Kwetsbare ouderen en dementie

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Kwetsbare ouderen en cliënten met dementie. 

Wat zijn kwetsbare ouderen?

Definitie

Kwetsbaarheid bij ouderen is

een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren, dat de kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, overlijden).

Soorten kwetsbaarheid

Lichamelijke kwetsbaarheid

Psychische kwetsbaarheid

Sociale kwetsbaarheid

In veel situaties beïnvloeden de kwetsbaarheden elkaar!

Hebben we voorbeelden?

Wat viel je op in de video

Eenzaamheid 

Iemand die zich eenzaam voelt doordat hij maar weinig of zelfs geen sociale contacten heeft, ervaart sociale eenzaamheid. 

Bij iemand die wel sociale contacten heeft, maar zich desondanks eenzaam voelt, spreek je van emotionele eenzaamheid. 

Het gaat hierbij om de kwaliteit van de bestaande contacten. De eenzame persoon voelt zich dan niet verbonden met anderen op de manier die de oudere zou willen. De bestaande contacten zijn bijvoorbeeld oppervlakkig, waardoor een hechte, emotionele band ontbreekt.

Uiteindelijk kan er een sociaal isolement ontstaan, er is geen/nauwelijks nog contact met anderen.

(Bron: Thiememeulenhoff, boek PBSD H12)

Cliënten met dementie

Wat is dementie?

Dementie is een ziekte waarbij de werking van het geheugen steeds meer wordt aangetast. Dementie kan veel verschillende symptomen hebben. 

Met welke specifieke symptomen een cliënt te maken krijgt, hangt onder andere af van de oorzaak van de ziekte.

_{(Bron: ThiemeMeulenhoff boek PBSD Thema 4 H.12)}

Eigen inbreng

Welke ervaring hebben we met (mensen met) dementie?

Soorten dementie die regelmatig voorkomen;

Alzheimer

Vasculaire dementie

Fronto-temporale dementie

Lewy body dementie

Eenzaamheid

Dementie

1. Beginnende dementie

2. Matig ernstige dementie

3. Ernstige dementie, cliënt is volledig afhankelijk

4. Ernstige dementie, spreekt nauwelijks en ligt in foetushouding.

1. Bedreigde ik 

2. De verdwaalde ik 

3. De verborgen ik 

4. De verzonken ik 

4 Stadia van dementie

4 fases van ziekteverloop

Specifieke gedragen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Dementie

1. Langzaam geleidelijk proces
2. In 1 dag ongeveer hetzelfde
3. Helder bewustzijn (bij beginnende dementie)
4. Aandacht/concentratie niet verstoord bij beginnende dementie

Delier

1. Snel en acuut
2. Kan in 1 dag verschillen
3. Wisselend bewustzijn
4. Aandacht/concentratie is gestoord
5. Vaker sprake van hallucinaties

Bronnen: Margot Verkuylen, specialist ouderengeneeskunde/docent hospice de Duinsche Hoeve en Rhona Hoven, specialist ouderengeneeskunde in opleiding.