1.2 Prikkels

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5 Gedrag

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat gedrag is.
  
• Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.
  
• Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag. 

Prikkels

Prikkels: Alle veranderingen in je omgeving waar je op kan reageren. 

- Inwendige prikkels

- Uitwendige prikkels 

Het pakken van een frietje = respons (reactie op een prikkel)

motivatie voor gedrag

Ga ik dit gedrag uitvoeren? 

Daar is motivatie voor nodig!

 Welke uitwendige en inwendige prikkel is nodig voor motivatie van gedrag in het voorbeeld?

reflexen/reflexboog

Aangeboren vs. aangeleerd

Aangeboren gedrag

• Gedrag dat je vanaf de geboorte al hebt, heet aangeboren gedrag.
• Aangeboren gedrag, vergroot de kans om te overleven

•  Voorbeeld: reflexen (als op een prikkel altijd meteen dezelfde reactie volgt)

Aangeleerd gedrag

Je kunt mensen en dieren trainen door het juiste gedrag te belonen en het verkeerde gedrag te bestraffen.

Voorbeelden van leren door:

- imitatie 

- conditioneren (klassiek/operant)

- oefenen

- inzicht

Prikkel = verandering in het organisme of in de omgeving. 

Prikkels zijn inwendig of uitwendig.

Respons = reactie op een prikkel. 

Sleutelprikkel = een prikkel die altijd hetzelfde gedrag tot gevolg heeft. 

Supernormale prikkel = versterkte sleutel waarop een extra sterke respons volgt. 

Supernormale prikkel = versterkte sleutel waarop een extra sterke respons volgt. 

Motivatie

• De bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag (handelingsbereidheid)

Motivatie

• Wat kost het vangen? (tijd, energie, risico)
• Wat levert het op? (hoe groot is de prooi)
• Hoe hard heb ik het nodig? (hoeveel honger)