T2 bs2: Het oog

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Het oog 

87C

Lens

Pupil

Iris

Hoornvlies

Harde oogvlies

Vaatvlies

Glasachtig lichaam

Oogzenuw

Oogspier

Blinde vlek

Gele vlek

Straallichaam

Netvlies

+ of - bril?

Tekst

+ bril of - bril

1. +
2. -

Is deze persoon bijziend of verziend?

1. verziend
2. bijziend

verziend

Wat is juist?
lens 1 (boven)
lens 2 (onder)

1. lens 1 is boller dan lens 2
2. lens 2 is sterker dan lens 1
3. lens 1 heeft een kortere hoofdsas dan lens 2
4. geen van bovenstaande uitspraken is juist

En deze lens noemen we een ....... lens.

1. holle
2. bolle

bolle lens dan.......

1. veraf scherp
2. dichtbij scherp

Aan welk deel van het oog zitten de oogspieren vast?

1. Glasachtig lichaam
2. Netvlies
3. Vaatvlies
4. Harde oogvlies

De oogspieren draaien het oog in de juiste richting.

1. waar
2. niet waar

Je ooglid met __________ beschermen het oog tegen vuil.

1. wenkbrauw
2. wimpers
3. traanklier
4. traanbuis

kringspier

aangespannen

geen trekkracht meer aan de lensbandjes -> lens wordt bol

kringspier ontspannen

Lichtbreking

Bij overgang van ene naar ander medium (gas, vloeibaar, vast)

F = brandpunt (hier komen lichtstralen bij elkaar)

f = brandpuntsafstand

Positieve lens: bol -> buigen lichtstralen naar elkaar toe = convergeren (f = positief)

Negatieve lens: hol -> spreiden lichtstralen = divergeren (f = negatief)

v = voorwerpafstand

b = beeldafstand

Netvlies

Op het netvlies liggen 2 soorten zintuigcellen.

1. De staafjes

2. De kegeltjes 

Staafjes

Lees onderstaande zin goed:

De drempelwaarde is laag bij staafjes, er is weinig prikkel nodig om een impuls af te geven. 

Kegeltjes

Kegeltjes zijn voor het waarnemen van kleuren. 

(Ezelsbruggetje: K van Kegeltjes is de K van ... juist kleur!)

Kegeltjes werken alleen bij veel licht. In de gele vlek liggen de meeste kegeltjes!

Werking kegeltjes en staafjes

Fotopigment

- Staafje (licht) bevat rodopsine 

- Kegeltje (kleur) bevat fotopsine --> 3 soorten, specifiek voor rood, blauw,   groen

Fotopigment valt uit elkaar en zorgt dat natriumpoorten sluiten --> geen neurotransmitters meer

niet geprikkelde staafjes en kegeltjes geven een constante  stroom neurotransmitter af -> constante impuls frequentie

pigment in de staafjes en kegeltjes valt door belichting uit elkaar en zorgt ervoor dat er even geen neurotransmitter wordt afgeven.

staafjes

- rodopsine

kegeltjes

- fotopsine

Bij een hoge lichtintensiteit valt al het rodopsine uiteen en duurt het enige tijd voordat er weer voldoende rodopsine is teruggevormd. Mensen die problemen hebben met het terugvormen van hun rodopsine, zijn nachtblind.

verdeling

staafjes en kegeltjes

over het netvlies

chiasma

Stereoscopie

oogzenuwen "kruisen" en een deel van de zenuwen gaat naar de andere hersenhelft 

afstand en diepte zien

receptief veld

een groep zintuigcellen in het netvlies die geschakeld zijn op 1 ganglioncel

Enkele beweringen over kegeltjes en staafjes in de ogen van de mens zijn:

1) zowel kegeltjes als staafjes bevatten lichtgevoelig pigment,
2) de prikkeldrempel van een staafje is afhankelijk van het aantal schakelcellen waarmee het is verbonden,
3) in de schemering wordt de prikkeldrempel van kegeltjes eerder overschreden dan die van staafjes.

Welke van deze beweringen is of welke zijn juist?

1. 1
2. 2
3. 3

Een persoon kijkt 's nachts naar de sterren. Op een gegeven ogenblik ziet hij een lichtzwakke ster. Als hij probeert hiervan een duidelijk beeld te krijgen, ziet hij opeens de ster niet meer.
De ster wordt voor hem onzichtbaar doordat in beide ogen het beeld van de ster:

1. op de gele vlek valt waar alleen kegeltjes voorkomen
2. op de gele vlek valt waar alleen staafjes voorkomen
3. naast de gele vlek valt op een plaats waar alleen kegeltjes voorkomen
4. naast de gele vlek valt waar alleen staafjes voorkomen

In tegenstelling van wat vaak wordt gedacht komt een stier niet af op een rode lap, maar juist op de beweging van de lap. Stieren (en koeien) zijn namelijk kleurenblind. Hoe kun je dat aan het oog zien?

1. Het oog heeft een gele vlek.
2. Het oog heeft alleen maar staafjes.
3. Het oog heeft geen blinde vlek.
4. Het oog heeft alleen groene en rode kegeltjes

Hoe heet de vlek waar de oogzenuw het oog verlaat?

1. Gele vlek
2. Zwarte vlek
3. Blinde vlek
4. Onzichtbare vlek

Ad leest zijn boek zonder bril en als hij aan het autorijden is moet hij een bril op.
Welke oogafwijking heeft Ad en welke bril heeft hij op bij het autorijden?

1. Bijziend en + bril
2. Bijziend en - bril
3. Verziend en + bril
4. Verziend en - bril

Oudere mensen kunnen vaak alleen wanneer ze de krant met gestrekte armen voor zich houden, deze zonder bril lezen.

Welke van de genoemde veranderingen kan daarvan de oorzaak zijn?

1. het troebel worden van het hoornvlies
2. het troebel worden van de lens
3. het verminderen van de elasticiteit van de lens
4. het groter worden van de afstand tussen netvlies en lens

Waarlangs gaat het licht voordat je iets ziet?

1. Hoornvlies, pupil, glasachtiglichaam, netvlies
2. Hoornvlies, lens, glasachtiglichaam, vaatvlies
3. Hoornvlies, pupil, lens, glasachtiglichaam, netvlies
4. Lens, pupil, glasachtiglichaam, gele vlek

In het netvlies van een oog van een inktvis liggen de zintuigcellaag en de zenuwcellaag, vergeleken met de ligging in het netvlies van een menselijk ook, in omgekeerde volgorde. Wat zal als gevolg hiervan bij een inktvisoog ontbreken?

1. de blinde vlek
2. de gele vlek
3. het vaatvlies
4. de pigmentlaag

Welke van de volgende beweringen over de oogvliezen is juist?

1. het harde oogvlies gaat aan de voorkant van het oog over in het regenboogvlies
2. het hoornvlies is de doorzichtige voorzijde van het harde oogvlies
3. de iris is het gekleurde deel van het netvlies
4. de pupil is een opening in het hoornvlies

Wanner je pupil groot is zijn de kringspieren van de iris:

1. ontspannen
2. aangespannen

Aan de slag

11 + 12+ 18 t/m 22