5.1 Plantaardig en dierlijk voedsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.1 

Waarom hebben we energie nodig? 

5.1 

Waarom hebben we energie nodig? 

We hebben energie nodig voor alle lichaamsprocessen.

Bijv. bewegen, stofwisseling, ademhaling etc. 

5.1 

Uit welke voedingsstoffen halen we energie?

5.1 

Uit welke voedingsstoffen halen we energie?

Eiwitten

Vetten

Koolhydraten

Hoe halen we die energie uit de voedingsstoffen? 

Door dissimilatie --> afbraak van stoffen (grote moleculen naar kleine moleculen)

Dissimilatie van eiwitten, koolhydraten en vetten --> energie vrij

*een deel komt vrij als warmte en de rest wordt opgeslagen in ATP-moleculen. 

Opslag van energie

Koolhydraten --> door afbraak tot glucosemoleculen --> omgezet tot glycogeen in je spier- en levercellen. Primaire bron van energie. 

Vetten --> zit in het beenmerg, onder de huid en rond organen. Bevat ook energie, wordt zowel in rust als inspanning gebruikt. 

Eiwitten --> geen voorraad. Wordt gebruikt als bouwstof --> spieraanmaak. Laatste redmiddel om energie te halen. 

Energie krijgen we binnen via voeding. Maar de hoeveelheid energie die we binnenkrijgen, gebruiken we niet altijd helemaal. Dus ons lichaam kunnen dat energie dan opslaan. 

Ruststofwisseling 

De hoeveelheid energie dat je lichaam verbrandt in rusttoestand. 

De hoeveelheid energie dat je lijf nodig heeft om de vitale functies uit te voeren zoals ademhalen, je lichaam op temperatuur houden, of voor je spijsvertering.

Energie krijgen we binnen via voeding. Maar de hoeveelheid energie die we binnenkrijgen, gebruiken we niet altijd helemaal. Dus ons lichaam kunnen dat energie dan opslaan. 

5.2 

Plantaardig of dierlijk voedsel

Kan wel

Kan niet

Niet essentiële  aminozuren maken van andere aminozuren

Essentiële aminozuren maken van andere aminozuren

De lever kan niet essentiële aminozuren aanmaken

Vetten

In groepjes van twee ga je de volgende vragen beantwoorden: 

1. Uit waaruit zijn vetten opgebouwd?

2. Waarom hebben we vetten nodig?

3.a. Welke type vetten zijn er?
3b. En wat is het verschil tussen die vetten?  

3c. In welke voeding kan je ze krijgen?

4. Welke essentiele vetten moeten we binnenkrijgen via voeding?  

Vetten zijn opgebouwd uit:

1. Glucose en vetzuren
2. Glycerol en vetzuren
3. Glycerol en glucose
4. Vetzuren en aminozuren

Verzadigde en onverzadigde vetzuren

Wat is de gezondste vorm van vet?

1. Verzadigd vet
2. Onverzadigd vet

Plantaardig voedsel

Eiwitten --> peulvruchten, noten.

Vetten --> plantaardige olien, noten

Dierlijk voedsel

Eiwitten --> Vlees, ei, melkproducten

Vetten --> vlees, ei, melkproducten

Plantaardig voedsel

Eiwitten --> bonen, noten

Vetten --> plantaardige olien, noten

Dierlijk voedsel

Eiwitten --> Vlees, ei, melkproducten

Vetten --> vlees, ei, melkproducten

Waar halen we koolhydraten vandaan? 

Vaatbundels

Wat zijn voedingsvezels?

Wat wordt er vervoerd in de houtvaten van een plant?

Assimilatie is...

1. Opbouwen van eiwitten uit aminozuren
2. Opbouwen van glycogeen uit glucose
3. Opbouwen van vetten uit glycerol en 3 vetzuren
4. A, B, en C zijn allemaal goed.

Welk proces is in de afbeelding schematisch weergegeven? 

1. Assimilatie (kost energie)
2. Assimilatie (levert energie op)
3. Dissimilatie (kost energie)
4. Dissimilatie (levert energie op)

Verbranding (aerobe dissimilatie van glucose)

Glucose (C₆H₁₂O₆)

6 CO₂

 6 H₂O

38 ATP

6 O₂