Les 4 - Hoofdstuk 2 lezen: Tekstdoelen en tekstopbouw

• Nederland
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom ATL3D!

• We zorgen voor een veilige leeromgeving
  
• We laten elkaar uitpraten
  
• We laten elkaar en elkaars spullen met rust
  
• We letten op ons taalgebruik
  
• Spullen compleet
  

Jas uit

Tas van tafel

Telefoon weg

Voordat de timer afgaat...:

- Log in op Lesson Up 

- Laptop, boek + schrift op tafel

Lesplanning

- Korte herhaling lezen hoofdstuk 1 

- Lezen hoofdstuk 2: tekstdoel en tekstverbanden 

- Zelfstandig werken / verlengde instructie 

- Bespreken opdrachten 

- Afsluiting

Tekstdoelen
Leesmanieren
Tekstopbouw

Tekstdoelen

Tekstdoel	Voorbeeld
Informeren	Nieuwsbericht, tekst in schoolboek
Uitleggen	Recept, handleiding, gebruiksaanwijzing
Mening geven	Artikel
Overtuigen	Betoog, recensie, ingezonden brief
Amuseren	Gedicht, blog, strip, verhaal
Activeren	Advertentie, flyer, poster

Leesmanieren

6

Oriënterend lezen	Zoekend lezen	Grondig lezen
Waar gaat de tekst over? (onderwerp) Past de tekst bij mijn leesdoel? Titel -> Inleiding -> Tussenkopjes -> Plaatjes -> opvallend gedrukte woorden -> Bron	Je hebt een vraag en gaat in de tekst op zoek naar het antwoord. Gebruik tussenkopjes, plaatjes en opvallend gedrukte woorden om snel het antwoord te kunnen vinden.	Je wil de tekst heel goed begrijpen. Na iedere alinea vat je even kort samen wat je hebt gelezen. Moeilijke woorden? Stappenplan moeilijke woorden.

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.

Tekstopbouw

Tekst opbouw:

De meeste teksten bestaan uit een inleiding, middenstuk en slot. 

In het middenstuk schrijft de schrijver in verschillende alinea’s

over het onderwerp van de tekst.

Je vindt op Marktplaats een scooter die je graag wilt. Wat is de reden (= tekstdoel) waarom de schrijver de advertentie heeft geplaatst?

1. Informeren
2. Activeren
3. Overtuigen
4. Mening weergeven

Tekstdoel: activeren

Als een schrijver wil dat je iets gaat doen. Hij wilt dat je actie onderneemt. 

Tekstdoel: 

Tekstsoort activeren:

- Reclamefolder/ advertentie

- Uitnodiging

- Oproep

Kan je een soort tekst bedenken waarin de schrijver wil dat jij iets gaat doen?

Bijvoorbeeld: De schrijver informeert (=tekstdoel) over hoe gezond groenten voor peuters zijn, maar doet dit om de lezer te activeren (= tekstdoel) een product van Olvarit te kopen.

Wat wil de schrijver als zijn tekstdoel activeren is?

1. de schrijver wil informatie geven, iets nieuws laten weten
2. de schrijver wil een of meer meningen laten zien, de mening van de lezer vormen
3. de schrijver wil de lezer overhalen of aansporen iets te doen
4. de schrijver wil uitleg of instructie geven

Het tekstdoel is: activeren

Wat is de tekstsoort?

1. Een handleiding van de Ikea
2. Een betoog over een rookverbod
3. Een zelfhulpboek
4. Een uitnodiging naar een feestje

Wat is naast activeren vaak het belangrijkste tekstdoel van reclames?

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen

Tekstverbanden en signaalwoorden

Wat is het verschilt tussen de twee teksten? 

1 = Mijn fiets is kapot. Ik ben te laat aangekomen op school. Ik heb veel lesstof gemist. Ik heb een onvoldoende gehaald op de toets. 

2 = Mijn fiets is kapot. Hierdoor ben ik te laat gekomen op school. Ik heb veel lesstof gemist en daarom heb ik een onvoldoende gehaald op de toets. 

Wat is het verschilt tussen de twee teksten? 

1 = Mijn fiets is kapot. Ik ben te laat aangekomen op school. Ik heb veel lesstof gemist. Ik heb een onvoldoende gehaald op de toets. 

2 = Mijn fiets is kapot. Hierdoor ben ik te laat gekomen op school. Ik heb veel lesstof gemist en daarom heb ik een onvoldoende gehaald op de toets. 

Tekstverbanden + signaalwoorden

Signaalwoord: daarnaast

Tekstverband:

1. tijdsvolgorde
2. opsomming
3. tegenstelling

Signaalwoord: toen

Tekstverband

1. opsommend
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling

Kortom, dit was de herhaling over tekstverbanden en signaalwoorden.
Tekstverband?

1. Doel-middelverband
2. Vergelijkend verband
3. Samenvattend verband
4. Concluderend verband

Wat is het doel van signaalwoorden en tekstverbanden?

1. De tekst leuker maken.
2. De tekst moeilijker maken.
3. Samenhang aanbrengen in alinea's.
4. De tekst makkelijker maken.

Signaalwoord tegenstellend tekstverband

1. terwijl
2. ook
3. maar
4. bijvoorbeeld

Signaalwoord: zoals

Tekstverband

1. uitspraak-vergelijking
2. doel-middel
3. uitspraak-reden
4. uitspraak-voorbeeld

Welk tekstverband geeft het signaalwoord "als ... dan" aan?

1. oorzaak - gevolg
2. doel - middel
3. voorwaarde
4. redengevend

Welk signaalwoord past er bij het volgende tekstverband?
Tekstverband: OPSOMMING

1. nog
2. alles bij elkaar
3. al met al
4. zoals

Het signaalwoord "ook" hoort bij tekstverband:

1. chronologisch
2. opsomming
3. tegenstelling

Welk signaalwoord past er bij het volgende tekstverband?
Tekstverband: VOORWAARDE

1. mits
2. waardoor
3. omdat
4. alles bij elkaar

In alinea 3 staat een combinatie van drie signaalwoorden.
Welk tekstverband wordt met deze woorden aangegeven?

1. opsomming
2. reden
3. tegenstelling
4. voorbeeld

Welk signaalwoord past er bij het volgende tekstverband?
Tekstverband: CONCLUSIE

1. kortom
2. alles overziend
3. met dat doel
4. daarentegen

  Op welk tekstverband wijst

  het signaalwoord dus?

1. opsomming
2. oorzaak-gevolg
3. conclusie
4. tegenstelling

Zelfstandig werken / verlengde instructie 

Wat	Blz. 102 - opdracht 2 Blz. 104 - opdracht 4
Hoe	Boek
Hulp	Verlengde instructie
Tijd	15 minuten
Klaar?	Verder met de opdrachten

Tot morgen!

Neem mee: opgeladen laptop, boek en schrift