Arbeidrecht

• Facilitair Leidinggevende
• MBO
• Studiejaar 2

Arbeidsrecht en sociale zekerheid

Inhoud

• 4 niveaus van arbeidsrecht 
• Arbeidsrecht (niveau 1)
• CAO (niveau 2)
• Het bedrijfsreglement (niveau 3)
• De arbeidsovereenkomst (niveau 4)
• Sociale zekerheid 
• Sociale verzekeringen 

Doelstellingen

Je  weet meer over arbeidsrecht en kan cliënten ondersteunen

• De vier niveaus van arbeidsrecht in Nederland;
  
• De verschillende wetten m.b.t. het arbeidsrecht zoals arbeidstijdenwet etc.;
  
• De betekenis van de cao;
  
• De kenmerken van de arbeidsovereenkomst;
  
• Sociale verzekeringen;
  
• Werknemersverzekeringen;
  
• Volksverzekeringen;
  
• Sociale voorzieningen.

4 niveaus van arbeidsrecht 

Het arbeidsrecht in Nederland is verdeeld in vier niveaus. Elke niveau heeft zijn eigen rechten en plichten

Het arbeidsrecht (niveau 1)

De belangrijkste wetten:

• Burgerlijk Wetboek
  
• Wetgeving gelijke behandeling
  
• Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag
  
• Wetgeving collectieve arbeidsovereenkomsten
  
• Arbeidstijdenwet
  
• Arbeidsomstandighedenwet (ARBOWET)
• Wet arbeid en zorg (Wazo)
• Wet verbetering poortwachter 

Het arbeidsrecht

Arbeidstijdenwet (zie rijksoverheid)

• Minimumrusttijden
  
• Maximum arbeidstijden
  
• Pauzes
  
• Nachtdienst
  
• Maximum arbeidstijden bij nachtdiensten
• Maximum aantal nachtdiensten
• Toezicht op naleving van Arbeidstijdenwet
  

Het arbeidsrecht

De Arbowet

• Veiligheid
  
• Gezondheid
  
• Welzijn
  

Concrete regels vind je als werkgever in:

• Arbobesluit
  
• Arboregels
  
• Arbobeleidsregels
  

 CAO (niveau 2)

CAO = collectieve arbeidsovereenkomst 

Afspraken van de cao hebben betrekking op:

• loon
• salaris
• betaling van overwerk
• werktijden
• proeftijd
• opzegtermijn
• pensioen

Het bedrijfsreglement (niveau 3)

Doel van bedrijfsreglement = informeren van (nieuwe) medewerkers en de manier waarop zaken geregeld zijn.

In het bedrijfsreglement staat bijvoorbeeld informatie over:

• Indiensttreding
  
• Identificatieplicht
  
• Personeelsadministratie
  
• Werktijden
  
• Vakantie en verlof
  
• Ziekteverzuim
  
• EHBO
  
• Onderlinge verhoudingen
  
• Seksuele intimidatie
  
• Agressie en geweld
  

Persoonlijke verzorging en presentatie

De arbeidsovereenkomst

(niveau 4) 

Er zijn 3 voorwaarden waar een arbeidsovereenkomst aan moet voldoen.

• Je bent in dienst van de werkgever
  
• Je ontvangt loon
  
• Je verricht de arbeid zelf
  

Schriftelijk of mondeling

De arbeidsovereenkomst

(niveau 4) 

In een arbeidscontract komen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Proeftijd
  
• Beding (bijzondere afspraken concurrentiebeding, geheimhouding)
• Ontslag
  
• De beëindigingsovereenkomst
  
• Ontslagvergoeding (transitievergoeding)

Sociale zekerheid

Systeem van wetten en regels dat ervoor zorgt dat personen in Nederland inkomen en/of uitkeringen krijgen zodat ze met hun inkomen nooit onder het vastgestelde bestaansminimum komen.

Sociale verzekeringen 

Werknemersverzekeringen gelden voor mensen in loondienst.

Doel: Verzekeren werknemers tegen het verlies van inkomen en tegen het risico van te maken van geneeskundige kosten.

Financiering: door werkgevers en uitkerende instanties ingehouden premies op lonen en uitkeringen. UWV controleert of werknemers recht hebben op uitkering.

• Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
  
• Werkloosheidswet (WW)
  
• Ziektewet (Zw)
  
• Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WAO)
  

Sociale verzekeringen

Volksverzekeringen 

Doel: mensen in bepaalde omstandigheden een inkomen geven en ervoor zorgen dat ze bepaalde kosten kunnen bepalen.

Financiering: elke inwoner van Nederland betaalt een premie.

• Algemene ouderdomswet (AOW)
  
• Algemene nabestaandenwet (Anw)
  
• Zorgverzekeringswet (Zvw)
  
• Wet langdurige zorg (Wlz)
  
• Algemene kinderbijslagwet (AKW)
  

Sociale voorzieningen

Doel: mensen verzorgen van financiële bijstand die geen of onvoldoende inkomen hebben om van te leven en om mensen weer aan het werk te krijgen/participeren.

Financiering: via belastingopbrengsten.

Voorbeelden van sociale voorzieningen:

• Participatiewet
• Toeslagenwet (Tw)

Casus Lisa

Lisa, 35 jaar, werkt als sociaal werker bij een welzijnsorganisatie. Ze begeleidt kwetsbare gezinnen en heeft een vast contract. Een jaar geleden kreeg Lisa te maken met een burn-out, waardoor ze langdurig ziek is geweest. Na zes maanden ziekteverlof startte ze met een re-integratietraject, maar dit verloopt moeizaam. Lisa voelt zich nog niet volledig hersteld en heeft moeite om haar oude werkzaamheden weer op te pakken.

Casus Ahmed

Ahmed, 42 jaar, is onlangs werkloos geworden na 15 jaar als magazijnmedewerker te hebben gewerkt. Hij heeft recht op een WW-uitkering, maar door een administratieve fout bij zijn aanvraag heeft hij de eerste betaling nog niet ontvangen. Ahmed woont alleen en heeft beperkte financiële reserves. Door de vertraging in de uitkering kan hij zijn huur en energierekening niet betalen, waardoor hij bang is voor schulden en huisuitzetting.