard.

Hoe kan een land zijn HDI-score verbeteren?

Investeren in gezondheidszorg en onderwijs.

Economische groei stimuleren door werkgelegenheid te creëren.

Ongelijkheid verminderen en sociale voorzieningen verbeteren.

Welke bevolkingsdiagramvorm is er een snelle bevolkingsgroei?

1. Granaatvorm
2. Urnvorm
3. Piramidevorm
4. Cirkelvorm

Waarom geeft het BNP niet altijd een goed beeld van de welvaart in een land?

1. Het houdt geen rekening met inkomensverdeling.
2. Het wordt niet jaarlijks berekend.
3. Het kijkt alleen naar landbouw en industrie.
4. Het is een schatting en geen exacte waarde.

In welk type land werkt het grootste percentage van de beroepsbevolking in de primaire sector?

1. Centrumland
2. Semi-perifeer land
3. Perifeer land
4. Alle landen evenveel

Welke van de volgende factoren maakt géén deel uit van de Human Development Index (HDI)?

1. Bruto Nationaal Product (BNP)
2. Levensverwachting
3. Onderwijsniveau
4. Werkloosheidscijfer

Waarom hebben rijke landen vaak een hoge HDI-score?

1. Ze hebben een jonge bevolking.
2. Ze investeren in gezondheidszorg en onderwijs.
3. Ze hebben een grote beroepsbevolking in de primaire sector.
4. Ze exporteren vooral grondstoffen.

Zelf aan de slag

Wat - vragen maken die bij de leerdoel

Hoe - in tweetallen

Hoelang - 20 minuten

Klaar? - woordjes leren

Uitkomst - wordt volgende les besproken

     Kleine afsluiting

HDI

Levensverwachting

Vergrijzing

Koopkracht

Analfabetisme 

Beroepsbevolking

Bevolkingsopbouw

BNP

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

      Grote afsluiting

• De leerlingen kennen de volgende economische en demografische landenindicatoren: bevolkingsopbouw, vergrijzing, vergroening, BNP, verdeling van de beroepsbevolking en HDI.
  

• Ze kunnen deze indicatoren aflezen en interpreteren uit kaarten en bevolkingsdiagrammen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com