de zintuigen + oor, oog en huid

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Zintuigen

Louise Bax, Lisa Ruigrok en Debora Cana 

Wat is een zintuig?

• Een zintuig bestaat uit zintuigcellen

•Een zintuig neemt informatie op uit de omgeving en zet deze informatie om in impulsen (elektrische spanningspiekjes)

• Als de spanningspuls (spanningspiek) groter is dan de drempelwaarde, wordt dit doorgegeven aan de hersenen

• De hersenen kunnen de spieren sturen via het zenuwstelsel of via hormonen in het bloed

Receptoren

• Een receptor is een cel die specifieke informatie binnen het lichaam waarneemt en daardoor een signaal doorgeeft 

• Voorbeeld: Je kan je neus aanraken, zonder te kijken 

• Dit kan je door signalen van receptoren die informatie geven over de uitrekking van spieren

Receptoren zorgen voor Balans

   Waar?        Wat meten ze?           Wat voor actie?

• Spieren -> te veel afvalstoffen -> de bloedtoevoer neemt toe

• Hele lichaam -> zuurstofhalte hoog genoeg -> meer ademen

• Hersenen -> lichaamstemperatuur te hoog of laag ->zweten

het oor

• Het oor zet geluid om in signalen en geeft deze via de gehoorzenuw door aan de hersenen.  

• Er wordt een onderscheid gemaakt tussen hoogte (frequentie) en sterkte (amplitude) vd geluidsignalen 

• Verloop: geluid—> binnenoor/slakkenhuis—>geluidsgolven gaan via een vloeistof langs een menbraan met allemaal zintuigen (voorzien van haartjes)—> de haartjes geven de signalen door aan de gehoorzenuw.

• In het begin is het membraan smal, daardoor kunnen de haartjes resoneren bij een hoge frequentie (max.20kHz),  als het membraan breder wordt resoneren ze bij een lage frequentie (min. 20Hz).  Zo kun je verschillende toonhoogtes waarnemen.

• Door de amplitude vd trillingen vd haartjes (vh membraan)  hoor je de sterkte vh geluid.

• Bij te hard geluid kunnen de zintuigcellen beschadigen.

staafjes: 

plaats: verspreid over het netvlies

kleur: grijstinten 

• kegeltjes hebben een hogere prikkeldrempel dan staafjes. 

Hierdoor zie je in het donker alleen maar grijstinten.

 

kegeltjes:                                                       plaats: Midden op het netvlies (op de gele vlek)

kleur: rood, groen of blauw

de huid 

• Prikkels die de huid kan opvangen zijn drukprikkels, warmte- en koude prikkels en pijnprikkels. Deze prikkels zijn adequate prikkels: De prikkel waar een zintuigcel het meest gevoelig voor is. 
  
• het bovenste deel van de huid is de epidermis: deze beschermd de huid tegen uitdroging, ultra-violet straling en het binnendringen van bacteriën, schimmels en virussen. 
• door celdeling in de onderste laag van de epidermis  vernieuwt de bovenste laag continu. na maten je ouder wordt, gebeurt dit minder.  
• in de dermis, het middelste gedeelte en belangrijkste gedeelte van de huid, bevinden zich veel bloedvaten, zenuwen en lymfevaten. door deze bloedvaten en lymfevaten wordt de epidermis gevoed en worden afvalstoffen afgevoerd
  
• Onderin de dermis bevinden zich nog veel meer bloed- en lymfevaten. De bloedvaten spelen daarbij een belangrijke rol bij de temperatuurregeling van het lichaam. De zenuwuiteinden zorgen voor gevoeligheid voor tast, pijn en temperatuur.

• Het onderhuidse bindweefsel, de subcutis, vormt de scheidslijn tussen de huid en spieren en pezen in ons lichaam. Dit bindweefsel bestaat vooral uit vet. De belangrijkste functies zijn warmte-isolatie, energieopslag en bescherming tegen stoten.
  

Wat is een ander woord voor impuls?

Wat doen de receptoren in de spieren als er te veel afvalstoffen zijn?

1. De huid helpt je lichaam te beschermen tegen schadelijke stoffen.
2. De huid zorgt ervoor dat het lichaam niet snel oververhit raakt.
3. De huid helpt je lichaam niet met het warm houden van het lichaam.
4. De huid is de eerste verdedigingslinie tegen ziekteverwekkers.

Wat doen de receptoren in de spieren als er te veel afvalstoffen zijn?

1. Je gaat meer ademen
2. De bloedtoevoer neemt toe
3. Je gaat minder ademen
4. De bloedtoevoer neemt af

Leg uit waardoor een eerstegraads brandwond meestal niet tot littekenvorming leidt.

Wat zijn de minimale en maximale frequenties dat we zouden kunnen horen?

1. Max. 15 kHz Min. 20 Hz
2. Max. 20 Hz Min. 20 kHz
3. Max. 20 kHz Min. 20 Hz
4. Max. 20 kHz Min. 15 Hz

Kegeltjes hebben een hogere prikkeldrempel dan staafjes
Juist of onjuist?

1. Onjuist
2. Juist

Staafjes 

Kegeltjes

Grijstinten

rood, groen en blauw

Verspreid over het hele netvlies

Gele vlek

bronvermelding

• boek

• https://biologielessen.nl/index.php/dna-60/778-de-huid

• https://www.gezondheidsnet.nl/huid/de-huid-meer-dan-een-omhulsel