2ha Grammatica Woordsoorten - H2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

• Neem plaats volgens de (nieuwe) plattegrond.
• Pak alvast je boek, schrift, studiewijzer.

Grammatica woordsoorten

Lesdoelen

• Je hebt aantekeningen gemaakt in je studiewijzer.
• Je kunt persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden herkennen in een zin of tekst.
  
• Je kent het verschil tussen zelfstandig werkwoorden, koppel- en hulpwerkwoorden.

De studiewijzer

Wanneer	Wat	Waar	Doelen
maandag 13 mrt	Grammatica woordsoorten H2 en H3 opdracht 1 t/m 5	blz. 62-63 blz. 94-95	Je kunt koppelwerkwoorden en hulpwerkwoorden herkennen.
dinsdag 14 mrt	Grammatica woordsoorten H2 en H3 opdracht 1 t/m 5	blz. 62-63 blz. 94-95	Je kunt zelfstandige werkwoorden, koppel- en hulpwerkwoorden van elkaar onderscheiden (je weet het verschil).

Terugblik hoofdstuk 1

Een persoonlijke voornaamwoord (pers.vnw) verwijst naar een persoon, dier of ding.

Een bezittelijk voornaamwoordelijk geeft aan van wie iets is (bezit).

Persoonlijk voornaamwoord	Bezittelijk voornaamwoord
Verwijst altijd naar een persoon, dier of ding.	Geeft aan wie iets is bezit. Staat altijd voor een zelfstandig naamwoord.
Hij let niet goed op. Ik heb het beloofd. Zij is nog steeds niet met pensioen.	Jullie huis. Ik ga naar jouw feest. Mijn oma is nog steeds niet met pensioen.

blz. 62-63

Grammatica woordsoorten H2 

Koppelwerkwoord en hulpwerkwoord

Zijn woorden die je kunt doen. Ze kunnen je ook overkomen. Werkwoorden kun je altijd vervoegen: ik loop, jij loopt, wij lopen.

In het Nederlands zijn er drie soorten werkwoorden:

- Zelfstandig werkwoord (Geeft een handeling of actie aan en heeft een eigen betekenis. Het is het belangrijkste werkwoord in een zin -> fietsen, rennen, betalen).

- Koppelwerkwoord (Koppelt een eigenschap aan het onderwerp van de zin).

- Hulpwerkwoord (Helpt een zww of kww altijd. Dit werkwoord geeft bijvoorbeeld de tijd van de zin aan). 

Werkwoorden

Zelfstandig werkwoord: Geeft een handeling of actie aan en heeft een eigen betekenis. Het is het belangrijkste werkwoord in een zin -> fietsen, rennen, betalen). Een zww hoort bij het werkwoordelijk gezegde. 

* Als in een zin met een werkwoordelijk gezegde (onderwerp doet iets) maar één werkwoord staat, dan is dat een zww.

Zelfstandig werkwoord

Koppelwerkwoord of hulpwerkwoord?

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd één koppelwerkwoord (kww): een vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen. Zo'n werkwoord koppelt een eigenschap aan het onderwerp van de zin. Een hulpwerkwoord (hww) helpt een kww of zww altijd. Het geeft bijvoorbeeld een tijd aan (heeft, kan, laat). 

Koppelwerkwoord	Hulpwerkwoord
Is onderdeel van een naamwoordelijk gezegde (het ow is of wordt iets).	Helpt altijd een koppelwerkwoord of zelfstandig werkwoord.
Is een vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen.	Kan zowel bij een werkwoordelijk als naamwoordelijk gezegde voorkomen.

Jan plakt zijn band = zelfstandig werkwoord (zww).

Jan is [een fietsenmaker] - koppelwerkwoord (kww, eigenschap).

Jan heeft zijn band geplakt = hulpwerkwoord (hww, geeft aan dat het al is gebeurd, geplakt = zww).

De band wordt door Jan geplakt = hulpwerkwoord (hww, geeft aan dat het nu gebeurt).

Lasergamen kan (hww) echt spannend zijn (kww)! 

Het verschil

Opdracht 1 (blz. 62)

Noteer de werkwoorden en kies uit: kww, zww of hww.

1. Met de nieuwe inrichting zal de woonkamer een stuk gezelliger worden.

zal = hww (geeft aan dat het nog gaat gebeuren); worden = kww (koppelt 'gezellig' aan de woonkamer)

2. De liedjes van K3 zijn jarenlang geliefde geweest bij een jeugdig publiek.

zijn = hww (geeft aan dat het al is gebeurd); geweest = kww (koppelt 'geliefd' aan de liedjes van K3).

3. Gelukkig is het grootste werk gisteren al door vrijwilligers gedaan. 

is = hww (geeft aan dat het al klaar is); gedaan = zww ('doen' heeft een eigen betekenis en is dus het hoofdwerkwoord in deze zin).

Grammatica Woordsoorten H2

• Opdracht 2 t/m 5

* Kijk goed voor jezelf of je het begrijpt.

Klaar? Nakijken. Vul daarna je studiewijzer aan met aantekeningen en onderdelen die je nog moeilijk vindt.

Huiswerk

Lesdoelen

• Je hebt aantekeningen gemaakt in je studiewijzer.
• Je kunt persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden herkennen in een zin of tekst.
  
• Je kent het verschil tussen zelfstandig werkwoorden, koppel- en hulpwerkwoorden.

Geef jij jouw neefje ook een klein stukje taart?

Is het onderstreepte woord een pers.vnw of een bez vnw?

sleep het juiste zinsdeel naar het vak hiernaast

pers.vnw

bez.vnw

Leg in eigen woorden het verschil tussen een hulpwerkwoord
en een koppelwerkwoord uit.

Zelfstandig ww, koppel ww of hulp ww? (worden)

Van dit mooie weer worden wij vanzelf vrolijk.

1. Zelfstandig werkwoord (zww)
2. Koppelwerkwoord (kww)
3. Hulpwerkwoord (hww)

Zelfstandig ww, koppel ww of hulp ww? (fiets)

Ik fiets elke zondag naar mijn oma.

1. Zelfstandig werkwoord (zww)
2. Koppelwerkwoord (kww)
3. Hulpwerkwoord (hww)

Zelfstandig ww, koppel ww of hulp ww? (gaat)

Mijn broer gaat naar Rotterdam verhuizen.

1. Zelfstandig werkwoord (zww)
2. Koppelwerkwoord (kww)
3. Hulpwerkwoord (hww)

Wat gaat al goed met dit onderdeel?

Wat vind je nog moeilijk aan dit onderdeel?