Naamwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Hoe weet ik of ik in een zin te maken heb met een wg of ng?

Grammatica

Zinsdelen

Koppelwerkwoorden

Naamwoordelijk gezegde

Doel van deze les

- Ik ken de koppelwerkwoorden

- Ik weet wat het naamwoordelijk gezegde is

- Ik weet wat het verschil is tussen een werkwoordelijk gezegde en een naamwoordelijk gezegde

Wat gaan we doen?

In deze les:

  1. Ophalen voorkennis stappenplan Zinsdelen

  2. Ophalen kennis hww-zww-kww

  3. Uitleg ng

Stappenplan zinsdelen

1. PV (verander de tijd)
   
2. Zinsdelen (zet strepen tussen de zinsdelen)
   
3. O (Wie of wat doet er iets?)
   
4. WG of NG 
   
5. LV (Wie of wat + wg +o)
   
6. MV (aan wie of voor wie + wg + o + lv)
   
7. BWB (alle vragen behalve wie of wat (Tip:  alle zinsdelen die je nog niet hebt benoemd)

Mevrouw Witteveen / heeft / E2Ha / online/ een les / gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft 2Ha een online les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Kan

je

niet

beter

uitkijken!

hww-zww-kww 

Hoe zat het ook alweer?

Hoe weet je of je met hww-kww-zww te maken hebt?

- Zoek het belangrijkste ww uit de zin 

- is het 1 van de 9? --> kww

- is het een ander ww? --> zww

Alle overige ww uit de zin zijn hww

Je hebt dus maar 1 zww OF 1 kww per zin.

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, 

blijken, lijken, schijnen,

(heten, dunken & voorkomen).

Wat zijn de werkwoorden in de volgende zin:
De bekritiseerde scheidsrechter mag in Nederland blijven fluiten.

De bekritiseerde scheidsrechter mag in Nederland blijven fluiten.

Drie werkwoorden

mag blijven fluiten

Welke van die 3 is het belangrijkst?

Is 'fluiten' een zww-hww-kww?

1. zww
2. hww
3. kww

Wat is het belangrijkste werkwoord
uit onderstaande zin?

Mijn hondje wil graag uitgelaten worden.

1. wil
2. uitgelaten
3. worden
4. hondje

Mijn hondje wil graag uitgelaten worden.


Is 'uitgelaten' een zww of een kww?

1. zww
2. kww

Noteer de werkwoorden en zet erachter of het hww-kww-zww is.
Zij schijnen te spelen in de tuin van de boer.

Noteer de werkwoorden van de zin hieronder en zet erachter of
het hww-kww-zww is.
Zij blijken niet te luisteren in de les van vandaag.

§ 3 ZD Naamwoordelijk gezegde

Cursus 5 Grammatica

Maak opdracht 1 en 2

Vragen?

Naamwoordelijk gezegde

Bestaat uit een ww deel en een nw deel: 

1. Het ww deel bevat alle werkwoorden uit de zin. Het belangrijkste ww is een vorm van een koppelwerkwoord. 

2. Het nw deel bestaat uit een zinsdeel met een eigenschap (zinsdeel met een naamwoord, bijvoorbeeld een bnw of znw)

Hoe vind ik het ng? Stel 3 vragen:

Vraag 1: Is het belangrijkste ww van de zin een kww?

Ja? dan door naar vraag 2

Nee? dan is het een zww en val je terug op wg.

Vraag 2: Wat is in de zin de eigenschap/toestand?

 (tip:zoek een zinsdeel met zelfstandig of bijvoeglijk naamwoord)

Vraag 3: Zegt die 'eigenschap' in de zin iets over het onderwerp? 

Is het antwoord op alle 3 de vragen 'ja', dan heb je te maken met een ng. Anders val je terug op wg.

Hoe opschrijven?

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit 2 delen:

- een werkwoordelijk deel (de werkwoorden uit de zin)

- het naamwoordelijk deel (het zinsdeel met de eigenschap/toestand)

Noteer het naamwoordelijk gezegde: pv + [nw.deel] + overige werkwoorden.

Voorbeeldzin

- Mevrouw Witteveen is 

- Mevrouw Witteveen is de raarste docent

pv = is

o = Mevrouw Witteveen

Hebben we in deze zin te maken met een wg of ng?

ad 1: 'is' : ja, 'is' komt van het ww 'zijn' en dat is 1 van de 9 kkw

ad 2: ja, de raarste docent is een eigenschap/toestand

ad. 3: raar of de raarste docent zegt iets over mevrouw Witteveen

Wat is nu het ng?

Nog een belangrijke tip

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Zit er een zww in de zin? Dan check je of er een lv is

Zit er een kww in de zin? Dan check je of er een nw deel is.

Wat houdt het werkwoordelijk gezegde in?

1. persoonsvorm
2. persoonsvorm + onderwerp
3. persoonsvorm + voltooid deelwoord
4. alle werkwoorden uit de zin

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Mijn vriend wordt leraar op een basisschool.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij is naar huis gegaan.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn zus is vervelend geweest.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het meisje werd naar school gebracht.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Wat is het ng in de zin:
Mijn zus is vervelend geweest

Waar bestaat een werkwoordelijk gezegde uit?

Waar bestaat een naamwoordelijk gezegde uit?

Lotte is gisteren aangekomen op het station van Emmeloord.

1. WG= is aangekomen
2. NG= is gisteren aangekomen
3. NG= is aangekomen

Wat is het gezegde?
Mees was gisteren ineens ziek geworden.

1. WG= was geworden
2. NG= was gisteren ziek geworden
3. NG= was ineens ziek geworden
4. NG= was ziek geworden

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Saskia blijft iedere dag naar school rennen.

De politie vangt de boef.

In 1929 werd Jopie de eerste Miss Holland.

Sturen jullie de uitnodigingen voor het feest op tijd weg?

Lieke Martens is de beste voetbalster ter wereld geworden.

Jan is een lieve jongen

Aan de slag

§ 3 ZD Naamwoordelijk gezegde

Cursus 5 Grammatica

Maken opdr 3 + 4

Aan de slag (2)

1. Helaas is het beste restaurant van het dorp dichtgegaan.

2. Ondanks zijn verspreking bleef de nieuwslezer tijdens het journaal uiterst rustig.

3. In deze vogelgids worden meer dan 150 soorten vogels beschreven.

4. Tijdens een meningsverschil met haar beste vriendin bleek Saida ontzettend koppig.

5. Voor haar opa en oma bakt Evelien graag een lekkere boterkoek.

6.  Jouw zelfgemaakte citroentaart met aardbeien is heel lekker geworden!

7. Het nieuwe wetsvoorstel over privacy blijkt nogal ingewikkeld.

TOP GEWERKT!
Heb je de stof begrepen ?

1. HEEL GOED
2. GOED
3. REDELIJK
4. NIET GOED