8.3 Voedsel op aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

§8.3 Voedsel op aarde

§3, Voedsel: Waarom zijn de boeren zo boos?

Lesdoelen §8.3:

Je weet:

• Wat het verband is tussen duurzaamheid en voedselproductie en -consumptie
  
• Dat de voedselafdruk een onderdeel is van de ecologische voetafdruk
  
• Waardoor er in de toekomst grotere voedseltekorten dreigen
  
• Welke maatregelen de voedseltekorten kunnen oplossen
  
• Hoe de productie en consumptie van voedsel duurzamer wordt
  

In hoeverre heb je het gevoel dat je de lesstof kent?
(antwoord eerlijk, je wordt er niet op afgerekend!)

Ik ken §8.1 en §8.2...

1. Vrij goed
2. Voldoende
3. Matig
4. Onvoldoende

Eerst een terugblik op §8.2

De wereldbevolking zal waarschijnlijk niet verder groeien dan 10 miljard omdat?

1. De natuur dan hard zal ingrijpen met veel natuurrampen
2. Het aantal kinderen dat erbij komt niet langer meer groeit
3. We kunnen niet meer mensen voeden,dus hongersnood en doden

Als de wereld bevolking toch 11 miljard wordt dan komt dat doordat:

1. Er toch meer kinderen worden geboren
2. omdat mensen ouder worden

Het urbanisatietempo in Nederland ligt hoger dan het urbanisatietempo in Nigeria

1. Waar
2. Niet waar

Veel producten in Nederland worden in het buitenland verbouwd. Ook ingrediënten voor voedsel voor dieren in Nederland bijvoorbeeld.

Voedselproductie vroeger

In de 19de eeuw hadden Nederlandse boeren een gemengd bedrijf = landbouwbedrijf met akkerbouw én veeteelt

De boeren waren zo goed als zelfvoorzienend. Alles was voor eigen gebruik, wat over was werd verkocht op de lokale of regionale markt.

Voedselkringloop vroeger

Alles speelt zich af in de directe omgeving van de boerderij: weinig spullen van buiten.  Bijvoorbeeld: Bosstrooisel, hooi en plaggen in de stal met schapen, en mest eruit op de akker.

Nu komen dus spullen van buiten de directe omgeving. Wat haalt de boer nu van buiten de directe omgeving?

Voedselproductie nu

Nu specialiseren boeren zich: veeteelt of akkerbouw

Want ze willen een hoge opbrengt. Dit kan met schaalvergroting (steeds grotere bedrijven).  

Vroeger een paar varkens, nu 3.000 varkens.

Vroeger productie voor zichzelf, nu productie voor anderen om omzet (en winst) maken

Globalisering in de landbouw

Ons eten komt overal vandaan, sla uit Spanje, boontjes uit Marokko, rundvlees uit Argenitinie, en wijn uit Australië. En wij exporteren ook weer veel naar het buitenland

Globalisering is het doorgaande proces van internationale uitwisseling van mensen, goederen,geld en informatie (kennis, cultuur).

Case 1: Soja 

dierenvoeding

mensenvoeding

Case 2: Palmolie

Palmolieplantages

verlies van leefgebied

Voedselcrisis

Er is genoeg voedsel in de wereld om alle mensen te voeden…en toch dreigt er een voedselcrisis .  Er zijn zijn voedseltekorten en stijgende prijzen. Hoe is dat mogelijk?  Er zijn 4 oorzaken:

Oorzaak 1: de wereldbevolking

groeit dus meer voedsel nodig (zie §2)

Oorzaak 2: Ongelijke voedselverdeling

De voedselafdruk van westerse landen is groter

- westerse landen halen veel eten uit het buitenland, en hebben dus meer eten en drinken

voedselafdruk: het aantal hectares dat nodig is om voedsel te verbouwen per inwoner of per land

Oorzaak 3: stijging welvaart

Door stijging welvaart veranderen eetgewoonten. In China en Brazilië wordt meer vlees en zuivel geconsumeerd. Er is 10 kilo graan nodig voor productie 1 kilo vlees

Dus hoe meer vlees er wordt gegeten hoe meer grond er nodig is. En weten jullie nog voor vlees was ook veel meer water nodig. Dus een veel hogere ecologische voetafdruk door welvaartsstijging

Oorzaak 4:  duurzame energiebronnen

rijke landen schakelen over op duurzame energiebronnen want dat is goed voor milieu, maar niet voor de voedselproductie want veel biobrandstoffen worden gemaakt van eetbare gewassen. Dus nog meer voedsel te korten. Hoe duurzaam is dat dan?

Oplossingen voedselcrisis (volgende les)

1 .Hogere opbrengsten in de landbouw door een nieuwe Groene Revolutie. Dus ...betere irrigatietechnieken, zaaizaad, kunstmest, …

2 Anders consumeren voor een duurzamere voedselvoorziening. Dus minder verspillen, meer producten uit eigen land, en minder vlees eten, … 

Let op vragen na de video's over voedseltekorten

Je krijgt een clip te zien met een vraag erover. Zorg dat de ondertiteling aanstaat!

Leg in je eigen woorden uit waarom er in China een tekort aan calorieën is ontstaan.

0

Leg in je eigen woorden uit waarom Afrika de oplossing is voor de voedselcrisis volgens Sara Menker

Lesdoelen §8.3:

Je weet:

• Wat het verband is tussen duurzaamheid en voedselproductie en -consumptie
  
• Dat de voedselafdruk een onderdeel is van de ecologische voetafdruk
  
• Waardoor er in de toekomst grotere voedseltekorten dreigen
  
• Welke maatregelen de voedseltekorten kunnen oplossen
  
• Hoe de productie en consumptie van voedsel duurzamer wordt
  

Maar waarom zijn de boeren nou zo boos?