H5 en H6

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 en Hoofdstuk 6

hele hoofdstuk opdrachten nakijken!!

gebruik de leerdoelen aan het begin bij leren

schrijf op in eigen woorden (check aan het einde)

maak geen uitgebreide samenvattingen

Hoofdstuk 5

5.2 Dissimilatie in de mens

1. ATP voorraad

2. Creatinefosfaat

3. Anaerobe dissimilatie

4. Aerobe dissimilatie

ATP

melkzuur

gisting

aerobe dissimilatie

anaerobe dissimilatie

creatine fosfaat

CP

1. Vrije ATP -> ADP + Pi  (energie paar sec.)
2. Creatinefosfaat (CP) + ADP -> creatine + ATP ( energie 30 sec. )
3. Anaerobe dissimilatie (verbranding) van glucose in 2x melkzuur,
   (energie 60 sec.) , geeft deel verzuring spieren
4. Aerobe dissimilatie van glucose met voldoende zuurstof
   (efficiënt -> max 38 ATP)  

5.3 Hoeveel ATP levert de aerobe dissimilatie op?

1. 1
2. 2
3. 38
4. 40

5.4 Fotosynthese

assimilatie = maken glucose

Voortgezette assimilatie = maken aminozuren, vetzuren, koolhydraten

Beperkende factor, blz 164

Wanneer doet een plant aan assimilatie?
bron 16 blz 166!

1. Als er licht is
2. vanaf 12:00 uur 's middags
3. Altijd
4. Als het donker is

Wanneer doet een plant aan dissimilatie?
bron 16! blz 166

1. Als er licht is
2. vanaf 12:00 uur 's middags
3. Altijd
4. Als het donker is

Vervoer in de plant

Productie

• Bruto primaire productie (BPP)
• Netto primaire productie (NPP)
• NPP = BPP - dissimilatie

H6

Welke moeten verteerd worden?

Wel:                                                                                    Niet:

Eiwitten

Koolhydraten

Mineralen

Vitamines

Vetten

Water

Verteringsstelsel

• Mondholte
• Slokdarm
• Maag
• Twaalfvingerige darm
• Dunne darm
• Blindedarm
• Dikke darm
• Endeldarm
• zelf actief verwerken!!!! zie voorbeeld....

mondholte

vertering start in de mond.

in de mond liggen speekselklieren die een enzym uitscheiden-> speeksel

speeksel verteerd zetmeel.

Mechanische vertering door tanden

tong duwt het eten de slokdarm in.

het strotklepje sluit de luchtpijp af bij het doorslikken.

De maag

- Opslagplaats

- Maagportier

- Maagsapklieren (water, zoutzuur, enzymen)

- Dood bacterien

- Vertering eiwitten

12-vingerige darm

- Eerste deel van je dunne darm

- Afvoerbuis lever en galblaas: gal

- Afvoerbuis alvleesklier: alvleessap

Lever en Galblaas

- Lever maakt gal

- Gal wordt opgeslagen in galblaas

- Bij vet eten komt gal in 12-vingerige darm
- Grote vetdruppels worden klein gemaakt = emulgeren

alvleesklier

De alvleesklier produceert alvleessap (enzym).

Alvleessap breekt eiwitten, zetmeel en vetten af.

Neutraliseert tot pH = 8 (licht basisch = optimaal voor enzymen)

Dunne darm

• Darmsapklieren -> Toevoegen enzymen laatste stap vertering
• koolhydraten -> monosacharide
• Eiwitten -> aminozuren
• vetten -> vetzuren en glycerol
• Opname water, voedingsstoffen en verteringsproducten (resorptie)

Waar worden koolhydraten verteerd?

1. Mond, maag, dunne darm
2. Mond, 12-v. darm, dunne darm
3. Maag, 12-v. darm, dunne darm
4. Maag, dunne darm

Waar worden eiwitten verteerd?

1. Mond, maag, dunne darm
2. Mond, 12-v. darm, dunne darm
3. Maag, 12-v. darm, dunne darm
4. Maag, dunne darm

www.bioplek.org

De lever

Afvoer van afbraakproducten

Opslag

Opbouw

Omzetting

Afbraak

van wat?!

Leren

Denk aan: examopdrachten, biologiepagina, doornemen aantekeningen en ppt (uitgedeeld)

Actief stof verwerken en oefenen = leren voor biologie

pak je binas erbij!!!