Fictie lessenserie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

3H4

Fictie les 1

Lesdoel

• Aan het einde van deze les kun je herkennen met welke technieken een verhaal spannend is gemaakt.

Lezen uit het leesboek

40 min lezen uit het leesboek (leesboek mag op telefoon staan).

Geen leesboek mee? Maak fictie 3 op blz. 102 (lees het verhaal en begin aan de opdrachten)

Lees jij graag spannende boeken?

Ja.

Nee, eigenlijk niet.

Wat maakt een boek
spannend?

4.2 Over lezen (blz. 152)

Kijk terug op de boeken die jij de afgelopen jaren hebt gelezen. Schrijf het volgende in je schrift:

1. Welke boeken vond jij het spannendst?
2. Op welke manier maakte de schrijver het spannend?

Spanning

Gevaarlijke situatie/ gevaarlijke omgeving

Onverwachte wending

Cliffhanger

Spanning

Open plekken

Vermoedens

Uitstel

Informatievoorsprong

Nederlands

3H4

Fictie les 2

Lesdoel

• Aan het einde van deze les kun je herkennen met welke technieken een verhaal spannend is gemaakt.

Lees 'Het grotere plaatje' op blz. 146 - 149

Maak opdract:

1.1, 1.4, 1.6, 1.7, 1.8 & 1.9

Nakijken 1.1

Ish vertrekt van de farm waar hij is opgegroeid naar de stad om daar te gaan werken, zoals alle zestienjarige jongeren. Maar Ish weet meer dan de anderen. Zijn vader Gus heeft hem alles verteld wat hij weet over hoe het Beheer werkt met Shinu, de berekening hoe oud mensen worden. Door de geheime opleiding van Gus moet Ish zijn lot in eigen hand nemen, maar hij weet niet wat hem te wachten staat.

Nakijken 1.4

Eigen antwoord. Heb je uitgelegd welke elementen je realistisch vindt en welke minder? De gedachtewereld van Ish kan bijvoorbeeld heel realistisch op je overkomen, zijn gedachten lijken op die van een onzekere maar toch moedige puber. De gesprekken tussen Gus en Ish kunnen ook realistisch op je overkomen.

Nakijken 1.6

Ish is een jongen van zestien jaar. Hij is opgevoed door Gus en Ness. Zij zijn niet zijn echte ouders, hij is door het Beheer aan hen toegewezen toen hij twee was, zoals bij alle kinderen gebeurt. Ish hoort bij de ‘lagere klassen’, mensen die niet heel oud zullen worden en die daarom in de stad moeten werken. Hij mag niet zelf bepalen wat hij gaat doen en hoeft daarom geen intelligentie of creativiteit te ontwikkelen. 

Nakijken 1.7

Eigen werk. Heb je twee of drie details toegevoegd of veranderd om de setting na 2021 geloofwaardiger te maken? Bijvoorbeeld: de jongeren worden vervoerd in een futuristisch vervoermiddel, bijvoorbeeld een zelfrijdende bus of een hyperloop of drone. Of de band om de pols is ook een communicatiemiddel.

Nakijken 1.8

Eigen werk. Heb je argumenten gegeven met beoordelingswoorden, waarmee je duidelijk maakt wat dit verhaal met je doet, hoe realistisch je het vindt en/of wat je vindt van de keuzes van de personages en de boodschap van het verhaal?

Nakijken 1.9

Dit verhaal behoort tot het genre dystopie.

Lezen uit leesboek

Ga verder met het lezen uit het leesboek.

Nederlands

3H4

Fictie les 3

Lesdoel

• Aan het einde van deze les kun je herkennen met welke technieken een verhaal spannend is gemaakt.
• Aan het einde van de les kun je beschrijven in welke setting een verhaal zich afspeelt.

Setting

Tijd

Tijdloos

Ruimte

Sfeer

Opdracht 4 & 5 (blz. 152)

Maak opdracht 4 & 5 op blz. 152 en 153.

Lezen uit het leesboek

Lees de rest van de les uit je leesboek.

Nederlands

3H4

Fictie les 4/ 5

Lesdoel

• Aan het einde van de les kun je de theorie van de vorige lessen toepassen.

Huiswerk:

Lees 'Vriendschapsverzoek' op blz. 198

Je hebt hierbij opdracht 1 gemaakt.

Nakijken 1.1

De sfeer is gezellig, feestelijk en beklemmend. De volgende details en woorden roepen die sfeer op: gezellig, gezelligheid, bomvolle en snikhete, met honderden anderen, De sfeer was uitgelaten, Het zweet droop van het plafond en het bier vloog door de ruimte; uitzinnige, debiele Oranjefans; Ik trek dit niet; de opeengepakte meute; zelfs de late aansluitingstreffer … kon ik … redelijk aan; Ik bleef rustig; Geen mensenmassa’s meer voor mij; Geen emoties.

Nakijken 1.2

Er zijn drie belangrijke relaties:

– de relatie tussen Pieter en Elin – zij is een meisje dat hij heeft ontmoet toen hij op Sri Lanka vrijwilligerswerk deed en dat hij vijfenhalf jaar geleden voor het laatst heeft gezien. De relatie is intens, maar op afstand: Pieter denkt nog elke dag aan haar en zijn gevoel voor haar is niet veranderd.

Nakijken 1.2

Er zijn drie belangrijke relaties:

– de relatie tussen Pieter en zijn ouders (vooral zijn vader) – hij heeft een goede relatie met hen, ze begrepen zijn wens om naar het buitenland te gaan na zijn examen en zijn vader moedigde hem aan om vrijwilligerswerk te gaan doen.

Nakijken 1.2

Er zijn drie belangrijke relaties:

– de relatie tussen Pieter en Mark – de relatie is vriendschappelijk, de jongens waren al op de middelbare school bevriend en nu nog steeds, maar Mark begrijpt niet waarom Pieter het niet trekt in de drukte van een volgepakt voetbalcafé.

Nakijken 1.3

a Na regel 87, waar het verhaal onderbroken wordt door terug te gaan naar eerdere gebeurtenissen, zodat je nog niet weet waarom Pieters hart stil staat als hij de naam Elin Andersson ziet.

b Deze stelling is waar, want je weet aan het einde van het verhaal niet of Pieter het vriendschapsverzoek accepteert of niet.

c Wat is er gebeurd met Elin, waardoor hij haar al die tijd niet meer gezien heeft, maar nog steeds aan haar denkt?

Nakijken 1.4

Het verhaal speelt zich af in Amsterdam (het Museumplein wordt genoemd en het Westerpark), zondagavond iets voor halfacht, in een studentenhuis tijdens de finale van het WK voetbal, dus het is zomer (om precies te zijn: 11 juli 2010). Het studentenhuis is ingericht met IKEA-meubels, de gordijnen zijn dicht en er ligt bedorven eten en veel bier in de koelkast. 

Tijd en vertelvolgorde (blz. 205)

Tijdloos

Chronologisch en niet-chronologisch

Terugverwijzing

Vooruitverwijzing

Flasback

Tijd en vertelvolgorde (blz. 205)

Verteltempo

Vertelde tijd

Verteltijd

Verteltempo

Tijdsprong

Opdracht 

Maak opdracht 3 op blz. 206

Nederlands

3H4

Fictie les 6

Lesdoel

• Aan het einde van de les kun je het vertelperspectief benoemen.
• Aan het einde van de les kun je motieven, thema's en moraal benoemen.

Nabeschouwing

Lees de nabeschouwing op blz. 207

Opdracht 4

Maak opdracht 4 op blz. 206

Vertelperspectief

Ik-vertelperspectief

Personaal vertelperspectief

Auctoriaal vertelperspectief

Vertelperspectief

Wisselend perspectief

Meerdere verhaallijnen

Vertelbegin en verhaal einde

Inleidend begin

Midden in de gebeurtenissen

Proloog

Gesloten einde

Open einde

Epiloog

Thema, motieven en moraal

Thema

Motief

Moraal

Lezen uit het leesboek

Lees de rest van de les uit je leesboek.