5.1 Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Bespreken historische vaardigheden

Renaissance

Zoek op internet twee schilderijen: een middeleeuws schilderij en een renaissanceschilderij. Wat valt je op?

Start tijdvak 5

Middeleeuwen: 500-1500

Vroegmoderne Tijd: 1500-1800

--> Start met Renaissance:

= wedergeboorte klassieke oudheid

Historische context: Italië in de 15e eeuw

Italiaanse stadsstaten bloeien vanaf 1300 op, door:

• Handelsknooppunt tussen Europa en
   Midden-Oosten
  
• Aangesloten op Hanzenetwerk 
  
• Opkomst steden zorgt voor specialisatie:
   scheepvaart, bankwezen, handel. 
  

Italië in de 15e eeuw

Waarom startte de Renaissance juist in Italië?

• Restanten oudheid waren nog altijd aanwezig
  
• Rijke burgerij (door o.a. bloeiende handel) besteedde graag geld aan   kunst en cultuur om hun rijkdom te laten zien 
  
• Handel met Midden-Oosten: ook uitwisseling kennis 
  

Veranderend mens- en wereldbeeld

Middeleeuwen:                 

• God en kerk het belangrijkst
• Menento mori:
   gedenk te sterven

Renaissance:

• Mens komt centraal te staan 
  
• Carpe diem
   pluk de dag  
• Bestuderen klassiek erfgoed   (kunst, wetenschap, literatuur)
  
• geloof blijft wel belangrijk!

Humanisme

= centraal stellen van de mens ipv geloof/kerk/God

Humanisten:

• bestuderen teksten uit de oudheid
• Stellen ontwikkeling van de mens centraal 
• Geen anonimiteit meer in kunst
• zoeken wetenschappelijk bewijs 

Voorbeelden: Erasmus, Leonardo da Vinci, Copernicus

Renaissance

Twee kenmerken (zie KA's!)

1. Heropleving klassieke oudheid

2. Veranderend mens- en wereldbeeld

De afbeelding toont de pasgeboren Jezus in de stal. De knielende man rechts, die wijst naar het pasgeboren kind, is de schilder Ghirlandaio zelf.

Met dit schilderij van Ghirlandaio kun je de heroriëntatie op de klassieke oudheid en het veranderde mensbeeld van de Renaissance illustreren. Toon dit aan door:

• een element uit het schilderij te noemen dat aansluit bij de heroriëntatie op de klassieke oudheid en
• een element uit het schilderij te noemen dat aansluit bij het veranderende mensbeeld van de Renaissance.
  

• een element uit het schilderij te noemen dat aansluit bij de heroriëntatie op de klassieke oudheid 
  Ghirlandaio schildert vormen uit de klassieke oudheid zoals de Griekse zuilen
  
  
• een element uit het schilderij te noemen dat aansluit bij het veranderende mensbeeld van de Renaissance
  Ghirlandaio geeft zichzelf een belangrijke plaats in het schilderij wat aangeeft dat de kunstenaar niet langer anoniem is 

aan de slag 

5.1: 7, 12-16, 36, 37