VRIJ 15/09/23 - 1A - Grammatica les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

GRAMMATICA

Mevrouw Duinhouwer

Wat valt je op aan het taalgebruik
van de GVR?

DE PERSOONSVORM

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. In een andere tijd zetten (tegenwoordige of verleden tijd)

2. Enkelvoud naar meervoud zetten of andersom

3. De zin vragend maken (enkelvoudige zinnen!)

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

ZINSDEELPROEF

Stappenplan zinsdelen (zinsdeelproef):

- Onderstreep de PV.

- Zet zinsdeelstrepen voor en achter de PV. 

- Kijk welke woorden je samen voor de PV kunt zetten. 

- Zet de zinsdeelstrepen op de juiste plaats. 

- Eindig de zin met twee zinsdeelstrepen.

ZINSDELEN

Voorbeelden:

| Klas 1A | heeft | een druk programma | vandaag.||

     

| Vandaag | heeft | klas 1A | een druk programma.||

 

| Een druk programma | heeft | klas 1A | vandaag.||

 

Noteer in je schrift

Verdeel de zin in zinsdelen: 

Pieter en Simone  gaan vandaag naar de stad.

De werknemer heeft gisteren hard gewerkt.

Het meisje met de blonde haren is aan het lachen.

Opdrachten

• Maak de instaptoets Redekundig ontleden in Learnbeat af
• KERN: opdrachten 1 t/m 5, 7 (blz. 98-99)

Als je de opdrachten tijdens de les niet af hebt, maak je deze thuis verder af...dus huiswerk ;-)

Lesprogramma 

(08-09-2023)

• Onderwerp: korte uitleg
• Instaptoets Redekundig ontleden in Learnbeat afmaken

LEERDOEL

Ik weet wat het onderwerp is

Ik kan het onderwerp herkennen en benoemen in een zin

DE PERSOONSVORM

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. In een andere tijd zetten (tegenwoordige of verleden tijd)

2. Enkelvoud naar meervoud zetten of andersom

3. De zin vragend maken (enkelvoudige zinnen!)

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

VORIGE LES

Hoe verdeel je een zin in zinsdelen?

1. Je zoekt eerst de persoonsvorm (pv). Maak de zin vragend, dan komt dit werkwoord
    vooraan in de zin te staan. Of zet de zin in een andere tijd. De persoonsvorm verandert.

2. Zet er een streep vóór en achter.

3. Je kijkt of er andere werkwoorden in de zin staan. Als die er zijn, zet je er ook een
    streep vóór en achter.

    Belangrijk: Alle werkwoorden samen vormen het werkwoordelijk gezegde (WG)

4. Alle woorden die al vóór de pv staan, vormen één zinsdeel.

5. Je gaat de overgebleven woorden vóór de pv proberen te zetten. Dat doe je met zoveel
    mogelijk woorden en de zin moet blijven kloppen.

VORIGE LES

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

Ons team | won | gisteren | een belangrijke sportprijs.

1. juist
2. onjuist

Maak met de zinsdelen een goede zin

De ober

heeft

de jas

aan de klant

gegeven.

Maak met de zinsdelen een goede zin

Willem 2

weer

Zal

gaan winnen?

de volgende wedstrijd

tegen NAC

Sleep alle werkwoorden naar 'Werkwoorden' en alles wat geen werkwoord is naar 'Geen werkwoord'.

Werkwoorden

Geen werkwoord

huis

goede bedoelingen

verhuizen

heb willen houden

zijn

zijn hond

OPDRACHT

• Instaptoets afmaken in Learnbeat
• Learnbeat: Grammatica 2.1 C Onderwerp en persoonsvorm    maken
• Kern bladzijde 99 opdracht 2+3 + 5  

Huiswerk

vrijdag 15 september

Lees de theorie op bladzijde 100: werkwoordelijk gezegde

Maak opdracht 1 a t/m f

Uitleg zinsopbouw

Een zin bestaat standaard uit twee basisdelen.

- een deel dat zegt wat de handeling is (= werkwoordelijk gezegde)

- een deel dat zegt wie de handeling uitvoert (= onderwerp)

   vb: Fieke tekent. 

Deze zin kun je uitbreiden door er zinsdelen aan toe te voegen. Die geven extra informatie over bijvoorbeeld: wat, wie aan wie , met wie, wanneer, waar, waarmee, waardoor?

* Fieke / tekent / graag / paarden.

* Fieke / tekent / een paard / met een potlood.

* Fieke / heeft / gisteren / voor haar oma / een paard / getekend / met een potlood.

Lesprogramma (15-09-2023)

• Werkwoordelijk gezegde: uitleg
• Learnbeat: instaptoets Redekundig ontleden afmaken en inleveren

LEERDOELEN

Ik weet wat een werkwoordelijk gezegde is

Ik kan het werkwoordelijk gezegde herkennen en benoemen in een zin

Vorige les

Hoe verdeel je een zin in zinsdelen?

1. Je zoekt eerst de persoonsvorm (pv). Maak de zin vragend, dan komt dit werkwoord
    vooraan in de zin te staan. Of zet de zin in een andere tijd. De persoonsvorm verandert.

2. Zet er een streep vóór en achter.

3. Je kijkt of er andere werkwoorden in de zin staan. Als die er zijn, zet je er ook een
    streep vóór en achter.

    Belangrijk: Alle werkwoorden samen vormen het werkwoordelijk gezegde (WG)

4. Alle woorden die al vóór de pv staan, vormen één zinsdeel.

5. Je gaat de overgebleven woorden vóór de pv proberen te zetten. Dat doe je met zoveel
    mogelijk woorden en de zin moet blijven kloppen.

Vorige les

Pak pen en papier. 

Schrijf alle werkwoorden op die je hoort!

Welke werkwoorden heb je genoteerd?

Wat weet je al over het werkwoordelijk gezegde?

Wat is een werkwoordelijk gezegde?

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit het werkwoord en eventuele andere woorden die daarbij horen.

LET OP!

• Scheidbare  werkwoorden: mijn oma belt me elke avond op. Belt en op horen bij het werkwoordelijk gezegde

• Wederkerende werkwoorden: Ik realiseerde me dat gisteren. Zich realiseren is het hele werkwoord
• De woorden 'te' of 'aan' horen bij het werkwoordelijk gezegde. Mijn moeder zit te zeuren. Mijn moeder is weer aan het zeuren.
• Een vaste uitdrukking met een werkwoord (werkwoordelijke uitdrukking). Ik ga uit mijn dak! 

OPDRACHT

• Learnbeat: instaptoets Redekundig ontleden afmaken in   Einde van de les inleveren
• Learnbeat -> Grammatica -> 2.1 Werkwoordelijk gezegde
• Opdrachten maken: Kern opdracht 1 + 4 (blz. 102 en 103)