This lesson contains 13 slides, with interactive quiz and text slides.
Lesson duration is: 45 min
Items in this lesson
§3.1 Machthebbers in Europa
Slide 1 - Slide
Lesdoelen
Je kan aan het eind van de les kun je:
Uitleggen dat de Republiek der Verenigde Nederlanden bestond uit zeven gewesten die samenwerkten in de Staten-Generaal
Herkennen en uitleggen hoe de Republiek in een Stadhouderloos Tijdperk belandt
Slide 2 - Slide
Regeringen in Europa
In Europese landen is de macht in handen van koningen.
In alle landen.....?
Slide 3 - Slide
Absoluut vorsten rond de 17e eeuw.
Grootste religies in Europese gebieden - Europa 2018
Slide 4 - Slide
Nederland als republiek
In Europa was bijna ieder land een monarchie.
Nederland was in de 17e eeuw een republiek.
De leiders van het land werden gekozen.
Kaart
Slide 5 - Slide
Sleep de woorden naar de juiste plekken in de zinnen
De meeste landen in Europa werden in de 17e eeuw bestuurd door een [..................1...................]
Nederland was geen koninkrijk, maar een [..................2...................]
De Republiek der Verenigde [..................3...................] bestond uit zeven zelfstandige [..................4...................]
Elk gewest werd bestuurd door de [..................5...................] waarin vertegenwoordigers van de [..................6...................] en de [..................7...................] zaten
In Den Haag kwamen vertegenwoordigers van de gewesten samen in de [..................8...................]
Het hoogste bestuur in elk gewest lag bij de Staten (vergadering met vertegenwoordigers van de steden en adel)
De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal over buitenlandse politiek, leger en vloot)
De Republiek werd bestuurd door regenten uit rijke families/bovenlaag (oligarchie): gewone volk niks te vertellen.
Slide 7 - Slide
Stadhouder en de regenten
De bestuurders van het land werden regenten genoemd
Een machtige man was de stadhouder
Hij had leiding over het leger, de marine en sommige regenten
Andere machtige man was de raadpensionaris. Hij was politiek leider van de Republiek.
Regenten
Regenten kwamen altijd uit rijke families. De rijke mensen (handelaren) hadden het voor het zeggen
Stadhouder
De stadhouder was van adel (en dus geen regent). Hij was altijd een afstammeling van Willem van Oranje.
Slide 8 - Slide
Stadhouder
Opperbevelhebber van het leger en de vloot
Invloed op benoeming van regenten
Nakomelingen van Willem van Oranje
Hij kon roem vergaren door oorlog te voeren!
Slide 9 - Slide
Raadpensionaris
Soort president van de Republiek
voorzitter van de Staten-Generaal
afkomstig uit het belangrijkste gewest (Holland) in de Staten-Generaal
Hij wilde rust en vrede om de handel veilig te stellen!
Machtstrijd met de stadhouder (van Oldenbarnevelt en Maurits)
Slide 10 - Slide
De stadhouder en de raadspensionaris
Omstreeks 1650 ontstond er weer een strijd tussen de stadhouder en de regenten. Na de dood van stadhouder Willem II besloten de Staten-Generaal om geen stadhouder meer te benoemen: stadhouderloos tijdperk ingesteld (1650-1672)
Johan de Witt werd raadpensionaris.
Johan van Oldenbarnevelt was raadpensionaris van de Staten van Holland tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Hij werkte lange tijd samen met Maurits van Oranje, maar werd persoonlijk slachtoffer van een door Maurits beheerst politiek proces dat leidde tot zijn executie.
Maurits van Oranje, prins van Oranje en graaf van Nassau was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Na de dood van stadhouder Willem II in 1650, moest Willem III nog geboren worden. Regenten gebruikte dit moment om de macht van de Oranjes te minderen. In een bijzondere vergadering van de Staten-Generaal (de Grote Vergadering) werd afgesproken om geen nieuwe stadhouder te benoemen. - Dirck van Delen, Grote Vergadering 1651, Rijksmuseum Amsterdam
Slide 11 - Slide
Stadhouderloos tijdperk - groeide zelfverrijking door de regenten (kloof met gewone burgers)
Slide 12 - Slide
Wat ga je doen?
LZ van 3.1: De Republiek tot en met Zonder stadhouder