W19 GS 1H & 1HM 5.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

De kerk en de geestelijken

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom de kerk en de geestelijken in de middeleeuwen een belangrijke rol speelden.

Wat weet jij eigenlijk
van de kerk?

Zet de afbeeldingen op volgorde van oud (links) naar nieuw (rechts)

Wie was de belangrijkste leenheer?

1. Keizer
2. Hertog
3. Ridder
4. Boer

Een leenman mocht geen achterleenman hebben

1. Juist
2. Niet juist

Missionarissen

Missionarissen zijn mensen die het christendom moeten verspreiden

Karel de Grote was christelijk. Bij elk volk wat hij veroverde stuurde hij missionarissen om dat gebied christelijk te maken

Soldaten gingen ook mee om de missionarissen te beschermen

Dit is een kerk. De eerste kerken in Nederland werden gemaakt van stenen van ruïnes van oude Romeinse gebouwen.

Eén van deze mannen is Bonifatius, een hele bekende missionaris die in Nederland veel mensen christelijk heeft gemaakt.

Vikingen

Uiteindelijk wordt heel Europa christelijk, ook de vikingen uit Scandinavië.

Door de invloed van het christendom stoppen de vikingen met het plunderen van Europese steden

Germaanse tradities

De Germanen werden christelijk, maar dat betekent niet dat hun traditites verloren gingen.

Als je bijvoorbeeld kijkt naar de dagen van de week zijn veel daarvan afgeleid van Germaanse goden

Germaanse tradities

Ook feestdagen werden niet vergeten.

De missionarissen plaatsten de christelijke feestdagen op dagen waar de Germanen ook al feestdagen hadden.

Pasen = Lentefeest

Kerst = Midwinterfeest

Drie standen

De eerste stand:

De geestelijken. Zij zorgden voor alles wat met geloof te maken had.

De tweede stand:

De adel. Zij bestuurden het land, verzorgden de rechtspraak en verdedigden het land als er oorlog was. 

De derde stand:

De rest van de bevolking. Zij zorgden voor het voedsel.

In de Middeleeuwse standenmaatschappij hadden de eerste en de tweede stand alle rechten, en de derde stand vrijwel alle plichten (zoals het betalen van belasting).

Aan deze verdeling werd niet getwijfeld: God heeft het zo gewild.

Klik op de afbeelding

!

Samenleving in de middeleeuwen

Kerk

De mensen kwamen bij elkaar in de kerk.

De pastoor gaf elke zondag een preek waarin hij uitlegde hoe mensen moesten leven

Dit is de pastoor die aan de gelovigen een preek aan het vertellen is.

Veel geestelijken scheerden hun hoofd gedeeltelijk kaal. Dit liet zien dat ze zich onderwerpen aan god.

Wat is de beste omschrijving
van het begrip ‘geestelijken’?
Kies het juiste antwoord.

1. mensen die in God geloven
2. mensen die iedere week naar de kerk gaan
3. mensen die in dienst zijn van de kerk
4. mensen die voor andere mensen bidden

Een vrouwelijke monnik
wordt een non genoemd.

1. Waar
2. Niet waar

Monniken bidden zeventien
keer per dag

1. Waar
2. Niet waar

Het verzorgen en genezen van zieken
was één van de taken van monniken.

1. Waar
2. Niet waar

Monniken zijn geen geestelijken.

1. Waar
2. Niet waar

Door het harde leven gingen veel mensen
het christendom extra belangrijk vinden. Waarom was dat zo?

1. De mensen hoopten dat God hen zou beschermen tegen honger, ziekte en dood.
2. In de Bijbel staat hoe je betere medicijnen kunt maken en hoe je grotere oogsten kunt krijgen.
3. Als je christen was, mocht je in een klooster wonen. Daar was wel genoeg voedsel.
4. Als je arm, maar goed geleefd had, werd je na je dood erg rijk in de hemel.

Sleep de teksten naar de juiste plek in de afbeelding

Ik ben van adel

Ik ben een geestelijke

Ik betaal pacht

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

Begrippen uit deze les

• paus
• bisschoppen
• monniken
• nonnen
• geestelijken
• missionaris
• standenmaatschappij

Personen uit deze les

• Bonifatius

Jaartallen uit deze les

• 754: Bonifatius wordt vermoord in Dokkum

Schrijf 3 dingen op die je
deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les
nog niet zo goed hebt begrepen