Wk 14: schrijven van een nieuwsbericht

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Goedemiddag allemaal

Leg op tafel: Pen/potlood, NE schrift en laptop. 

ALLES BLIJFT DICHT.

Je leert deze les: 

...waarom je een schrijfplan moet hebben

... hoe je een nieuwsartikel kunt schrijven, door informatie samen te vatten en er een informatieve tekst van te maken

Wat zijn ook weer de kenmerken van een informatieve tekst?

Bij elke soort tekst (tekstsoort) heeft de schrijver (en de lezer) een ander doel dat hij wil bereiken.

Schrijf- en leesdoelen: 

amuseren, informeren, overtuigen en activeren

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel

Tekstsoorten

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Wat voor tekstsoort zijn krantenartikelen?

1. activerend
2. overtuigen
3. amuseren
4. informeren

Doel schrijven nieuwsbericht

Een nieuwsbericht is geschreven om de lezer informatie te geven over iets dat recentelijk is gebeurd (informeren).

De lezer goed informeren kan door begrijpelijk te schrijven:

- duidelijk (begrijpt de lezer wat ik bedoel?)

- volledig (staat alles wat de lezer moet weten in het bericht?)

Wat is het tekstdoel van een informatieve tekst?

Wat zijn voorbeelden van informatieve teksten?

Weet je nog?

Wat is nieuws?

actueel

wat op dit moment belangrijk is

vb: dit krantenartikel gaat over een actueel onderwerp

synoniem: hot

      belangrijk voor een grote groep mensen

 

feit

iets waarvan zeker is dat het gebeurd is of dat het waar is

objectief

wie alleen op feiten let en niet zijn eigen gevoel of mening laat meespelen

vb: deze journalist is erg objectief in wat hij schrijft

neutraal

niet kiezen voor één kant of één partij

vb: hij stelt zich altijd neutraal op

neutraal grondgebied [dat niet in de strijd betrokken is]

De krant lezen: waarom en hoe?

De belangrijkste reden om een krant te lezen is kennisnemen van het nieuws: wat is er gaande in de wereld? 

Elke lezer heeft zijn eigen voorkeur en belangstelling, en vrijwel niemand wil alles lezen. Daarom is de krant lezen vaak ook verkennend lezen. Om de lezer hierbij zo goed mogelijk van dienst te zijn, schrijven journalisten hun nieuwsberichten op een speciale manier. 

Hoe ziet een nieuwsbericht eruit?

Titel

Inleiding

Één of meer alinea's met deelonderwerpen

Vaak een foto

Witregels tussen de alinea's.

Vaak een foto

Heeft dit bericht een slot?

details, voorbeelden en uitleg

belangrijkste zaken uit een tekst

verzameling zinnen die met elkaar samenhangen

herhaling informatie, toekomst, antwoord vraag

Inleiding

Bijzaak

Hoofdzaak

Alinea

Slot

onderwerp benoemen, nieuwsgierig maken

Nieuwsbericht schrijven (hst 78)

W5H

W5H?

WIE

WAT 

WAAR

WANNEER

WAAROM 

HOE

Opbouw van een nieuwsbericht

De opbouw van een nieuwsbericht is niet driedelig: er is geen slot. 

Wel begint het met een opvallende kop (titel) en een, meestal vetgedrukte, inleiding (in krantenjargon ‘lead’ genoemd) waarin het nieuwsfeit duidelijk wordt beschreven. 

Wat daarna volgt, is een uitwerking die kort of lang kan zijn.

Hoe verder je doorleest in een nieuwsbericht, des te meer details je tegenkomt. Wanneer je vindt dat je genoeg weet over het onderwerp, stop je met lezen. De schrijver van het bericht houdt rekening met deze manier van lezen.

Wat is een ander woord voor lead?

LEAD

Lead = inleiding van je nieuwsbericht.

Je geeft antwoord op de vraag

WIE

WAT 

WAAR

WANNEER

Nieuwsbericht

Titel

Inleiding

Lead

Één of meer alinea's met deelonderwerp

Vaak een foto

Over wie gaat de tekst?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Wat is er gebeurd?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Waar is het gebeurd?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Wanneer is het gebeurd?

Inleiding/ Lead

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Hoe is het gebeurd?

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Inleiding/ Lead

Één of meer alinea's met deelonderwerp

Waarom?

Hoe?

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Dikgedrukte kop

Dikgedrukte inleiding

Verslaggever /

plaatsnaam

Kolommen

Uitleg:

Een voegwoord ‘voegt’ of ‘metselt', woorden maar vooral zinnen (zinsdelen) aan elkaar.

Voegwoorden kun je vaak herkennen door de komma die ervoor staat, maar die hoeft er niet altijd te staan.

Kenmerken nieuwsbericht

• Duidelijke titel
• Stijl (manier van schrijven): zakelijk en feitelijk. Jij was er niet bij toen jhet gebeurde!
• alinea-indeling
• belangrijkste (wie, wat, waar, wanneer) in eerste alinea, belangrijkste van elke alinea in eerste zin (kernzin). = oprolbaar schrijven: baas van de krant (redactie) kan bericht in korten.
• Geen slot!

Opdracht 1: Kijken luister goed

Schrijf in je schrift en vul in:

• Wie
• Wat
• Waar
• Wanneer
• Waarom
• Hoe

jeugdjournaal.nl

Opdracht 1: Kijken luister goed

Klassikaal, wat heb je ingevuld? Vul jouw antwoord aan!

• Wie
• Wat
• Waar
• Wanneer
• Waarom
• Hoe

Jouw bericht: wie, wat, waar, waarom, wanneer, hoe

Even opfrissen...

• Lead = inleiding van je nieuwsbericht en schrijf je in de voltooide tijd.
• Een nieuwsbericht is informerend.
• Een nieuwsbericht is objectief.
• Een nieuwsbericht heeft een titel.
• In de lead staan geen bijzaken, alleen hoofdzaken.
• Lead: schrijf je door wie-, wat-, waar-, wanneer-vragen te beantwoorden.
• Na de lead volgt het middenstuk, hierin beantwoord je: waarom, hoe?
• Het middenstuk heeft minimaal 2 alinea's, iedere alinea heeft een kernzin.

Bedenk een lead van het nieuwsbericht bij het plaatje

• Wie is er aangereden?
• Wie praat er met de agent?
• Wat is er gebeurd?
• Waar is het ongeluk gebeurd?
• Wanneer is het ongeluk gebeurd?
• Waarom is het ongeluk gebeurd?
• Hoe is het ongeluk gebeurd?

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Waarom

Hoe

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Een 80-jarige bestuurder heeft gisteren een ongeluk veroorzaakt in Den Haag. 

Iedere zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt, uitroepteken of vraagteken.

Iedere zin heeft ongeveer tien tot vijftien woorden met één voegwoord

,

,

,

Opdracht 2: Nieuwsbericht

1. Zie werkblad: lees opdracht 

2. Filmpje kijken 

3. Stap 1: met steekwoorden samenvatten  

4. Werken aan stap 2 (10 min) 

5. Overleg met je buurman/vrouw, geef elkaar feedback 

6. Stap 3 schrijf inleiding

Aan de slag, opdracht 

Opdracht:

• Schrijf het hele nieuwsbericht over de filmpjes met de fatbike op papier. 
• Schrijf dus: lead en middenstuk van jouw nieuwsbericht.
• Geef het nieuwsbericht een titel.
• Dit doe je eerst alleen, dus individueel, zonder te overleggen,
  
• Gebruik verbindingswoorden.
• Let op taalverzorging: hoofdletters, interpunctie en (werkwoord)spelling.

Geef elkaar feedback:

• Worden in de lead en het middenstuk de juiste vragen beantwoord?
• Staat er een titel boven het nieuwsbericht?
• Is de lead in de voltooide tijd?
• Is het objectief geschreven?
• Staan de hoofdletters op de juiste plaats?
• Heeft het middenstuk 2 alinea's?
• Hebben de alinea's een kernzin?
• Zijn er verbindingswoorden gebruikt?
• Let op taalverzorging: hoofdletters, interpunctie en (werkwoord)spelling.

nieuwsgenerator.nl