3LW5 Circulatiestelsel 2

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

6.2+6.3

6.2 Bouw + werking hart 

Boezemkamerkleppen

1 In de linkerharthelft ligt de 2-slippige klep (mitralis) tussen boezem en kamer

2 In de rechterharthelft ligt de 3-slippige klep (tricuspidalis) tussen boezem en kamer

2

6.2 Bouw + werking hart

Vaatkleppen

3 In de linkerharthelft ligt de aortaklep bij de oorsprong van de aorta

4 In de rechterharthelft ligt de pulmonaalklep bij de oorsprong van de longslagader

4

6.2 Bouw + werking hart

De hartwand

Deze is opgebouwd uit...

1 dunne laag dekweefsel (endocard)

• het zorgt voor een gladde binnenkant
• ook de kleppen en peesjes zijn omgeven door dekweefsel

6.2 Bouw + werking hart

De hartwand

Deze is opgebouwd uit...

2 spierweefsel (myocard)

• dikste laag van de hartwand
• bestaat uit verschillende lagen hartspierweefsel
• de spieren leveren de pompkracht van het hart

6.2 Bouw + werking hart

Hartwand  is opgebouwd uit:

2 spierweefsel (myocard)

• hartspierweefsel: dwarsgestreept en onwillekeurig
• de spieren trekken snel samen
• in tussenspierruimte grijpen spiercellen in elkaar over
  
• hele boezem of kamer trekt als één geheel samentrekken

6.2 Bouw + werking hart

De hartwand

Deze is opgebouwd uit...

2 spierweefsel (myocard)

• de spierlagen zijn zo opgebouwd dat het hart zich uitwringt bij een hartslag

6.2 Bouw + werking hart

De hartwand

Deze is opgebouwd uit...

3a en 3b het hartzakje (pericard)

• een dubbelwandig vlies met vocht ertussen
• het hartzakje biedt hart en omgeving bescherming tijdens de hartslag

6.3 Hartwerking

• het hart slaat in rust gemiddeld 70 slagen per minuut
• elke slag is hierbij hetzelfde: eerst trekken boezems samen, daarna de kamers
• de hartcyclus bestaat uit een fase van samentrekken (systole) en een fase van ontspanning (diastole)

6.3 hartwerking

• de beide boezems starten met samentrekken (boezemsystole)
• hierdoor gaan de 2- en 3-slippige klep open en komt bloed in de kamers terecht
• dit duurt 0,1 seconde

6.3 hartwerking

• de boezems hebben hun werk gedaan en rusten uit (boezemdiastole); de bk-kleppen gaan dicht

6.3 hartwerking

• wanneer beide kamers volgelopen zijn met bloed zullen de kamers zich samentrekken (kamersystole) en de vaatkleppen opengaan
• dit duurt 0,3 seconde

6.3 hartwerking

• als het bloed in de vaten is geduwd, ontspannen de kamers weer (kamerdiastole), waarna de vaatkleppen sluiten
• de boezems laten zich passief met bloed vollopen
• dit duurt 0,4 seconde
• hierna start de boezemsystole opnieuw

6.3 hartwerking

• in rust pompen de kamers 70 ml bloed
• het hartminuutvolume (HMV) = slagvolume x hartfrequentie
• in rust is het HMV bijna 5 liter
• bij inspanning, koorts of stress is het HMV hoger
• het brein (hersenstam) stuurt de hartfrequentie aan

6.3 prikkelgeleiding

• hartspierweefsel moet worden geactiveerd om te kunnen samentrekken
• zenuwen kunnen spieren activeren
• zowel het brein als het hart zelf bevatten zenuwen die het ritme kunnen aansturen en beïnvloeden

6.3 prikkelgeleiding

zenuwuitlopers in de rechterboezem sturen een signaal naar het hartcentrum (brein) als het hart van ritme moet veranderen.

Het hartcentrum (in hersenen) zal op zijn beurt de hartcyclus laten versnellen of vertragen

6.3 prikkelgeleiding

Zenuwbanen in het hart: 

1 de sinusknoop ligt in de rechterboezem en geeft een impuls af (zonder toedoen van het brein)

• hierdoor trekken beide boezems (b) samen

6.3 prikkelgeleiding

2 de av-knoop ligt in het bindweefsel, waar ook alle kleppen liggen

• in de av-knoop wordt de impuls even (0,1 sec) vastgehouden
• daarna wordt het doorgegeven aan de kamers

6.3 prikkelgeleiding

3 de bundel van His krijgt (met vertraging) de impuls door van de av-knoop en verdeelt deze over beide harthelften

4 de bundeltakken brengen de impuls naar de kleinste zenuwuiteinden

6.3 prikkelgeleiding

5 de purkinjevezels zijn de kleinste zenuwvezels die aangesloten zijn op de hartspieren

Hierdoor kan het hart als één geheel een slag maken; de hartslag

6.3 prikkelgeleiding

Een ECG (elektrocardiogram) is de elektrische weergave van het hart in werking (biosignalering)

Op het ECG is te zien...

• de hartfrequentie
• de prikkelgeleiding van het hart
• onderdelen van de hartcyclus