Les 1 - Frankrijk

• Kunstzinnige oriëntatie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Vorstenhoven

Les 1 - Frankrijk

Planning lessenreeks:

- Week 1: Frankrijk.

- Week 2: Ottomaanse rijk. 

- Week 3: Engeland en Spanje.

- Week 4: Zuid- Duitsland. 

Deze les:

- Uitleg over Lodewijk XIV, de zonnekoning. 

- Het leven op het hof. 

- Opdracht paleis Versailles

Leerdoelen:

- Je weet wie Lodewijk XIV is.

- Je weet hoe hij kunst gebruikt om zijn macht te laten zien (propaganda). 

- Je weet hoe het hofleven op het paleis Versailles eruit ziet.

- Je herkent de kenmerken van de Barok in de architectuur en weet deze te benoemen. 

1500

1600

1700

1638 - 1715

Lodewijk XIV (Frankrijk)

Tijdlijn

Europa 1600

LODEWIJK XIV / de Zonnekoning (1638-1715):

- Opvoeding, grote voorkeur naar Lodewijk XIV. 

- 5 jaar oud overlijden vader. 

- 14 jaar optreden als ‘Ballet royal de la nuit’.

- Frankrijk ‘centrum van de kunst’ door hem.  

Zijn moeder had een grote voorkeur naar hem. Hij had ook nog een broertje (zie links), alleen vond zij hem helemaal niets en behandelde hem als een dochter (zie foto). 

De vader van Lodewijk was een nare man en heeft Lodewijk een nare kindertijd gegeven. Hij overleed wel vroeg, toen 

Lodewijk 5 jaar oud was. Toen hij 5 jaar was, was hij dus al koning. Er waren mensen die dit voor hem hebben overgenomen toen hij nog kind was.

Toen hij 14 jaar was trad hij op als Apollo in ‘Ballet royal de la nuit’. 

Lodewijk XIV weet goed kunt in te zetten om zijn macht te laten zien (vorm van propaganda). Door hem werd Frankrijk het centrum van de kunst. 

Ballet royal de la nuit:

- Betekenis 'Koninklijk ballet van de nacht'. 

- Lodewijk XIV als Apollo.

- 13 uur durend, van zonsopgang tot zonsondergang. 

- Apollo: God van de zon en de kunsten. Hij bracht licht in de duisternis. 

- Controle door dans en muziek. 

Absolute macht:

- ‘Une roi, une loi, une foi’ (één koning, één wet, één geloof)

- Propagenda d.m.v. kunst.

- Oprichten academies: beeldhouw- en schilderkunst, Koninklijke dans-. 

- Dans veranderd, nieuwe bewegingstaal: ‘en decors’.

- Architectuur: Paleis Versailles. Functie: intimideren vijanden, laten zien macht. 

Dans:

- Dans = oefening stileren en onderdrukken van natuurlijke en spontane bewegingen. Strenge regels. 

- Nieuwe bewegingstaal: ‘en decors’. 

- Balletkomedies: doorlopend verhaal. Weinig decor en effecten.  

- Geen mythologie en tragedie. 

- Balletoperas.

Paleis Versailles 

Van de ene naar de andere kant, 640 meter lang. 

De bouw:

- Oud jachthuis.

- Moeras, werd afgeraden om er op te bouwen.

- 36.000 bouwvakkers tegelijk aan het werk. 

Tijdens het bouwen zijn er veel mensen overleden. 

De bekende spiegelzaal. Symmetrie terug te zien en mythische verhalen. Midden van het gebouw. 

Geen fort, maar tuin. 

Beheersing natuur.

Beheersing natuur belangrijk. Er was geen fort, maar de tuin moest mensen intimideren. Apollo te zien in de tuin. 

Hofleven een groot toneelstuk:

- De stank van Versailles was erger dan andere paleizen.

- Lodewijk XIV was nooit alleen. 

- Ochtendritueel: wakker gemaakt door een stem, dan gecontroleerd door artsen. ‘Ochtendtoilet’ 100 edelen kijken toe (dit was een eer!). 

- Niet wassen, maar Turkse bad met verschillende vrouwen.

- Edelen moeten hem heel de dag volgen.

- Taxiservice. 

https://historianet.nl/maatschappij/vorsten/paleis-van-zonnekoning-was-een-zwijnenstal

De barok:

- Extreem realistisch. 

- Dramatisch.

- Clair-obscur (licht- donker). 

- Emotie. 

- Tweezijdig Symmetrie (architectuur).

- Goddelijke onderwerpen. 

De opdracht:

Het paleis van Versailles bestaat uit heel veel zalen. Kies een zaal uit en onderzoek hoe dit bij de Barok past en bij de absolute macht van Lodewijk XIV. 

Voorbeelden zalen:

La Chapelle royale.

Salon d’Hercule.

The salon de l'abondance

De spiegelgang. 

De tuin mag ook!

Link:

Barok kenmerken

 Volgende les:

Het Ottomaanse rijk