Les 1 Glazenwassers overbodig

• Begrijpend lezen
• Basisschool
• Groep 5

Les 1: Glazenwassers overbodig

      Aan het eind van deze les 

• ken je 12 nieuwe woorden
• weet je meer over grotwoningen

Woordenschat

somber:             een beetje verdrietig                                                                      

cirkelen:             in rondjes vliegen

de kalksteen:   een zacht soort steen

de eeuw:            honderd jaar

de monnik:       mannen die met elkaar in een klooster wonen, ze bidden veel

                              en denken veel aan God

de reiziger:      iemand die reist

Woordenschat

de holte:                             de lege ruimte                                                                              

de grotwoning:               een huis dat is gemaakt in een holle ruimte in een berg

scharrelen:                        zomaar wat rondlopen

de linnenkast:                   een kast waar je lakens en handdoeken in opbergt

vochtig:                               een beetje nat

het gemeentebestuur: de mensen die de leiding hebben over de stad, zij moeten ervoor zorgen

                                                dat het goed gaat met de stad

filmpje

Over Matera kijken we het filmpje op de volgende dia.

We kijken van 1;35 tot 3;21

Waarom worden de grotwoningen vergeleken met een flat, denk je?

Zou jij in zo’n grotwoning willen wonen? Leg je antwoord uit.

Wat ga je in deze tekst lezen, denk je?

De inleiding

Is je vader of moeder glazenwasser? Ga dan niet naar Matera. Want van die stad worden glazenwassers somber. De huizen daar zijn grotwoningen zonder ramen. 

Denkvraag

Waarom worden glazenwassers somber in Matera, denk je? Leg je antwoord uit.

Alinea 1

Matera is een witte stad in de bergen ten westen van de havenstad Bari. Om de stad zijn overal hoge, kale rotsen.

Daarboven cirkelen zwaluwen en roofvogels.

Die rotsen bestaan uit kalksteen: zacht gesteente waarin je gemakkelijk holen kunt uithakken.

Denkvraag

Waarom cirkelen zwaluwen en roofvogels boven de kale rotsen, denk je?

Waarom kwamen de monniken in Matera wonen?

1. Omdat ze van de grotten woningen wilde maken.
2. Omdat het heel bijzonder is om van een grot een kerk te maken.
3. Omdat de kerk dat nodig vond.
4. Dat vertelt het verhaal ons niet.

Alinea 3

Zo’n grotwoning bestaat uit één kleine ruimte, waar hele gezinnen én hun huisdieren samen leefden. In een groot breed bed sliepen vader en moeder. Aan het voeteneinde van het bed stond een kistje. Daarin werd ‘s nachts het jongste kind gelegd. Onder het bed scharrelden kippen rond. Vaak zat daar een hen op eieren te broeden. De onderste lade van de linnenkast werd gebruikt als slaapplaats voor de oudere kinderen.

In een hoek van het huis lag stro voor de geit of het varken. Een ander hoekje werd gebruikt als keuken.

Denkvraag

Het jongste kind sliep in het kistje aan het voeteinde van het bed. 

Wat gebeurde er met dit kindje als er een baby werd geboren, denk je?

Denkvraag

Waar gaat deze alinea vooral over, denk je?

Alinea 4

Alleen door de voordeurkwam licht en frisse lucht binnen. Het was in die grotwoning vochtig. In de zomer en de winter was het altijd ongeveer vijftien graden warm. Het was niet zo’n gezonde plaats om te wonen. De mensen waren dan ook vaak ziek.

Door welke vraag te stellen weet je vooral waar deze alinea over gaat?

1. Waren de mensen wel eens ziek?
2. Wat was de temperatuur in zo’n grotwoning?
3. Wat kwam er door de voordeur naar binnen?
4. Hoe gezond was het om in zo’n grotwoning te wonen?

Denkvraag

De mensen waren dan ook vaak ziek.

Door welk woord kan je dan ook vervangen, denk je? 

Leg uit.

Alinea 5

Wie mocht kiezen, zou natuurlijk liever op een ander plek wonen dan in Matera. Zo’n vijftig jaar geleden besloot het gemeentebestuur dat de grotbewoners moesten verhuizen. Aan de rand van de stad werden flats neergezet. Daar zou het leven gezonder zijn. Maar de grotwoningen, de Sassi, zijn er nog altijd. Ieder reiziger kan er een kijkje nemen.

Denkvraag

Waarom is het voor reizigers interessant om een kijkje te nemen in een grotwoning, denk je?

Denkvraag

De mensen wilden liever op een ander plek wonen. Waarom wilden de mensen liever op een ander plek wonen? Je vindt hierop het antwoord in alinea 4.

Afsluiting

Je hebt voorspeld waar de tekst over zal gaan.

Klopte je voorspelling?