GS ZH4 paragraaf 6.1 en 6.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

       Startklaar:

- Telefoon in Zakkie!

- Op tafel:

              Pen

              Map

              Feniksboek

Welkom bij de Geschiedenisles ZH4!

Programma deze les:

1. Quiz Lesson-Up
2. Verder met paragraaf 6.1: handel van de Republiek (Economie)
3. 5 min pauze
4. Quiz Lesson-Up
5. Beginnen met paragraaf 6.2: om de macht (Politiek)

Wat was de slogan van de Renaissance?

1. Memento Mori
2. Carpe Diem

Hoe heten de bijeenkomsten van protestanten in de open lucht?

1. Missen
2. Preken
3. Hagenpreken
4. Protesten

Welke religie hadden Karel V en zijn zoon Filips II?

1. Protestantisme
2. Katholicisme
3. Islam
4. Jodendom

Welke stad werd in 1572 veroverd door de geuzen op de Spanjaarden?

1. Naarden
2. Leiden
3. Amsterdam
4. Den Briel

Wat is predestinatie?

1. Dat van bij de geboorte al vast staat of je naar de hemel of de hel gaat
2. Dat van tevoren duidelijk was of schepen naar het Westen of het Oosten moesten varen
3. Een techniek van Toscanelli om kaarten te maken
4. Het geloof van Columbus dat hij in Azië zou arriveren door naar het Westen te varen

Wie geloofde er vooral in predestinatie?

1. Luther
2. Erasmus
3. Calvijn
4. De paus

Waar had Luther vooral kritiek op?

1. Op de Bijbel
2. Op Calvijn
3. Op de slechte opleiding voor bisschoppen
4. Op de handel in aflaten

De Republiek in de 17e eeuw

Economie

Politiek

Deze les:

Handel

• Europese expansie
• 1 koning betaalt per expeditie
• Koning krijgt dus alle winst
• Maar verliest ook alles bij pech

• Dus: groot risico

Tijdvak 5 (1500-1600)

• Handelskapitalisme
• Koningen, rijke families en handelaren betalen samen voor de expedities
• Meer geld om te investeren
• Meer schepen --> meer handel
• Meer winst
• Minder risico

Tijdvak 6 (1600-1700)

Handelskapitalisme

Kapitalisme:

1. Privébezit
2. Winst maken
3. Concurrentie

---> Door handelaren

---> In de vorm van een bedrijf

Bedrijven in de 17e eeuw

• West-Indische Compagnie
• Opgericht in 1621
• Handel met Afrika en Amerika
• Driehoekshandel
• Slavernij
• Tabak, katoen, suiker
• Gefinancieerd door aandelen
• Strijd met Spanje --> kaapvaart
• Eigen soldaten

WIC

• Oost-Indische Compagnie
• Opgericht in 1602
• Handel met Indië (=Azië)
• Monopolie op Nederlandse handel
• Politieke macht in Azië 
  
• Specerijen
• Gefinancieerd door aandelen
• Eigen soldaten

VOC

Driehoekshandel

5 minuten pauze, terug om 14u

Hoe heet de handel waar de WIC aan deed?

1. Tussenhandel
2. Expansiehandel
3. Driehoekshandel
4. Vierkantshandel

Met welk werelddeel voerde de VOC handel?

1. Azië
2. Zuid-Amerika
3. Afrika
4. Caraïben

Hoe heet de strijd die de WIC voerde tegen de Spanjaarden?

1. De Opstand
2. Kaapvaart
3. Tussenhandel
4. Monopolie

Van wanneer tot wanneer was tijdvak 6?

1. 1600-1700
2. 1700-1800
3. 1500-1600
4. 500-1500

Welke onderdelen horen niet bij het kapitalisme?

1. Privébezit
2. Winst maken
3. Concurrentie
4. Iedereen gelijk delen

Wie organiseerden en betaalden de expedities met schepen tijdens de Europese expansie in tijdvak 5?

1. Koningen
2. Handelaren
3. Burgers
4. Regenten

Wie organiseerden en betaalden de expedities met schepen tijdens de Europese expansie in tijdvak 5?

1. Koningen
2. Handelaren
3. Burgers
4. Regenten

Wat vervoerde de WIC van Europa naar West-Afrika?

1. Tot-slaaf-gemaakten
2. Plantageproducten (koffie, tabak, suiker etc.)
3. Goud en zilver
4. Textiel, wapens, luxeproducten

Wat vervoerde de WIC van West-Afrika naar Amerika?

1. Tot-slaaf-gemaakten
2. Plantageproducten (koffie, tabak, suiker etc.)
3. Goud en zilver
4. Textiel, wapens, luxeproducten

Wat vervoerde de WIC van Amerika naar Europa?

1. Tot-slaaf-gemaakten
2. Plantageproducten (koffie, tabak, suiker etc.)
3. Goud en zilver
4. Textiel, wapens, luxeproducten

De Republiek in de 17e eeuw

Economie

Politiek

Deze les:

Adel

Burgers

Bestuur in de Republiek

(1588-1795)

Adel

Burgers

Regenten

= Bestuurders in steden, gewesten en Staten-Generaal 

Bestuur in de Republiek

(1588-1795)

Adel

Burgers

Regenten

= Bestuurders in steden, gewesten en Staten-Generaal 

(Gewestelijke) Staten

Bestuur in de Republiek

(1588-1795)

Adel

Burgers

Regenten

= Bestuurders in steden, gewesten en Staten-Generaal 

(Gewestelijke) Staten

Raadspensionaris

- Leider gewest Holland

- "Minister-President

Bestuur in de Republiek

(1588-1795)

Adel

Burgers

Regenten

= Bestuurders in steden, gewesten en Staten-Generaal 

(Gewestelijke) Staten

Raadspensionaris

- Leider gewest Holland

- "Minister-President

Stadhouder

- Uit familie Van Oranje

- Leider leger en vloot

Bestuur in de Republiek

(1588-1795)

Adel

Burgers

Regenten

= Bestuurders in steden, gewesten en Staten-Generaal 

(Gewestelijke) Staten

Raadspensionaris

- Leider gewest Holland

- "Minister-President

Stadhouder

- Uit familie Van Oranje

- Leider leger en vloot

Staten-Generaal

- Vergadering van alle staten bij elkaar

Bestuur in de Republiek

(1588-1795)

Adel

Burgers

Regenten

= Bestuurders in steden, gewesten en Staten-Generaal 

(Gewestelijke) Staten

Raadspensionaris

- Leider gewest Holland

- "Minister-President

Stadhouder

- Uit familie Van Oranje

- Leider leger en vloot

Staten-Generaal

- Vergadering van alle staten bij elkaar

Bestuur in de Republiek

(1588-1795)

Overal in Europa: Koningen (Absolutisme)

In de Republiek: Particularisme

1. Zeeland

2.  Holland

3. Utrecht

4. Gelderland

5. Overijssel

6. Groningen

7. Friesland

Overal in Europa: Koningen (Absolutisme)

In de Republiek: Particularisme

1. Zeeland

2.  Holland

3. Utrecht

4. Gelderland

5. Overijssel

6. Groningen

7. Friesland

De 7 Gewesten van de Republiek:

- Hadden elk eigen wetten

- Hadden elk eigen belastingen

- Bepaalden zelf de godsdienst

- Bepaalden zelf de rechtspraak

-----> Particularisme

Overal in Europa: Koningen (Absolutisme)

In de Republiek: Particularisme

1. Zeeland

2.  Holland

3. Utrecht

4. Gelderland

5. Overijssel

6. Groningen

7. Friesland

De 7 Gewesten van de Republiek:

- Hadden elk eigen wetten

- Hadden elk eigen belastingen

- Bepaalden zelf de godsdienst

- Bepaalden zelf de rechtspraak

-----> Particularisme

Maar zaten wel samen in de Staten-Generaal

Staten-Generaal

1. Zeeland

2.  Holland

3. Utrecht

4. Gelderland

5. Overijssel

6. Groningen

7. Friesland

Macht in de Republiek lag bij regenten. Wie waren dat?

Adel

- Status en macht te danken aan familie

Burgers