3.4 Bronnen: Chili in beeld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3.4 Bronnen: Chili in beeld

Noem zoveel mogelijk gebiedskenmerken.
Wat kan je over een gebied zeggen?

B6: Regio in beeld

B8: Gebiedskenmerken

Bij de beschrijving van een gebied kijk je naar:

• De ligging
• Gebiedskenmerken
• Bevolkingskenmerken
• Interne en externe relaties  

Noem zoveel mogelijk bevolkingskenmerken.
Wat kan je over een bevolking zeggen?

B6: Regio in beeld

B9: Bevolkingskenmerken

Bij de beschrijving van een gebied kijk je naar:

• De ligging
• Gebiedskenmerken
• Bevolkingskenmerken
• Interne en externe relaties  

Wat is het verschil tussen een natuurramp en een milieuramp?

B139 Natuur- en milieurampen

Natuurramp: ramp veroorzaakt door natuurgeweld.

Milieuramp: ramp veroorzaakt door de mens -> effect op natuurlijke omgeving

Milieuvervuiling (milieuverontreiniging) = gebruik van het milieu als afvalbak waarin te veel schadelijke stoffen komen.

Milieu-uitputting: het opraken van natuurlijke hulpbronnen.

Milieuaantasting: ingrepen in de natuur door de mens, bv ontbossing, verwoestijning, bodemerosie

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• wat de belangrijkste gebiedskenmerken van Chili zijn
• wat de belangrijkste demografische bevolkingskenmerken van Chili zijn
• wat de belangrijkste economische bevolkingskenmerken van Chili zijn

Bron 1: Economische ontwikkeling

1930-1950: importsubstitutie = eigen fabrieken moesten import vervangen. Maar binnenlandse afzetmarkt was te klein en koopkracht was te weinig

Vanaf 1970: export koper
Vanaf 1980: doel = diversificatie 

• Bosbouw, fruitteelt, wijnbouw en toerisme
• Bewust lage lonen en belastingen
• Vrije uitvoer winst
• Verdragen andere landen voor afzetmarkt

Bron 2: Koper

Belangrijkste exportproduct = koper

-> 30% van wereldmarkt

Problemen:

• Dagbouw: vorm van mijnbouw, winning van delfstoffen die (vlak) aan de oppervlakte liggen.
• Veel water nodig
• Luchtvervuiling
  
  

Bron 2: Koper

Problemen van koper-winning:

• Dagbouw
• Veel water nodig
• Luchtvervuiling
  
  

Oplossingen:

• Minder water gebruiken
• Water recyclen
• Zeewater ontzilten
• Water gebruiken om stof tegen te gaan (luchtvervuiling)

B195 Grondstoffen

Grondstof: ruw materiaal die nog bewerkt moet worden (ijzer, goud, katoen)
Delfstof: grond- en brandstof uit de aarde.

Winning van delfstoffen gebeurt in de mijnbouw:

• Dagbouw: dicht bij oppervlakte met graafmachines
• Schachtbouw: diep in de grond met gangen.

Halffabricaten zijn bewerkte ruwe grondstoffen:

• Industrieproducten die nog verder bewerkt moeten worden tot eindporduct
  (IJzererts -> platen staal -> auto)

Bron 3: Wijn

Chili exporteert veel wijn

Voornamelijk in mediterrane klimaat rond Santiago (kan je vergelijken met wijn in Frankrijk + Spanje).

Bron 4: Viskweek

In Chili wordt veel vis gekweekt: aquacultuur

Voordelen zalmkwekerijen:

• Succesvol
• 60.000 personen werkzaam

Nadelen duurzaamheid zalmkwekerijen:

• Veel antibiotica nodig
• Vreemde soort in natuurlijk milieu
• Algenbloei

Aan de slag:

Wat?	Lees zelfstandig B139 en B195 §3.4 Opdrachten: 1 t/m 3
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Leg in je eigen woorden uit wat importsubstitutie betekent.

Je vindt de meeste wijn in het köppenklimaat ...

1. Cf
2. Cs
3. Aw
4. BS

Noem een nadeel van de koper winning in Chili

Noem een nadeel van de aquacultuur in Chili

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• kan je uitleggen wat importsubstitutie betekent
• weet je welke stappen Chili heeft genomen om economisch te ontwikkelen
• ken je het verschil tussen dagbouw en mijnbouw

B239 Percentage stedelingen

Urbanisatiegraad: percentage stedelingen in een land. Hoog in rijke landen (80%), laag in minst  ontwikkelde landen (32%).

Urbanisatietempo: snelheid waarmee de urbanisatiegraad  toeneemt. Hoog in arme landen door ruraal-urbane migratie

De verstedelijking gaat eigenlijk te
snel.

1. Onvoldoende voorzieningen en woningen in
   de steden
2. Krottenwijken

Bron 5: Verstedelijking 

Ongelijke bevolkingsspreiding:

• Urbanisatiegraad: 90%
• Meerderheid woont in de Centrale Vallei
• Middelpunt: Santiago met Sanhattan

De verstedelijking gaat te snel:

-> Krottenwijken (callampas)

B240 Krottenwijken

Wijken waar de bewoners zelf illegaal woningen hebben gebouwd.

Sloppenwijk, zelfbouwwijk, slum, bidonville, favela, barrio, township

Er zijn goede en slechte krottenwijken: leeftijd van de wijk -> hoe ouder, hoe beter

Bron 6: Bevolking 

• 18 miljoen mensen
  
  
• Lage natuurlijke bevolkingsgroei 
  - geboortecijfer 13,4‰
  - sterftecijfer 6,3‰
  
  
• Verschillende bevolkingsgroepen:
  - Mestiezen (Spaanse kolonisten + indiaanse vrouwen)
  - Inheemse volken
  
  

Aan de slag:

Wat?	§3.4 Maak alle opdrachten af Denk ook aan de atlasvragen
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

• 
  
• Gebiedskenmerken
• Bevolkingskenmerken
• Importsubstitutie
• Koopkracht
• Diversificatie
• Afzetmarkt
• Dagbouw
• Grondstof
• Delfstof
• Schachtbouw 
• Halffabricaten
• Natuurramp
• Milieuramp

• Milieuvervuiling
• Milieu-uitputting
• Milieuaantasting
• Mediterrane klimaat
• Aquacultuur
• Duurzaamheid
• Urbanisatiegraad
• Urbanisatietempo
• Ruraal-urbane migratie
• Krottenwijken 

Begrippenlijst