HC De Republiek les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

HC De Republiek les 1

de Republiek

welkom!

1. intro

2. De Nederlandse gewesten onder bewind van de Habsburgers

3. Inhoud HC de Republiek

4. Begin van de Opstand

5. Staatsinrichting ttv de Habsburgers

De adellijke familie Habsburg had de strategie het eigen gebied uit te breiden door middel van een gerichte huwelijkspolitiek.

In dit overzicht zie je feitelijk hoe de Habsburgers door slim te trouwen de volgende gebieden toevoegen aan het eigen gebied;  De Nederlanden (Bourgondisch gebied), Spanje (Verenigd door Isabella en Ferdinand) en de Spaanse koloniën.

centralisme

1543

De drie paragrafen zijn begrensd door jaartallen.

De logische vraag die hier uit voortkomt is natuurlijk;

Wat is er in dat betreffende jaartal gebeurd dat dit gezien wordt als een grens van een gekozen periode?

Tegen wie komt men
in opstand

Karel V 

Filips II

Wie zijn de
opstandelingen?

Wat willen de
opstandelingen bereiken?

Vanaf de tweede helft van de middeleuwen (tijdvak 4) proberen vele vorsten te centraliseren. In tijdvak 3 leidde het feodalisme tot de-centralisatie, in tijdvak 4, met de herinvoering van de geldeconomie, wilden de vorsten centraliseren ten koste van de macht van de adel en in de Nederlanden ook ten koste van de steden en gewesten. 

Niet alle vorsten waren overigens even succesvol.

Luther wilde de kerk van binnenuit hervormen. De paus stond dit niet toe en deed Luther in de ban. Onder de bescherming van Duitse vorsten kon Luther door gaan met zijn hervormingen maar stichtte zo ongewild een nieuwe christelijke geloofsrichting; het protestantisme.

Vanaf dit moment is de Christelijke kerk verscheurd in twee delen, aan de ene kant de Rooms Katholieke kerk geleid door de paus van Rome, aan de andere kant verschillende protestantse kerken die zich rechtstreeks baseren op de bijbel (en een machtige hierarchische structuur willen vermijden). 

Rijksdag van Worms 1521

Wat hier meteen opvalt is dat het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (HRRdDN) uit vele verschillende gebieden bestaat die blijkbaar een zekere autonomie hebben. Het zijn koninkrijken, hertogdommen, vrije steden enz. Dit geeft ook al aan dat de macht van de keizer niet onbeperkt is.

Vrede van Augsburg

Cuius regio

eius religio

In de Vrede van Augsburg  probeert men een einde te maken aan de gewelddadige ontwikkelingen die zijn ontstaan als gevolg van de reformatie. 

In het HRRdDN wordt afgesproken dat het gezag in het betreffende gebied bepaalt wat het toegestane geloof is; katholiek of protestants. Dus de betreffende koning, hertog, enz bepaalt het geloof. (Dus niet de inwoners zelf!) Cuius Regio, eius religio. Vrij vertaald met "Wiens gebied, diens gebed". 

Aftreden van Karel V

1555

Karel V zag de Vrede van Augsburg als een nederlaag.

Als Katholiek vond hij het maar niets dat hij het protestantisme in bepaalde gebieden moest toestaan, ook zag hij het als een mislukking van zijn Centralisatiepolitiek. In het kader hiervan was één volk één geloof veel wenselijker geweest. 

Dit derde doel kwam pas vanaf 1580 openlijk in beeld.

De opstandelingen hebben heel lang volgehouden dat ze zich verzetten tegen de Spaanse troepen maar niet tegen Filips II

aan het werk!

lezen blz 8 en 9

maken: 2, 3, 4, 5