§3.2 Landschappen Zuid-Amerika

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

§3.2

Landschappen

Aandacht

- Welke fysisch-geografische landschappen zijn er in Zuid-Amerika?

- Hoe zijn deze landschappen ontstaan? 

- Verschillen tussen oost- en westzijde van het continent

- Terugblik plaattektoniek

De Amazone is bij de meeste van jullie bekend.
Hoe heet echter de langgerekte bergketen aan de westzijde van Zuid-Amerika?

1. Atlas
2. Andes
3. Appalachen
4. Himalaya

Landschapstypen

• Hoogland van Guyana
• Hoogland van Brazilië
• Het Andesgebergte, plateau van Patagonië, Altiplano
• De laaglanden van: Orinoco, Amazone, Paraná 

Bron 10 p. 77

Supercontinent cyclus

1. Divergent
2. Convergent
3. Subductie
4. Transform

1. Transform
2. Convergent
3. Divergent
4. Subductie

1. Convergent
2. Subductie
3. Transform
4. Divergent

Oost

In het verleden: actief

Tijdens vorming supercontinent Pangea is Z-Amerika op Afrika gebotst ==> vorming Hoogland Brazilië

Oost

Nu: passief

Geen aardbevingen en geen vulkanisme.

Tekenopdracht!

Teken een doorsnede vanaf de Pacifische Oceaan t/m Afrika (van west naar oost):

N.B. 

- Zorg dat de beweging van de aardplaten in de doorsnede duidelijk zijn

- Zet begrippen bij de doorsnede (MOR / Subductie / Hoogland / actief t.o.v. passief / convergent / voorlandbekken / etc)

Maak gebruik van de atlas! Kijk in je boek!

West

Nu: actief

Begrippen: 

subductie, hoogvlakte, hoogland, hooggebergte, vulkanisme, andesiet, aardbevingen, voorlandbekken, Altiplano, veel bodemschatten

https://player.vimeo.com/video/223431662

Subductie

Subductie = proces waarbij een zware oceanische aardplaat onder een andere oceanische of continentale plaat duikt

Gevolgen: aardbevingen en vulkanisme

Vulkanisme

1 Oceanische plaat met sediment duikt onder continent (=subductie)
2 Op voldoende diepte smelt de plaat en vormt zich dik magma met gas.
3 Het magma stijgt op, vloeit uit de aarde en stolt.
==> andesiet als gesteente

Peru-gat

Waarom hier geen vulkanisme?

Wat zou een verklaring kunnen zijn,
waarom er in het Peru-gat geen
vulkanisme voor komt
(terwijl er wel subductie is)?

Peru-gat

Waarom is hier geen vulkanisme?

Oorzaak: vlakke subductie
Gevolg: de oceanische plaat komt niet diep genoeg om te gaan smelten

Twee rijen met vulkanen

De Andes bestaat op sommige plekken uit twee rijen met vulkanen:

west: actief
oost: dode vulkanen

Oorzaak: dode vulkanen ontstaan tijdens een eerdere subductiefase

Altiplano

Tussen de twee rijen met vulkanen ligt de Altiplano: hoogvlakte

Ontstaan tijdens de laatste subductiefase waarbij magma het gebied omhoog heeft geduwd.

Voorlandbekken

Bekken = laag gelegen gebied

                    

Voorlandbekken ligt parallel aan gebergte

Voorlandbekken

Omlaag gekomen gebied aan de niet-subductie zijde (van de Andes)

Oorzaak: het enorme gewicht van het steeds hoger wordende Andesgebergte (bergen > 5000 m) heeft het gebied naar beneden gedrukt.

Voorlandbekken

Het voorlandbekken ligt inmiddels weer vol met materiaal afkomstig vanuit het Andesgebergte waar afbraak (=erosie en verwering) plaatsvindt.

andesiet

subductie

passieve plaatrand

actieve plaatrand

hoogvlakten

schilden

vulkanisme

laag aardbevingsrisico

- Ga naar de digitale omgeving van BuiteNLand

- Maak de 1e vier opdrachten §3.2