9.6 Het hormoonstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

9.6 Het hormoonstelsel

Leerdoelen

9.6.1 Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen.

9.6.2 Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en uit de schildklier.

9.6.3 Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van Langerhans en uit de bijnieren.

Hormoonklieren

Normale klieren hebben een afvoerbuis, hormoonklier NIET 

De hormonen gaan via het bloed door het hele lichaam

hormoonstelsel

Hormoonstelsel

De hypofyse en schildklier

Zorgen voor de groei in je lichaam

Groeispurten, baard in de keel etc.

Hypofyse

De hypofyse is een hormoonklier in de hersenen.

Het maakt o.a. het groeihormoon

De hypofyse beïnvloedt andere hormoonklieren 

De hypofyse

De hypofyse stuurt en activeert

vooral andere organen.

Stuurt andere delen van het lichaam aan zoals de groei van je botten en de productie van ei- en spermacellen

Maar ook de schildklier

Schildklier

Maakt schildklierhormoon:
Schildklierhormoon regelt verbranding in de cellen (stofwisseling) en groei en ontwikkeling.

Te weinig schildklierhormoon: Je bent koud en moe en wordt dikker.
Te veel schildklierhormoon: Je hebt het warm, bent bewegelijk, valt af.

Eilandjes van Langerhans

Eilandjes van Langerhans

• Eilandjes van Langerhans: zijn groepjes cellen in de alvleesklier
  
• Eilandjes van Langerhans produceren insuline en glucagon (hormonen)
  
• Regelen glucosegehalte/ bloedsuikerspiegel
  

Insuline

In voedsel wat je eet zitten koolhydraten, deze worden verteerd in je darmen tot onder andere glucose

Je bloed bevat gemiddeld 0,1% glucose. Als je een koolhydraat rijk eten eet komt er meer glucose in je bloed. 

De eilandjes van Langerhans reageren hierop en maken insuline

Door insuline wordt glucose opgenomen in de lever en omgezet in glycogeen

De Bijnieren

bijnieren

- liggen bovenop de nieren

- produceren adrenaline

Als je schrikt wordt er meer adrenaline geproduceerd. Hierdoor wordt glycogeen omgezet in glucose. De gehalte glucose stijgt in je bloed en je hart gaat sneller kloppen

Adrenaline heeft een kortdurende werking

Glucagon = tegenovergestelde van insuline

Bij lichamelijke inspanning vindt er veel verbranding plaats in cellen. De cellen halen glucose uit het bloed. Als er minder dan 0,1% glucose in het bloed zit reageren de eilandjes van Langerhans door veel glucagon te produceren.

Glucagon zet glycogeen (reserve glucose) weer om in glucose

Dit komt weer in het bloed en dan stijgt de glucose gehalte weer

9. 6 Wat ga je doen (blz 147)

maak opdracht 1, 2, 3, 5, 6, 7 en 8