4hmd mens en taal T1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Mens en taal

Zonder taal is het menselijk bestaan niet voor te stellen.

lesinhoud

• Wat is taal? (blz.10-13 handboek)
• instructie H1 'Mens&taal'
• opdrachten maken

lesdoel

• Je weet wat taal is;
• Je weet wat de meest en minst gesproken taal is;
• Je maakt kennis met verschillende opvattingen over taal.

een paar korte vragen....

Welke talen spreek jij?

Wat is het maximum aantal talen dat een kind kan leren?

Hoeveel talen worden er op de wereld gesproken?

1. ongeveer 1000
2. ongeveer 4000
3. ongeveer 7000
4. 0ngeveer 8000

Wat is de meest gesproken taal ter wereld?

1. Engels
2. Chinees (Mandarijn)
3. Spaans
4. Arabisch

Hoeveel mensen spreken er Nederlands?

1. ongeveer 17 miljoen
2. ongeveer 23 miljoen
3. ongeveer 31 miljoen
4. ongeveer 19 miljoen

Op welke plek in de ranglijst van meest gesproken talen staat het Nederlands?

Hoeveel talen bestaan er ongeveer gemiddeld per land?

1. 10
2. 20
3. 30
4. 40

Hoe kan dat?

Er zijn weinig minderheden in Europese landen. Europese landen zijn niet erg groot.

In Europa is  de dominante taal vaak naar het land vernoemd: 

Nederland- Nederlands (maar dus ook Fries)

Frankrijk - Frans (maar ook Bretons, Vlaams etc.)

Spanje - Spaans (maar ook Baskisch, Catalaans etc.)

Welke taal die op dit moment op de wereld wordt gesproken is het oudst?

1. Dat weet men niet, je kunt de leeftijd van een taal niet bepalen
2. Grieks
3. Engels
4. Chinees

Hoeveel gesproken talen beschouwt men als 'bedreigde talen'?

1. ongeveer 10
2. ongeveer 1000
3. ongeveer 100
4. ongeveer 500

Welke Europese taal wordt het minst gesproken?

1. Ter Sami (Rusland)
2. Vilamovian (Polen)
3. Fries (Nederland)
4. Romaans/Grieks (Griekenland)

https:

Bestaan er ook dieren die een taal hebben? Zo ja, welke dieren?

Wat is taal?

Taal is een complex systeem van betekenisvolle klanken.

Taalgebruik is betekenis overbrengen.

Dierentalen hebben te eenvoudige communicatiesystemen om het een taal te noemen.

Taal

Taalgebruik                    vergroten van de werkelijkheid:

• gedachten vormgeven;
• praten over dingen die zich niet in de concrete werkelijkheid bevinden;
• praten over gevoelens, vriendschap, dood, hypothetische zaken (wat als....);
• praten over onwaarheden, leugens en fantasieën.

4 havo - 28 november

Even herhalen:

Wat is taal?

Kenmerken van taal

'mensentaal'    'dierentaal'

Vervolg instructie 'mens en taal'

opdrachten maken H1

Wat doet taal?  

  Met woorden kun je kennis overdragen (je hoeft dus niet te herhalen en komen zo tot steeds vernuftigere uitvindingen).

  Taal helpt ons 'uit ons hoofd te komen' en de directe werkelijkheid te ontstijgen.

Wat is taal?

kenmerk van taal

Taal bevat bouwstenen:

klanken zijn bouwstenen voor woorden en woorden zijn bouwstenen voor zinnen.

Zinnen zijn bouwstenen voor teksten.

Dieren maken geen gebruik van bouwstenen.

De bouwstenen kun je steeds weer op nieuwe manieren met elkaar combineren om zo telkens nieuwe boodschappen over te brengen.

De taalgebruiker is in staat om m.b.v. de bouwstenen steeds weer nieuwe boodschappen te produceren en te begrijpen.

We zeggen daarom dat taal productief is.

kenmerk van taal

Een taal heeft een systematiek:

'Ik eet elke dag een boterham met hagelslag.'

'Ik dag een boterham hagelslag eet elke met.'

Knoeps

Maak van het woord 'knoeps' een verkleinwoord.

Taal heeft een systematiek

In het Nederlands zijn er verschillende uitgangen voor verkleinwoorden:

kam - kammetje

boom - boompje

koning - koninkje

broer - broertje

Nederlandse zelfstandige naamwoorden die op een -s- eindigen hebben altijd -je als uitgang

'knoeps-knoepsje'

systematiek

Aan de slag

lees blz. 10 en 11 (HB)

maak opdracht 1 t/m 5 blz. 8 (OB)

natuurwijzer.naturalis.nl