BS 8.3: Aangeboren en aangeleerd gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

BS 8.3: Aangeboren en aangeleerd gedrag

Planning

1. Leerdoelen
2. Uitleg BS 8.3
3. Opdrachten maken
4. Verder met eindopdracht

Leerdoelen

• Je kunt de factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald
• Je kunt verschillende vormen van leren beschrijven

Aangeboren – aangeleerd gedrag

De manier waarop mensen en dieren reageren is bepaald door de genen (aangeboren gedrag) en bij hun omgeving (aangeleerd gedrag)

• Aangeboren gedrag (erfelijke factoren): gedrag is geprogrammeerd in een mens of dier.
  
• Aangeleerd gedrag (leerprocessen): gedrag is beïnvloed door de omgeving.
  

Een één dag oude merel kuiken opent zijn bek als zijn ouders arriveren bij het nest met voer.

1. Aangeboren
2. Aangeleerd

In Afrika, de mannen van de Maasaï stam springen hoog in de lucht om indruk te maken op de vrouwen.

1. Aangeboren
2. Aangeleerd

Bij een Joodse bruiloft trapt de bruidegom een glas stuk als teken van geluk.

1. Aangeboren
2. Aangeleerd

Een pasgeboren baby pakt de vinger van zijn moeder vast.

1. Aangeboren
2. Aangeleerd

Leerpocessen

• Gewenning: Een bepaalde reactie op een prikkel wordt bij herhaling van de prikkel aangeleerd of afgeleerd
• Inprenting: Iets kan alleen worden geleerd in een bepaalde korte periode (de gevoelige periode)
  
• Trial and error: Proefondervindelijk leren: leren door toevallige ontdekkingen
  
• Conditionering: Gedrag dat door de beloning of straf wordt aangeleerd
  

 

Voorbeelden

• Gewenning: Training politiepaarden: laten wennen aan vuur zodat ze niet meer schrikken
• Inprenting: Ganzen leren moeder herkennen in de eerste 12 tot 17 uur
• Trial and error: Insectenetende vogels vermijden zwartoranje rups na die een paar keer te hebben geproefd --> vies
• Conditionering: Hond pootje leren geven

 

Opdrachten / eindopdracht

• BS 8.1: opdrachten 1, 2, 3, 5
• BS 8.2: opdrachten 1, 2, 3, 5
• BS 8.3: opdrachten 1, 2, 5, 6

• Zorg dat je ethogram en protocol af hebt