Thema 4 Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Evolutie

De ontwikkeling van het leven op aarde.

Leerdoelen Bs1:

1. Je hebt een algemeen inzicht in het ontstaan van leven op aarde;
2. Je kunt onderscheid maken in anorganische en organische stoffen;
3. Je kunt onderscheid maken tussen autotrofe en heterotrofe organismen;
4. Je kunt willekeurige organismen indelen in domeinen en rijken;
5. Je kunt organismen indelen a.d.h.v. hun celkenmerken

het indelen van organismen

• gebaseerd op kenmerken

• 3 domeinen: bacteriën, archaea, eukaryoten
• prokaryoten = bacteriën + archaea    (geen celkern)
  
• eukaryoten (wel celkern): 3 rijken --> schimmels, planten, dieren
• rijk --> stam --> klasse -->orde --> familie --> geslacht --> soort
  

domeinen

de eerste grote groepen die bij het indelen ontstaan zijn domeinen.

bacterie, archaea en eukaryoten zijn de 3 domeinen

bacterie en archaea kan je ook samen indelen bij de prokaryoten.

Welke conclusie kan je trekken uit de figuur?

1. Archaea en bacteriën zijn meer aan elkaar verwant dan archaea en eukaryoten
2. Archaea en eukaryoten zijn meer aan elkaar verwant dan eukaryoten en bacteriën
3. Archaea en eukaryoten zijn wel aan elkaar verwant, maar niet aan bacteriën.
4. Archaea, eukaryoten en bacteriën zijn niet aan elkaar verwant

Welke 3 domeinen hebben we?

1. Bacteriën, dieren en planten
2. Archaea, prokaryoten en Bacteriën
3. Archaea, eukaryoten en Bacteriën
4. Planten, Dieren en schimmels

geolo-gische tijd-schaal

Plaats het onstaan van de verschillende / gebeurtensissen levensvormen in de juist volgorde. Van vroeger tot heden.

1: ......................

2: .....................

3: .....................

4: ....................

5: ....................

6: ...................

Ontstaan van de aarde

Zoogdieren en vogels

Mensachtigen

Landdieren

Eencelligen

Meercelligen

Koolstofdioxide

1. Organisch
2. Anorganisch

Glucose

1. Organisch
2. Anorganisch

Enzymen

1. Organisch
2. Anorganisch

Prokaryoten

Archaea

• Geen kernmembraan
• Flagellen
• Extremofiel
• Bodem, oceanen, darmen

Binaire naamgeving

• Soorten worden aangegeven met een wetenschappelijke naam.
• Dit gaat met behulp van binaire naamgeving.
• Elke soort heeft een geslachtsnaam en een soortaanduiding.
• Bijvoorbeeld bij Bellis perennis is bellis het geslacht, en perennis de soort.

            Binaire naamgeving

Geslachtsnaam + soortsaanduiding (+ ontdekker)

Madeliefje:

Bellis perennis L.

Carolus Linnaeus

Binaire naamgeving

Geslachtsnaam soortaanduiding

Bv Turdus              merula

Soorten worden aangeduid met een naam. Deze naamgeving is opgezet door een Zweed.
Hoe heette hij?

1. Socrates
2. Larsson
3. Darwin
4. Linnaeus