Bouwsteen 1 - Startklaar

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Laptop (in LessonUp)

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Overzicht Programma Startklaar

• Thema: JdW-Kijkwijzer
• Benodigde lesmaterialen: Kijkwijzer, klimwijzer, laptop

Bijeenkomst 1	Bijeenkomst 2	Bijeenkomst 3	Bijeenkomst 4
Startklaar	Voorkennis activeren	Leerdoelgericht werken	Formatief handelen

Bijeenkomst 5	Bijeenkomst 6	Bijeenkomst 7	Bijeenkomst 8
Actieve verwerking	Inclusieve didactiek	Concrete en herkenbare voorbeelden	Afsluiting

Ons eigen kwaliteitskader: JdW-kijkwijzer 4.0

Doelen:

• Handelen vanuit gemeenschappelijkheid.
  
• Evalueren van en reflecteren op onze onderwijskwaliteit.
  
• Ontwikkelbehoefte van individuele docenten achterhalen en daarop inspelen.
  
• Systematiek brengen in collegiale feedback.
  
• Professionele cultuur ontwikkelen.
  

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Hoe ziet jouw Startklaar-routine eruit?

Kijkwijzer

Klimwijzer

      Leerdoelen

1. Je kent de inhoud van de bouwsteen Startklaar (R).
2. Je kunt de juiste omstandigheden creëren om samen met de leerlingen startklaar te zijn voor de les (T1).
3. Je kunt, indien de situatie afwijkt van normaal, de juiste omstandigheden creëren om samen met de leerlingen startklaar te zijn voor de les (T2).

Wat helpt jou om samen met de leerlingen startklaar te zijn?

Deze gezamenlijke aanpak is nodig, want...

(Donohoo, Hattie & Eels, 2018; Badura, 1993; Goddard, 2001)

"The whole is more than the sum of its parts; the principle of 'covering each other's back.'

We collaborate on points where we agree and do not counteract each other on points where we disagree.

This also has a positive impact on student performance, through, among other things: effective group processes, increased satisfaction among teachers, and assisting each other with teaching. (Stephanou et.al, 2013).

A common normative framework is part of a strong collective efficacy!"

Collective Teacher Efficacy

• Geheel is meer dan de som der delen; principe van ‘rugdekking’
  
• We werken samen op de punten waar we het eens over zijn en we werken elkaar niet tegen op de punten waar we het niet eens over zijn.

• Heeft ook een positieve invloed op leerling prestaties, door o.a.: effectieve groepsprocessen, meer tevredenheid onder leraren en elkaar assisteren met lesgeven. 
• Een gemeenschappelijk normatief kader is onderdeel van een sterke collective efficacy!

(Donohoo, Hattie & Eels, 2018; Badura, 1993; Goddard, 2001)

Nulmeting Leskwaliteit

Nulmeting Leskwaliteit

Nulmeting Leskwaliteit

Opbouwen van gewoontes

"Onderzoek toont aan dat een goede sfeer zorgt voor betere schoolresultaten."

"Een effectieve aanpak van gedrag in school vraagt nadenken over routines en relatie, niet alleen over regels en sancties."

"Zonder goed gedrag wordt effectief leren moeilijk." 

(Bennet, 2020) 

1. Gedrag dient als een curriculum te worden beschouwd.

2. Gedrag moet aan de leerlingen worden onderwezen, enkel uitleggen is onvoldoende.

3. Een uniforme gedragsstrategie is effectief voor alle leerlingen.

4. Optimaliseer de omgeving zodanig dat het voor leerlingen gemakkelijker is om gewenst gedrag te vertonen dan om ongewenst gedrag te vertonen.

5. Constructieve relaties zijn geworteld in structuur en hoge verwachtingen.

6. Leerlingen zijn inherent sociale wezens.

7. Consistentie vormt de basis voor goede gewoonten.

8. Ieder individu wil er toe doen.

9. De regels van onze school zijn bindend voor iedereen.

10. De regels van de klas zijn specifiek en moeten worden nageleefd.

Aan de slag

Wat?:

Hoe maken we gewenst gedrag echt makkelijker en ongewenst gedrag moeilijker (bouwsteen: Startklaar)? 

Hoe?: In je groepje aan de slag op de Flip-over. 

1. stap 1: Identificeer het gedrag (5 min.)
2. stap 2: Hoe maak ik gewenst gedrag makkelijker? (5 min.)
3. stap 3: Hoe maak ik ongewenst gedrag moeilijker? (5 min.)
4. stap 4: Uitwisselen (10 min.)

Gewenst gedrag

• Gewenst gedrag draagt fundamenteel bij aan elke onderwijsdoelstelling.

• Het verbeteren van gedrag dient een gemeenschappelijk doel te zijn voor iedereen in het onderwijsveld.

• Een positief gedragspatroon is een essentiële voorwaarde voor effectief leren.

• Gewenst gedrag stimuleert en versterkt de motivatie van leerlingen.

(Bennet, 2020) 

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Routine

Een routine is een reeks opeenvolgende gedragingen die je regelmatig gebruikt om een bepaald doel te bereiken. Routines zijn een soort recept.  

Routines zijn:

• specifiek
• komen in een vaste volgorde voor
• eenvoudiger te onderwijzen omdat ze heel duidelijk gedefinieerd zijn;
  
• een ‘verzameling’ van gedragingen die belangrijk zijn voor de groep om op een beschaafde en efficiënte manier te functioneren.
  

(Bennet, 2020) 

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Aan de slag

Kijk nog eens naar je startopdracht (Startklaar-routine)...wat zou je nu anders doen?

Maak samen één gezamenlijke routine.

Maak een foto van jullie Startklaar-routine.

      Leerdoelen

1. Je kent de inhoud van de bouwsteen Startklaar (R).
2. Je kunt de juiste omstandigheden creëren om samen met de leerlingen startklaar te zijn voor de les (T1).
3. Je kunt, indien de situatie afwijkt van normaal, de juiste omstandigheden creëren om samen met de leerlingen startklaar te zijn voor de les (T2).

Huiswerk

Lesbezoek vanuit Vakleerteam

Deel 2

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Terugblik-opdracht: Wat voor feedback geef je deze collega?

Wissel uit

Aan welke routines besteed je op dit moment veel aandacht?

Hoe doe je dit? 

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Noteer

Noteer kort voor jezelf, naar aanleiding van de eerste schoolweken, de antwoorden van de volgende opdracht.

Opdracht:

Kies vier leerlingen uit je klas, bijvoorbeeld een leerling die goed kan leren, een leerling die moeite heeft met leren en een stille (of juist heel drukke) leerling.

• Welke verwachtingen heb je van de leerling? 
• Wat merkt een leerling van jouw verwachtingen? Wat zien leerlingen jou doen, of horen ze je zeggen?

Pygmalion effect

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Pygmalion effect

(Jacobson & Rosenthal, 1968; Weinstein, 1986; Saphier, 2017; Rubie Davies, 2015)

Centrale vraag: In welke mate hebben leraarverwachtingen invloed op cognitieve leerprestaties?

Conclusie: overtuiging dat leraren anders omgaan met (groepen) leerlingen en dat dit de leerprestaties beïnvloedt. Via verbale en non-verbale communicatie.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Wissel uit

Welke handelingen zijn kenmerkend voor een docent met hoge verwachtingen?

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Verwachtingen

(Jacobson & Rosenthal, 1968; Weinstein, 1986; Saphier, 2017; Rubie Davies, 2015)

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Vragen stellen

Laten we met elkaar inzoomen op de verschillende typen vragen die wij aan leerlingen stellen.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Waar ga je morgen meteen mee aan de slag?

    Begrippen uit deze bijeenkomst

• Gedragscurriculum
• Startklaar
• Gewenst en ongewenst gedrag
• Routines
• Succeservaringen
• Hoge positieve verwachtingen

Verwerkingsopdracht

Maak een afspraak met één van je collega's voor een flitsbezoek voor de bouwsteen Startklaar. Bespreek samen hoe het ging, wat ging goed en waar zitten de verbeterpunten?

Wil je meer weten over het gedragscurriculum?

• Regie in de klas, Tom Bennet
• Doorloopjes 1 t/m 3, Tom Sherrington

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Plan je flitsbezoek

Tijdens het flitsbezoek focus je je op onderstaande punten.

Voer het lesbezoek uit voor de volgende bijeenkomst.

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Afsluiting

1. Je kent de inhoud van de bouwsteen Startklaar (R).
2. Je kunt de juiste omstandigheden creëren om samen met de leerlingen startklaar te zijn voor de les (T1).
   
3. Je kunt, indien de situatie afwijkt van normaal, de juiste omstandigheden creëren om samen met de leerlingen startklaar te zijn voor de les (T2).

Zijn alle doelen behaald?
Moet er volgende week nog ergens (extra) aandacht aan worden besteed?

Relevante Literatuur

Literatuur:

Bennett, T. (2022). Phronese. Regie in de klas.

Voerman, L., Faber F. (2023). Didactisch coachen 1. De Weijer Design

Voerman, L., Faber F. (2020). Diddactisch coachen 2. De Weijer Design

Sherrington, T. (2021). Phronese. Doorloopjes 1

Sherrington, T. (2022). Phronese. Doorloopjes 2

Sherrington, T. (2023). Phronese. Doorloopjes 3

Johan de Witt document:

Gedragscurriculum 

Zijn alle doelen behaald?
Moet er volgende week nog ergens (extra) aandacht aan worden besteed?