Spelling leestekens §5

Cursus 7 spelling §5

Tussenletters in samenstellingen

1 / 23

Slide 1: Slide

NederlandsMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes and text slides.

Lesson duration is: 80 min

Items in this lesson

Cursus 7 spelling §5

Tussenletters in samenstellingen

Slide 1 - Slide

Doel:

Na deze les weet je wanneer je bij een samenstelling een tussen letter moet schrijven.

Slide 2 - Slide

theorie

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: tafel + poot = tafelpoot. Soms moet je tussen die twee woorden tussenletters toevoegen: (e)n, e of s.

Zo bepaal je of je een s moet toevoegen

Als je in een samenstelling een s hoort, dan schrijf je die ook:

- onweersbui, moederskindje.

Soms begint het rechterdeel van de samenstelling met een s-klank. Dan hoor je niet of er een tussen-s moet staan. Vervang dan het rechterdeel door een woord dat niet met een s-klank begint. Schrijf de s alleen als je hem bij de vervanging hoort:

- kapperszaak, want kappersopleiding; spelerssalaris, want spelersbus.

Maar: sportschool, want sportwedstrijd.

Slide 3 - Slide

theorie

Zo bepaal je of je (e)n of e moet toevoegen

Als het linkerdeel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op en heeft, schrijf je en of n tussen de delen: lampenkap, stoelendans, blindenstok

Schrijf een e in deze gevallen:

Het linkerdeel heeft geen meervoud: gortepap.
Het linkerdeel verwijst naar iets waar er maar één van is: zonnescherm, maneschijn.
Het linkerdeel heeft (ook) een meervoud op s: horlogebandje (horloges), groentesoep (groenten/groentes).
Het linkerdeel is geen zelfstandig naamwoord: brekebeen (het linkerdeel verwijst naar een werkwoord), hogeschool, dovenetel (het linkerdeel is een bijvoeglijk naamwoord).
Het linkerdeel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: reuzeleuk.

Slide 4 - Slide

tussenletters -en-, want het eerste woord heeft alleen een meervoud op -en

geen tussenletters -en-, want het eerste woord heeft een versterkende betekenis

geen tussenletters -en-, want het eerste woord is iets waarvan er maar één is

geen tussenletters -en-, want het eerste woord heeft (ook) een meervoud op -s

beer + goed → beregoed

tomaat + soep → tomatensoep

reportage + ploeg → reportageploeg

zon + steek → zonnesteek

Slide 5 - Drag question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
finale + plaats

Slide 6 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
mandarijn + schil

Slide 7 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
scholier + protest

Slide 8 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
boord + vol

Slide 9 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
kip + hok

Slide 10 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
beer + sterk

Slide 11 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
zon + stelsel

Slide 12 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden kunt maken.
jongere + afdeling

Slide 13 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden tussen haakjes kunt maken.
Het is ... (lieveling + dier), dus het is ... (lieveling + sport).

Slide 14 - Open question

Noteer de samenstellingen die je van de woorden tussen haakjes kunt maken.
Het is ... (belasting + paradijs), dus het is ... (belasting + systeem).