Hoofdstuk 3 deel een

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Start hoofdstuk 3

bedrijfskolom

berovingsprobleem

kostensoorten

Deze week

12-5 online les over de start van hoofdstuk 3

13-5 online les over het tekenen van vraag- en aanbodlijnen

weektaak: maken t/m opdracht 3.7

laatste week beursspel

filmpjes ter ondersteuning

markten

Wie zijn de vragers op een markt?

1. consumenten
2. bedrijven

Bedrijfskolommen

• Van oerproducent naar consument in stappen.

• Tussen de schakels zit een markt.

• Fusies en splitsingen vinden binnen en tussen bedrijfskolommen plaats.

Gebruik paragraaf 3.1 uit de lesbrief.

Het tankstation en de garage fuseren tot één bedrijf.

De bandenfabriek stoot de productie van mountainbikebanden af. Het bedrijfsonderdeel gaat zelfstandig verder.

De oliehandel besluit een raffinaderij op te zetten en die zelf te gaan beheren.

De rubberhandel splitst zich op: een deel koopt de rubber op bij de plantages en het andere deel gaat zich bezig houden met de export naar buitenlandse (banden)fabrieken. 

Specialisatie

Integratie

Parallellisatie

Differentiatie

Hoe heten onderstaande marktvormen?

monopolie

volkomen concurrentie

Een markt met veel vragers en veel aanbieders.

Een markt met veel vragers en één aanbieder.

Het berovingsprobleem

Een berovingsprobleem kan ontstaan als een aanbieder afhankelijk is van één (of enkele) vrager(s),
voor wie hij specifieke investeringen heeft gedaan.

Als de vrager het product niet meer afneemt worden de kosten van de investering verzonken kosten.

Hierdoor verschuiven de machtsverhoudingen. De vrager kan de aanbieder 'beroven' door bijvoorbeeld een lagere prijs te gaan betalen in de wetenschap dat de aanbieder hier wel akkoord mee moet gaan.

In het betaald voetbal ligt het gevaar van het berovingsprobleem op de loer. Clubs investeren in een kostbare jeugdopleiding. Dit levert goede voetballers op die aan het einde van de opleiding kunnen worden weggekocht door andere clubs. Leg uit dat hier sprake is van een berovingsprobleem.

volkomen concurrentie (hfd. 3)

Bedrijven op deze marktvorm zijn klein,

hebben geen invloed op de marktprijs,

maken (maximale) winst door de productiehoeveelheid slim te kiezen. 

Welke hoeveelheid dit is, hangt af van:

de gegeven prijs,

en de productiekosten.

TK = TCK +TVK

   TK = totale kosten

TCK = totale constante kosten (of totale vaste kosten)

TVK = totale variabele kosten

Variabele kosten veranderen als de hoeveelheid (q) verandert.

Constante kosten zijn onafhankelijk van de hoeveelheid (q).

constante kosten

variabele kosten

grondstofkosten

huurkosten bedrijfspand

salaris directeur

loonkosten per product

afschrijvingskosten machines

btw 

GTK = GCK + GVK   (de kostprijs)

Kosten worden of in totaal of gemiddeld (per product) gegeven.

GTK = gemiddeld totale kosten (TK/q)

GCK = gemiddeld constante kosten (TCK/q)

GVK = gemiddeld variabele kosten (TVK/q)

TK = 3,5q + 12.000

wat is waar?

1. GTK = 3,5q + 12.000
2. TVK = 3,5 | GCK = 12.000/q
3. GTK = 3,5 +12.000
4. GVK = 3,5 | TCK = 12.000

variabele kosten

De gemiddelde variabele kosten zijn niet altijd gelijk:

meer produceren is vaak efficiënter tot een bepaald punt,

waar meer produceren juist inefficiënter wordt.

Dit noem je een degressief / progressief kostenverloop.

Zijn de GVK altijd gelijk, dan is het kostenverloop proportioneel.

Succes deze week!

Morgen 10:00: onlineles voor Judith, Nina, Tristan en wie verder wil.

Grafieken niet ingeleverd? Extra opdracht in juni.

N.a.v. Quay-toets --> herhaalpakketjes in juni.