3.4 Christendom in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Met het einde van het Romeinse Rijk begint een nieuw tijdperk in Europa. Dit tijdperk noemen wij de Middeleeuwen. De Middeleeuwen duren 1000 jaar: van 500 tot 1500. 

Tijdvak 3 en 4 gaan over de Middeleeuwen.

(H3 en H4)

Tijd van Monniken en Ridders - Hoofdstuk 3

Herhaling pre-herfstvakantie

Uitleg 3.4

Samenvatting en oefentoets opdracht

Plan vandaag

Leerdoelen: 

1. Je kunt de hiërarchie van de katholieke kerk benoemen. 
2. Je kunt uitleggen hoe het christendom is ontstaan en werd verspreid in Europa.
3. Je kunt verklaren hoe en waarom christelijke en Germaanse gebruiken samensmolten.

Leenstelsel

Hofstelsel

Bestuurssysteem met leenheren en leenmannen

Economisch systeem met horigen op domeinen

De top van de samenleving

Lager in de samenleving

Politiek en militair

Economisch en sociaal

Regionaal en/ of landelijk

Lokaal en/of plaatselijk

Hoe het christendom werd verspreid in Europa

• Christendom werd in 395 de Romeinse staatsgodsdienst, maar had weinig aanhangers
• Frankische koningen lieten zich dopen
• Hierdoor kregen zij steun van Romeins-Germaanse 
  aristocratie
• Kerk stuurt missionarissen door het rijk om mensen te
   kerstenen (bekeren)  
• Missionarissen wilden het geloof zonder geweld en dwang verspreiden. Maar meestal lieten volken zich pas bekeren als ze door christelijke vorsten werden gedwongen.

3.4 Christendom in Europa

Karel en de Saksen

Christelijke heersers hielpen de kerk met de kerstening door overwonnen volkeren te dwingen tot het christendom.

Hoe christelijke en Germaanse gebruiken samensmolten

Bij het bekeren van Germaanse stammen werd eerst het stamhoofd bekeerd en daarna volgde de rest van de stam

• niet snel genoeg voor missionarissen / niet overtuigend genoeg voor het volk, dus
• Christendom gemixt met heidense elementen, uiteindelijk ook overname van gebruiken --> Syncretisme 

3.4 Christendom in Europa

Syncretisme

Wederzijdse beïnvloeding - bijv. twee culturen die elkaar beïnvloeden

Maandag - is vernoemd naar de maan

Dinsdag - is vernoemd naar Tyr (ook wel Thingsus genoemd). Hij was een oorlogsgod.

Woensdag - is vernoemd naar Wodan (ook wel Odin genoemd). Hij was de oppergod in de Noordse mythologie

Donderdag - is vernoemd naar Donar, de god van de donder (ook wel Thor genoemd).

Vrijdag - is vernoemd naar Freya, de godin van de vruchtbaarheid.

Zaterdag - is vernoemd naar de planeet Saturnus.

Zondag - is vernoemd naar de zon.

• Voordelen: bestaande gebruiken konden blijven bestaan, waardoor het nieuwe geloof niet al te bedreigend overkwam en eerder (in delen) werd geaccepteerd

Syncretisme 

Het lentefeest en feest voor de vruchtbaarheid werd Pasen

Syncretisme

 25 december was het feest van het licht. Op deze dag werden bomen versierd om kwade geesten te verjagen --> geboortedag van Christus. 

Zelfs het woord 'God' is Germaans: 'datgene waaraan wordt geofferd'. 

1. Een uitspraak: Het ontstaan van een zelfvoorzienende samenleving in de tijd van monniken en ridders was een gevolg van de ondergang van het West-Romeinse rijk.

Leg deze uitspraak uit.

• Daarna: iedereen gaat aan de slag met de volgende opdrachten van paragraaf 3.4
• Basiskennisvragen: 2, 3, 5, 8, 10 t/m 14
  
• Klaar? Maak de examentraining op bladzijde 34-35. 

Oefentoetsvraag