Psychogeriatrische problemen - dementie, delier, depressie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Geriatrische zorg 

Dementie-Delier-Depressie

Psychogeriatrische problemen

• Dementie
• Delier
  
• Depressie

Cognitieve functies

Wat is dementie?

Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen (een syndroom), waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. 

Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziektes. 

De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer.

 Daarnaast komen vasculaire dementie, frontotemporale dementie (FTD) en Lewy body dementie veel voor.

De meest voorkomende vorm van dementie is .....

1. De ziekte van Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Lewy body dementie
4. Frontotemporale dementie

Alzheimer

Vasulaire dementie

Frontotemporale dementie

Lewy body dementie

Alzheimer

Vasculaire dementie

Frontotemporale dementie

Lewy body dementie

Oorzaak: Eiwitophopingen en atrofie

Oorzaak: Bloedvoorziening in de hersenen verstoord

Oorzaak: Abnormale eiwitaanslagen

Oorzaak:  afsterven van hersencellen in voorhoofds-  en slaapbeenkwab. 25-40% genetisch

Begint meestal na 70e levensjaar

Geleidelijke achteruit; in handelen, spreken, spontane activiteiten en beweging.
En geheugenverlies

Verlies interesse, inzicht.

Afhankelijk van de gebieden die getroffen zijn.

In ver stadium, alle kenmerken net als bij Alzheimer.

Wisselende verwardheid en hallucinaties.

Loopstoornissen (Parkinson)

Geheugen en oriëntatie stoornissen

Wisselende aandacht en concentratie, onrust.

Begint op jonge leeftijd (50-60)

Persoonlijkheidsveranderingen

Tegen vreemde mensen praten en rare opmerkingen

Onbeleefd, egoïstisch, agressief.

Spraakproblemen

slikproblemen

Frontotemporale dementie

• Komt vaak voor op jongere leeftijd (tussen 40 en 60 jaar)
• Gedragsveranderingen vallen het meest op
• Hersencellen in frontaalkwab (gedrag) en temporaalkwab (spraak) sterven af
• Heftige veranderingen in gedrag, taal, persoonlijkheid, emoties en motoriek
• Onvoorspelbaar verloop
• In later stadium pas geheugenproblemen

Mevrouw de Vries heeft dementie. Zij heeft steeds meer moeite om zelfs de simpelste dingen te onthouden. Sinds enkele dagen heeft zij ook moeite met het smeren van een boterham. Met haar spieren is er niets aan de hand. Ze kan aangeleerde handelingen niet langer goed uitvoeren.

Vraag: Hoe wordt deze stoornis in het uitvoeren van aangeleerde handelingen genoemd?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Amusculi

Agnosie: geen voorwerpen en geluiden meer kunnen herkennen.

Welk verschijnsel
vertoont deze meneer?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Agressie

Wat betekent confabuleren?

1. De normen en waarden van iemand verdwijnen
2. Vol overtuiging hele verhalen vertellen die niet juist zijn
3. Stemmingsproblemen, bijvoorbeeld lusteloosheid, onverschilligheid en verlies van initiatief
4. Een handeling steeds maar weer herhalen

Sommige mensen met dementie herkennen
personen, voorwerpen en geuren niet meer,
ondanks goed werkende zintuigen.

Hoe wordt dit symptoom genoemd?

1. Agnosie
2. Afasie
3. Apraxie
4. Apersonie

Reminiscentie...

1. Laat positieve herinneringen opleven
2. Nieuwe dingen kunnen nog aangeleerd worden
3. veel bewegen en actief zijn maakt dat de dementie niet achteruitgaat.
4. passieve zorg geven desnoods de hele dag in een comfortabele houding in bed.

Stadia van dementie

4 stadia:

1.  beginnende  en milde dementie

2. matig ernstige dementie

3. ernstige dementie

4. zeer ernstige dementie

Beginnende en milde dementie

Matige tot ernstige 

dementie

Ernstige

dementie

Zeer ernstige dementie

Beginnende en 

milde dementie

Matige tot 

ernstige dementie

Ernstige 

dementie

Zeer ernstige

dementie

Begeleidingsbehoeftige fase

Verzorgings-

behoeftige fase

Verplegings-

behoeftige fase

Verplegings-

behoeftige fase

"Bedreigde ik"

"Verdwaalde ik"

"Verborgen ik"

"Verzonken ik"

Zorgvragers met dementie kunnen last krijgen van ontremming.

..... is een symptoom van ontremming.

1. Rustig in een hoekje zitten
2. Lachen om een grapje
3. Huilen bij het zien van een film.
4. Een harde boer laten tijdens de maaltijd.

Hoe wordt het genoemd als iemand zich niet meer netjes gedraagt en zijn manieren verliest door dementie?

1. Manierenverlies
2. Decorumverlies
3. Waardenverlies
4. Formatieverlies

Bij zorgvragers met dementie komt een depressie regelmatig voor. Wat is een depressie?

1. Stemmingsstoornis gekenmerkt door gebrek aan levenslust of een zwaar terneergeslagen stemming
2. Gedragsstoornis waarbij iemand zich afzondert
3. Geheugenstoornis waarbij iemand zich recente gebeurtenissen niet kan herinneren
4. Zintuiglijke stoornis waarbij het gevoel verminderd waargenomen wordt.

www.alzheimer-nederland.nl

Delier

Delier

Een delier is verwardheid die binnen enkele uren tot dagen ontstaat. Iemand met een delier kan opgewonden en onrustig zijn of juist stil en teruggetrokken. Een delier kan ontstaan door een ziekte, een operatie, een ongeval of medicijnen.

Symptomen delier

Drie vormen van delier

• Hyperactief delier ('plukkerig', onrustig)
• Hypoactief delier (apathisch, teruggetrokken gedrag)
• Gemengde vorm 

Dementie

Delier

ontstaat acuut

korte duur

verminderde aandacht

wisselend bewustzijn

ontstaat langzaam

chronisch

Belangrijke risicofactoren voor het ontstaan van een depressie op latere leeftijd 

• Cognitieve stoornissen
  
• Gebrek aan of verlies van sociale contacten
  
• Lichamelijke ziekten
  
• Functionele beperkingen
  
• Een eerdere depressie
  
• Het vrouwelijke geslacht
  

Diagnose stellen

De DSM (internationaal classificatiesysteem) omschrijft een diagnose depressie als volgt:

• Minstens vijf van de depressie symptomen moeten aanwezig zijn.
  
• Deze symptomen moeten voor minstens twee weken aanwezig zijn.
  
• De symptomen dienen een significant lijden op je leven te veroorzaken.
  
• De depressie symptomen mogen niet toe te schrijven zijn aan een medische aandoening, rouw of een verslaving. Er kan dus niet van een depressie gesproken worden als de symptomen een gevolg zijn van deze situaties.

Depressie symptomen

• Duidelijk verminderde interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten
• Sombere stemming 
• Weinig energie of moeheid
• Geen behoefte aan seks of intimiteit 
• Slechte concentratie of moeilijkheden om tot een besluit te komen
• Slechte eetlust of te veel eten
  
• Slapeloosheid of te veel slapen
• Gevoelens van hopeloosheid
• Buitensporige of onterechte schuldgevoelens 
• Terugkerende gedachten aan de dood

Week 7 - Dementie

• Benoemen wat dementie inhoudt

• Benoemen wat de meest voorkomende vormen van dementie zijn

• Benoemen wat per vorm van dementie

     ✓ De symptomen/signalen zijn

     ✓ Wat de behandeling is

     ✓ De verzorgende benadering/wijze gewenst is

Nalezen:

• Malmberg Take care handboek anatomie, fysiologie en pathologie Hfdst 13.6 (Deel B)

Week 8 - Dementie, delier, depressie

• Het verschil benoemen tussen dementie, delier en depressie

Voorbereiden:

• Malmberg Take care handboek anatomie, fysiologie en pathologie Hfdst 13. 5, 13.6, 14.2 en 14.7 (Deel B)

Evaluatie