Woordsoorten 3V

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Grammatica woordsoorten

Herhaling klas 2 voor klas 3

Weet je het nog: welke woordsoort hoort bij de omschrijving?

Voorzetsel

Bijwoord

Betrekkelijk voornaamwoord

Wederkerig voornaamwoord

Wederkerend voornaamwoord

Onbepaald voornaamwoord

Elkaar

Als de bijwoordelijke bepaling uit één woord bestaat

Duidt een persoon of zaak aan, maar niet duidelijk wie of wat bedoeld wordt

Geeft tijd, plaats, reden of richting aan

Het onderwerp keert terug

Verwijst naar een woord dat eerder genoemd is 

Hulpwerkwoord, koppelwerkwoord of zelfstandig werkwoord? Handig filmpje

Bekijk het filmpje

Hulpwerkwoord

Als 'hulp' bij het koppelwerkwoord of zelfstandig werkwoord

Komt nooit zelfstandig voor

Heeft geen duidelijke betekenis in de zin

Nooit een voltooid deelwoord

De volgende 3 slides vatten het filmpje nog eens samen. Je kunt ze overslaan als je het al begrijpt.

Zelfstandig werkwoord

Komt voor in de zin bij een werkwoordelijk gezegde

Geeft de handeling aan (denk aan: film)

Achterin de zin bij meerdere werkwoorden

Voltooid deelwoord is altijd ZWW of KWW

Koppelwerkwoord

Koppelt het onderwerp aan een naamwoordelijk deel: NWG 

Iemand IS iets, het gaat om een toestand (denk aan: foto)

Achterin de zin bij meerdere werkwoorden

Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

Zij zullen de klas al wel over hun vakantie verteld hebben.

Wat is het zelfstandig werkwoord?

1. hun
2. verteld
3. zullen
4. hebben

Jean is vandaag niet naar school gegaan.

Wat voor werkwoord is 'is'?

1. zelfstandig werkwoord
2. koppelwerkwoord
3. hulpwerkwoord
4. hoofdwerkwoord

Zulke strenge maatregelen blijken (1) moeilijk uitvoerbaar te zijn (2).

Blijken (1) en zijn (2) =

1. (1) zww (2) hww
2. (1) hww (2) kww
3. (1) kww (2) hww
4. (1) kww (2) zww

Is (1) Wikipedia volgens jou een bruikbare bron voor werkstukken?

Wat voor werkwoord is 'is'?

1. koppelwerkwoord
2. bijwerkwoord
3. zelfstandig werkwoord
4. hulpwerkwoord

Hij zou daar ziek geworden zijn.

Wat is het koppelwerkwoord?

1. zou
2. zijn
3. is er niet
4. geworden

Aanwijzend voornaamwoord

Wijst een mens, dier of ding aan.

-> Deze, dat, die, dit, zulk(e), dergelijk(e), zo’n, zelf, hetzelfde, dezelfde

Kan voor een ZN staan, maar ook alleen: die poster vind ik mooi, maar deze niet.

Betrekkelijk voornaamwoord

Verwijst naar een woord dat eerder genoemd is (het antecedent).

-> Die, dat, (op/van/..) wie, wat

De man die daar loopt

Het hondje dat zo blaft

Dat (1) is het boek dat (2) ik besteld heb.

Dat (1) dat (2) =

1. (1) betrekkelijk (2) aanwijzend
2. (1) betrekkelijk (2) betrekkelijk
3. (1) aanwijzend (2) betrekkelijk
4. (1) aanwijzend (2) aanwijzend

Na alles wat (1) we voor je gedaan hebben, zullen we dat (2) probleem ook nog wel even oplossen.

wat (1) dat (2) =

1. (1) aanwijzend (2) aanwijzend
2. (1) betrekkelijk (2) aanwijzend
3. (1) aanwijzend (2) betrekkelijk
4. (1) betrekkelijk (2) betrekkelijk

Uitleg wederkerend/wederkerig

bekijk het filmpje 

Daarvoor hoef je (1) je (2) niet te schamen.

Je (1) je (2) =

1. (1) persoonlijk (2) wederkerend
2. (1) persoonlijk (2) persoonlijk
3. (1) persoonlijk (2) wederkerig
4. (1) wederkerend (2) persoonlijk

Zij hebben elkaar (1) gisteren bijgepraat over ons (2) feest.

Elkaar (1), Ons (2) =

1. (1) wederkerend (2) persoonlijk
2. (1) wederkerig (2) persoonlijk
3. (1) wederkerend (2) bezittelijk
4. (1) wederkerig (2) bezittelijk

Bijwoord

Als de bijwoordelijke bepaling uit een woord bestaat

Bijv tijd (gisteren, morgen, vroeger), plaats/richting (er, daar, overal, waarheen), zekerheid (absoluut, echt), ontkenning (niet, nooit)

Kan iets vertellen over:

• Een werkwoord (Mathilde kan prachtig zingen)
  
• Een bijvoeglijk naamwoord (Deze ijscoman heeft bijzonder lekker softijs)
  
• Een ander bijwoord (Margje schreef de zinnen heel netjes in haar schrift)
  

Voorzetsel

Geeft tijd, plaats of reden aan

Door het raam, op de grond, wegens de vakantie, in het bos

Kan ook een richting aangeven:

De berg op, de garage uit

Let op:

Delen van scheidbare werkwoorden zijn bijwoorden!

Ik schrijf het antwoord op.

Onbepaald voornaamwoord

Duidt een persoon of zaak aan, maar zegt niet precies wie of wat bedoeld wordt

Iemand, niemand, iedereen, men, menigeen, het, (zo)iets, niets, alles, elk(e), ieder(e), menig(e), wat, ene, zekere, een of ander(e)

Heb je wat over voor het KWF?

Men vindt daar iets van.

Vragend voornaamwoord

Meestal aan het begin van een vraag/begin van een zin die gemaakt is van een vraag.

 Let op: Het zijn er maar vier! Wat/welk(e)/wie/wat voor

Woorden als waar, waarheen, wanneer en hoe zijn bijwoorden

Noteer de bijwoorden en voorzetsels:
Vanwege die buitengewoon onfatsoenlijke opmerking stuur ik je het lokaal uit. Ik denk niet dat je vandaag nog terug hoeft te komen.

Wil je wat drinken?
Wat is 'wat'?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. aanwijzend voornaamwoord

Waarom heb je dat gedaan?

'Waarom' is een:

1. aanwijzend voornaamwoord
2. vragend voornaamwoord
3. voorzetsel
4. bijwoord

Waarom is geen vragend voornaamwoord, omdat het niet op een mens, dier of ding slaat. Er zijn maar vier vragende voornaamwoorden: wat, wie, welk(e) en wat voor.

Die goede speler kan goed schaken.

1. goede = bijwoord goed = bijwoord
2. goede = bijwoord goed = bijvoeglijk nw.
3. goede = bijvoeglijk nw. goed = bijwoord
4. goede = bijvoeglijk nw. goed = bijvoeglijk nw.

Welk onderdeel of welke vraag vond je het moeilijkst?

Wat vond je van deze manier van les krijgen en waarom?

Einde van de les

Alles af? Goedzo! Dan ook geen huiswerk. Tot morgen!