Concept 14: Beeldvorming Brazilie (deel 2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom bij Aardrijkskunde

Chaimae
Khaoula	Naïma
Ceren	Leyla

Hamza
Irem	Renoushka
Sami	Omar
Semih	Ibrahim

	Sandra
Nour	Loubna
	Imran
	Adam

Bureau

Startklaar:

• jas uit, telefoon weg
• AK schrift op tafel  

Brazilië: Beeldvorming

Vandaag

• Terugblik 1.1
  
  
•  Uitleg in twee delen:
  Reliëf + zelfstandig werken
  Natuurlijke hulpbronnen + zelfstandig werken
  

Terugblik 1.1

Jullie beeld van Brazilië

Jullie stereotype beeld van Brazilië

Veel arme mensen

Voetbal

Carnaval

Amazone

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les...

• kan je de basis topografie aanwijzen op een kaart van Brazilië

• verklaren waarom Brazilië rijk is aan natuurlijke hulpbronnen

Begrippen uit deze les

• erts
• ertsvorming
• fossiele energiebron
• hoogland / hoogvlakte
• schild
• tropisch laagland 

Welk woord ken je al?

1.2 Landschappen en delfstoffen

Systeem Aarde toegepast...

Het grote plaatje

Mega land!

Deel 1: Reliëf in Brazilië

Hoe ontstaan bergen? 

Indeling op basis van relief

1. Hoogland van Guyana

2. Hoogland van Brazilië

3. Serra do Mar (berg)

4. Amazonebekken (laag)

5. Panatal (vlakte)

Reliëf in Brazilië

                Waar?                                                       Waarom niet?                        

Maar geen plaatgrens?

Passieve continentrand

Op dit moment komt geen tektonische activiteit voor aan de oostzijde. 

Vroeger wel actieve tektonische zone!

Zuid-Amerika en Afrika zaten aan elkaar

Focus op Gondwana

Reliëf in Brazilië

• Hooglanden zijn zeer oude gesteenten (noemen we schilden/ kratons) 
• Amazonia en Rio de la Plata botsten tegen elkaar 

convergente beweging

Vormde uiteindelijk Gondwana, en later Pangea

Actieve continentrand

Passieve continentrand

Vorming nieuwe oceanische korst

Mid-oceanische rug

Hooglanden

omhoog gedrukt door
de kracht die vrijkwam
bij het bewegen van de 
platen  

Afvlakken van landschap

Zelfstandig lezen en verwerken

Lees paragraaf 1.2 Reliëf verklaard tot en met laagland

Maak opdracht 3a, c en d: Reliëf verklaard op pagina 22

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

3a)

1. oude stukjes continent botsten tegen elkaar en vormen een groot continent
2. opheffing van het gebied
3. verwering en erosie van miljoenen jaren
4. oud gesteente aan de oppervlakte 

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

3c)

• De berg is begrensd met steile hellingen en afgevlakt als een hoog tafelblad.

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

3d)

• De vele rivieren en de zee hebben in de loop van miljoenen jaren klei en zand afgezet. Dit is door de druk van de bovenliggende lagen verhard tot sedimentgesteente.

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

5 minuten pauze!

Deel 2: Natuurlijke hulpbronnen

Wat zijn natuurlijke hulpbronnen? 

Hoe ontstaan ze? 

Zuid-Amerika rijk 

aan natuurlijke

hulpbronnen

Heeft NL natuurlijke hulpbronnen?

Natuurlijke
hulpbronnen in
Brazilië

Wat moeten we ermee?

Steenkool  = opwekken electriciteit                    
Bauxiet = wordt aluminum van gemaakt 

Aardolie =  diesel, benzine                   
IJzererts = wordt ijzer, staal van gemaakt 

Hoe ontstaat het?

Steenkool                         Bauxiet

Aardolie                           IJzererts

Zelfstandig lezen en verwerken

Lees paragraaf 1.2 Natuurlijke hulpbronnen tot en met olievorming

Maak opdracht 5, 6 en 7

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

5a)

• A = zuurstofarm oceaanwater met opgeloste ijzerdeeltjes
• B = Neerslag van ijerhoudende deeltjes
• C = afwisseling van ijzerrijke en ijerarme sedimenten
• D = dikke pakketen andere sedimenten
• E = opheffing en metamorfose van ijzerrijke en
  ijzerarme gesteente lagen
• F = Erosie van bovenliggende lagen 

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

6a)

• Chemische verwering

6b)

• Bij hoge temperatuur en veel neerslag zijn er veel planten en veel plantenzuren in de bodem: chemische verwering mogelijk.

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

6c)

• stap 1: De verweringslaag wordt in het laagland gesedimenteerd.
• stap 2: Kleideeltjes spoelen uit en ijzer en aluminium blijven achter.
• stap 3: Ze vormen een laag: lateriet.
• stap 4: Kan harde bauxietlaag worden.

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

6d)

• In Suriname: dat land heeft een tropisch klimaat waarin chemische verwering en uitspoeling kunnen voorkomen.
  
• (want hoge temperatuur en vocht nodig voor chemische verwering!)

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

7a)

• A = Brazilië
• B = Angola
• C = spreidingszone
• D = organisch sediment in meren
• E = oude granietlagen
• F = proeus gesteente 
• G= afdekkende outlaag
• H = jonge sedimentlagen

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Opdracht bespreken

7b)

• Door de diepte van de velden en dan nog onder de zeespiegel is het technisch gezien heel lastig om de olie te winnen.

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Lesdoel(en) check

Aan het einde van de les...

(1) kan je de basis topografie aanwijzen op een kaart van Brazilië

(2) verklaren waarom Brazilië rijk is aan natuurlijke hulpbronnen

Log in op LessonUp!

Brasilia

Rio de Janeiro

Amazone rivier

De hoofdstad van Brazilië is

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Manaus
4. Brasilia

Dit standbeeld vind je in...

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Manaus
4. Brasilia

In welke stad vond de finale van de Fifa Word Cup 2014 plaats?

1. Rio de Janeiro
2. Sao Paolo
3. Manaus
4. Brasilia

Waar is het amazone regenwoud?

1. In het noord-oosten
2. In het noord-westen
3. Aan de kust
4. in het zuiden

Dat Brazilië rijk is aan natuurlijke hulpbronnen heeft te maken met...

1. Platentektoniek in het verleden en het klimaat
2. de zee- en windstromen
3. Met dat ze nu een passieve continentrand zijn
4. Met hoe de mens het land gebruikt

IJzererts wordt diep in de grond gevormd. Hoe kan het dat het dan aan het aardoppervlak ligt in Brazilië?

1. Door opheffing en verwering/erosie
2. Door platentektoniek
3. Door invloed van flora en fauna
4. Door mijnbouw van mensen

Tot volgende week!

Wacht even tot de bel gaat aub