WEEK 8: Theater en Dans Burgerlijke cultuur van Nederland

Burgerlijke Cultuur

WEEK 8: Theater


Pagina 68 - 73
t/m kunst en vliegwerk 


1 / 28
next
Slide 1: Slide
KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 28 slides, with text slides and 5 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Burgerlijke Cultuur

WEEK 8: Theater


Pagina 68 - 73
t/m kunst en vliegwerk 


Slide 1 - Slide

Vandaag pagina 68 - 73
Deze week gaan we in op het Theater in de Burgerlijke cultuur.
Je kunt het ontstaan en de functie van de schouwburg van Amsterdam beschrijven.
Je kent de basale wetten voor tragies (naar Aristoteles)
Je ken het verschil tussen tragedies en komedies en kluchten.
Je kent de functie en status van de rederijkers.
Je bent bekend met Hooft, Bredero en van den Vondel.

Slide 2 - Slide

Zwaartepunten theater en dans voor centraal examen 
  • Rederijkers: Hooft en Bredero
  • de eerste stenen schouwburg in Amsterdam
  • Dans en theater in het sociale leven
  • Calvinistische principes in het theater.
  • Aristotelische principes in het theater (Joost van den Vondel)
  • Vrije markt; opdrachtgevers: overheden, gezelschappen, verenigingen, burgers.
  • Positie van vrouwen in de samenleving en in de kunsten: Ariana Nozeman-van Berg en Lucretia van Merken.
  • Ter lering en vermaak; vermaak als medicijn
  • Dans in tragedies en kluchten.
  • Kluchten (bv. Bredero) en spektakelstukken (Vos)
  • Toneelmachines

Slide 3 - Slide

De eerste stenen schouwburg
De eerste schouwburg van amsterdam wordt gebouwd in 1637.
De architect is Jacob van Campen.
Op een avond werd eerst een tragedie gespeeld en vervolgens een komedie of klucht.
Ook Herdersspelen (Pastorales) zijn zeer in trek vanwege  hun luchtige karakter.
Bij de verbouwing van de schouwburg wordt volgens de laatste mode een lijsttoneel toegevoegd.

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Video

De functie van toneel
Calvinisten waren niet blij met toneel (en dans)
De schouwburg was in handen van de stad en leverde veel geld op.

Ariana Nozeman van Berg was de eerste vrouw op europees toneel.
Lucretia van merken was de beroemdste nederlandse dichteres uit de 18e eeuw (zie ook het filmpje bij de extra's)

Slide 6 - Slide

TRAGEDIE:
Aristotelische principes

Eenheid van tijd, plaats en handeling
Rei (koor)
Klassieke opbouw:
Protagonist, antagonist, tritagonist
expositie, agnitio, peripetieia, catharsis.
Deus ex machina

Slide 7 - Slide

Gijsbrecht van Aemstel - Van den Vondel (1637)

Slide 8 - Slide

Vragenblok 3 en 4
Gezamelijk bespreken we vragenblok 3 (maak aantekeningen!)
Maak vragenblok 3 af 
lees pagina 68-73 
maak vragenblok 4

Slide 9 - Slide

Kluchten, Komedie en Pastorales
Rederijkerskamers: Bredero en Hooft scheiden zich af.
P.C. Hooft -> Muiderkring -> tragedies en herdersspelen
Bredero -> Kluchten en Komedies (ter lering en vermaak)
Komedies houding zich aan de klassieke (en dus moderne!) principes. Kluchten zijn korter, platter en vrijer.

Klucht van een Koe


Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

Analyseren
Voorstelling
Vormgeving
spel: lichaam, stemgebruik, mise en scene, speelstijl
Theatrale vormgeving: decor, attributen, kap en grime, kostuum, muziek, geluid, tekst


Slide 12 - Slide

Aan de slag!
Voor deze les heb je pagina 68-73 gelezen
En je hebt vragenblok 4 gemaakt.

Kijk het huiswerk samen na of kom bij het bord zitten en we bespreken het samen.

Je hebt hiervoor 15 minuten

Slide 13 - Slide

Internationaal gezelschap
In de 16e eeuw gaan verschillende gezelschappen reizen door europa zoals Engelse gezelschappen en Italiaanse gezelschappen. 
Zo ook de Commedia dell'Arte wat zich kenmerkt door:
maskerspel, improvisatie, groot fysiek spel, volkse romantische thematiek, kleurrijke kostuums, lazzi met (vieze) grappen en typematig spel en stemgebruik, kunstjes en acrobatiek.

Slide 14 - Slide

Lijsttoneel en machinerie
1665: verbouwing van de schouwburg een nieuw toneel: Lijsttoneel met een diep podium en ruime coulissen waar toneelmachinerie-architecten helemaal los in kunnen.
Jan Vos maakt er veel gebruik van voor zijn spektakelstukken.
Hier volgt eerst een plaat van het toneel van Van Campen (1634-1664) En vervolgens een van de brand in de schouwburg van Vingboons in 1772. 

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Huiswerk: Oefenen met theater

maak vragenblok 3 en/of 6

Lees vervolgens pagina 73 tot en met 76

VRAGEN?

Slide 18 - Slide

DANS
Calvinistische kijk op dans.
Dans in het theater.
Dansscholen.
Dansen aan het hof.
Dans van de kolonie: Suriname.

Calvinisten versus invloed van het hof.

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video

Maar toch..
Dat betekent dat de Dans in de 17e eeuw in Nederland bijna stil stond op wat dans in theaterstukken n.
Toch bestaat er ook, onder invloed van de hofcultuur, een hang naar dans als uiting van voornaamheid. 
In 1626 start Nicolas Vallet zijn dansschool in huis en wat later worden er ook bals en dansfeestjes georganiseerd bij de burgers thuis.

Slide 21 - Slide

Ondertussen in Frankrijk en Italie...
groeit het ballet enorm met academies, hofballetten en opera's.

De Nederlandse burgerij was onder de indruk van die weelde en Willem III organiseert een avondvullend ballet waar hij zelf een rol in danst.
Het ballet zelf is overigens van matige kwaliteit...

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

Afrikaanse dans in Suriname
Banya is de dans en 
zang van de afrikaanse
tot slaaf gemaakten.
Zij brachten deze dans 
naar Suriname.
Vaak met verborgen 
lagen in de tekst.
Het helpt emotie te 
uiten en wordt nog 
steeds gedanst als 
rituele dans.

Slide 24 - Slide

Volgende week toets
Toetsstof de volledige burgerlijke cultuur van de 17e eeuw.
Met de nadruk op beeldhouwkunst, muziek, drama en dans.

Probeer in je groepje 10 hoogtepunten van de kunst in de zeventiende eeuw samen te stellen.
Wat moet je nu echt weten als je het hebt over de burgerlijke cultuur?

Slide 25 - Slide

extra footage:
Lucretia van Merken

Slide 26 - Slide

podcast over vrouwen in het theater van de 17e en 18e eeuw

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Video